Η ισλαμική τραπεζική κερδίζει έδαφος
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Σε σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο μπορεί να εξελιχθεί η ισλαμική τραπεζική, καθώς έχει τη δυνατότητα να προσφέρει στήριξη σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και σε έργα υποδομής, ενώ χάρη στις αυστηρές απαγορεύσεις του ισλαμικού νόμου, της σαρίας, περιορίζει σημαντικά τους συστημικούς κινδύνους συγκριτικά με τη χρηματοδότηση όπως τη γνωρίζουμε στον Δυτικό κόσμο.
Τη δυναμική της ισλαμικής χρηματοδότησης διαπιστώνει σε σχετική έκθεσή του το ΔΝΤ, που επισημαίνει πως τα σημαντικά κεφάλαια αποταμίευσης των πετρελαιοπαραγωγών χωρών αναζητούν επενδύσεις σύμφωνες με τον ισλαμικό νόμο.
Τη δυναμική της ισλαμικής χρηματοδότησης διαπιστώνει σε σχετική έκθεσή του το ΔΝΤ, που επισημαίνει πως τα σημαντικά κεφάλαια αποταμίευσης των πετρελαιοπαραγωγών χωρών αναζητούν επενδύσεις σύμφωνες με τον ισλαμικό νόμο.
Επικαλείται, άλλωστε, την επιτυχή έκδοση ισλαμικών ομολόγων Σουκούκ για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής σε μουσουλμανικές χώρες.
Οπως επισημαίνει το ΔΝΤ, η ισλαμική χρηματοδότηση είναι ασφαλέστερη καθώς ενσωματώνει τις ισλαμικές απαγορεύσεις κατά των τόκων, της κερδοσκοπίας, των τυχερών παιχνιδιών και των παράνομων δραστηριοτήτων που κρίνει επιζήμιες για την κοινωνία, ενώ προβλέπει κατανομή των κινδύνων μεταξύ επενδυτών και εκδοτικών αρχών. Στη σχετική έκθεση του ΔΝΤ τονίζεται ότι στην πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση οι ισλαμικές τράπεζες είχαν πολύ μικρότερη έκθεση σε τοξικά στοιχεία ενεργητικού και επλήγησαν μόνον από δευτερογενείς επιπτώσεις όπως η κατάρρευση της αγοράς ακινήτων. Η ανάπτυξη της ισλαμικής χρηματοδότησης υπήρξε, άλλωστε, δυναμική στη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, με το συνολικό ενεργητικό των ισλαμικών τραπεζών να έχει φθάσει συνολικά στα 1,8 τρισ. δολάρια στα τέλη του 2013 από τα μόλις 200 δισ. δολάρια στα οποία ανερχόταν το 2003.
Το γνωστότερο ίσως εργαλείο της ισλαμικής χρηματοδότησης, τα Σουκούκ, ένα είδος ισλαμικών ομολόγων, μπορούν σύμφωνα με το ΔΝΤ να αποτελέσουν κατάλληλη πηγή χρηματοδότησης έργων υποδομής και να δώσουν ώθηση σε μια οικονομική ανάπτυξη που θα ενσωματώνει μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας. Βασικός λόγος είναι πως τα Σουκούκ διέπονται από την αρχή του καταμερισμού των κινδύνων, ενώ στην ισλαμική χρηματοδότηση η παροχή πίστωσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πλήρη κάλυψη με ενέχυρα. Τα στοιχεία αυτά την καθιστούν ιδεώδη για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και καινούργιων επιχειρήσεων.
Η αγορά των Σουκούκ έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον κρατών, διεθνών οργανισμών και πολυεθνικών εθνικών οργανισμών από ανεπτυγμένες, αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Στόχος ήταν η χρηματοδότηση επενδύσεων σε ένα μεγάλο φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων και αναπτυξιακών σχεδίων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, τα ισλαμικά αυτά ομόλογα μπορούν να καλύψουν το κενό που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς πολλές χώρες δυσκολεύονται να διασφαλίσουν χρηματοδότηση για έργα υποδομής, επειδή οι τράπεζες επιλέγουν με πολύ πιο αυστηρά κριτήρια τις πιστώσεις που χορηγούν στην προσπάθειά τους να συμμορφωθούν με τις νέες ρυθμίσεις. Τα Σουκούκ έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα από χώρες που προχώρησαν σε μαζικές εκδώσεις τέτοιων ομολόγων για τη χρηματοδότηση έργων αναβάθμισης υποδομών. Η Μαλαισία, για παράδειγμα, εξέδωσε Σουκούκ με τα οποία χρηματοδότησε έργα κατασκευής και αναβάθμισης αεροδρομίων, λιμένων και οδικών δικτύων. Ακολούθησαν άμεσα το παράδειγμά της οι χώρες του Κόλπου. Τα Σουκούκ μοιάζουν με τη χρηματοδότηση που προκύπτει από συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, στο πλαίσιο της οποίας οι επενδυτές χρηματοδοτούν τα περιουσιακά στοιχεία που αγοράζουν, αυτά τιτλοποιούνται πλήρως, και στη συνέχεια τα μεταβιβάζουν στο κράτος όταν λήγουν. Οπως επισημαίνει το ΔΝΤ, τα Σουκούκ είναι εκτεθειμένα σε κινδύνους που απορρέουν από τη συγκέντρωση της βάσης τόσο των επενδυτών όσο και των εκδοτικών αρχών, αλλά και από τις αδυναμίες του ρυθμιστικού πλαισίου.
