Η κυβέρνηση Τσίπρα προκαλεί την ύφεση
HOLGER SCHMIEDING
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Η εμπιστοσύνη έχει σημασία. Λίγα πολιτικά λάθη έχουν τόσο υψηλό κόστος όσο η κατάλυση της εμπιστοσύνης. Δυστυχώς, είναι ένα από τα λίγα πράγματα που έχει επιτύχει μέχρι σήμερα ο ελληνικός λαϊκίστικος κυβερνητικός συνασπισμός.
Από τον Δεκέμβριο και μετά καθίσταται όλο και πιο σαφής ο κίνδυνος ότι η ανάκαμψη της οικονομίας το 2014 υπό τον Σαμαρά θα παραχωρήσει τη θέση της στην ύφεση του Τσίπρα, αν επιμείνει ο κυβερνητικός συνασπισμός στις ανεκπλήρωτες προεκλογικές υποσχέσεις του. Τα στοιχεία του ΑΕΠ για το πρώτο τρίμηνο (-0,2% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο) επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα επέστρεψε όντως στην ύφεση. Το γεγονός ότι οι αριστεροί και δεξιοί λαϊκιστές στην Αθήνα έχουν ενοχλήσει τους διεθνείς πιστωτές της Ελλάδας είναι το μικρότερο από τα υπάρχοντα προβλήματα. Πολύ χειρότερο είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει διαλύσει την εμπιστοσύνη στο εσωτερικό της Ελλάδας. Η φυγή κεφαλαίων ύψους περίπου 55 δισ. ευρώ, ίση με το 30% του ελληνικού ΑΕΠ, έχει παραλύσει την οικονομία και η φυγή καταθέσεων ύψους περίπου 23 δισ. τους τέσσερις τελευταίους μήνες έχει παραλύσει εν μέρει το τραπεζικό σύστημα, που πλέον εξαρτάται πλήρως από την ΕΚΤ. Με βάση τις υπάρχουσες πληροφορίες είναι πιθανόν η Ελλάδα να ξεμείνει από χρήματα στα τέλη Μαΐου ή στις αρχές Ιουνίου.
Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας φαίνεται να συνειδητοποιεί σταδιακά ποια είναι η πραγματικότητα. Παρά την ύπαρξη σοβαρών κινδύνων εξακολουθούμε να ορίζουμε στο 70% τις πιθανότητες ο Τσίπρας να κάνει τη στροφή που θα είναι αρκετή ώστε να διατηρήσει την Ελλάδα στην Ευρωζώνη. Διεξάγονται εντατικές διαπραγματεύσεις σε διάφορα επίπεδα και με λίγη τύχη μπορεί να διαπιστώσουμε την επίτευξη προόδου στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατ’ αρχήν συμφωνία μέχρι τα τέλη Μαΐου. Ωστόσο, δεν τελειώνει εδώ η ιστορία. Οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται τώρα αφορούν μόνο την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος οικονομικής βοήθειας. Μόλις ολοκληρωθούν αυτές οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να ακολουθήσουν δίχως χρονοτριβή νέες, εξίσου δύσκολες, διαπραγματεύσεις για τη σύναψη τρίτης συμφωνίας διάσωσης, η εφαρμογή της οποίας θα μπορούσε να αποδειχτεί εξίσου προβληματική.
Μέχρι στιγμής τα υπάρχοντα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η ελληνική κυβέρνηση θα καθυστερήσει όσο περισσότερο μπορέσει να ολοκληρώσει τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις και ότι θα προσπαθήσει να τη γλιτώσει αλλάζοντας όσο περισσότερο μπορεί τους όρους του νέου προγράμματος. Με λίγα λόγια, θα συνεχιστεί η φασαρία. Πράγμα που με τη σειρά του θα μπορούσε να πλήξει την ανάταση του επιχειρηματικού και επενδυτικού κλίματος και την επιστροφή κεφαλαίων που κανονικά θα έπρεπε να υπάρξει μετά τη σύναψη συμφωνίας με τους πιστωτές. Φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει με τον δικό του τρόπο τις θλιβερές παραδόσεις που υπήρχαν πριν από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Αν ισχύει αυτό, τότε ο μη επαρκώς μεταρρυθμισμένος και συνεπώς αναποτελεσματικός δημόσιος τομέας θα εξακολουθήσει να υπονομεύει τις οικονομικές προοπτικές. Κοντολογίς, ακόμη και αν ο κ. Τσίπρας συνάψει την αναγκαία συμφωνία και δώσει τέλος στην ύφεση που προκάλεσε ο ίδιος, το πιθανότερο είναι ότι η μελλοντική ανάκαμψη της οικονομίας θα είναι πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη της Ισπανίας μέχρι να καταφέρει η Ελλάδα να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη. Ο λαϊκισμός κοστίζει.
* O κ. Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.
