Δώστε μία ευκαιρία στην Ελλάδα
ΕIFFEL GROUP, GLIENICKE GROUP
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Δεν πρέπει να συνεχιστεί η ελληνική τραγωδία. Θα ήταν λάθος να εισακουσθούν οι εκκλήσεις για διακοπή των διαπραγματεύσεων και αποδοχή ενός Grexit. Θα αποτελούσε συλλογική πολιτική αποτυχία και θα προκαλούσε κοινωνική και οικονομική καταστροφή στους Ελληνες.
Θα ήταν, όμως, και πάλι αποτυχία να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ και να πληρώσουν το τίμημα οι πολίτες άλλων χωρών χωρίς αξιόπιστη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για μεταρρυθμίσεις. Πρέπει να γίνει σεβαστή η εθνική κυριαρχία, αλλά όσο ενοποιείται η Ευρώπη, η κυριαρχία γίνεται περισσότερο κοινή και όχι εθνική. Η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί το πλεονέκτημα, τη σαφή εντολή για μια νέα αρχή για την Ελλάδα, ανεξάρτητη από τις ελίτ που την κατέστρεψαν. Αντιμετωπίζει, όμως, μια σοβαρή πρόκληση: πήρε την εντολή βάσει αντιφατικών υποσχέσεων που δεν θα μπορούσε να υλοποιήσει. Η ιδέα ενός δημοψηφίσματος στην Ελλάδα δεν πρέπει να θεωρείται απειλή αλλά ευκαιρία. Αν οι Ελληνες επιλέξουν ένα σοβαρό πρόγραμμα οικονομικού και θεσμικού μετασχηματισμού, η νέα κυβέρνηση θα έχει τη νομιμοποίηση για να τροποποιήσει το πρόγραμμά της. Αν αποφασίσουν το αντίθετο, θα έχουν πλήρη επίγνωση των επιπτώσεων, όπως μιας εξόδου από το ευρώ. Το δημοψήφισμα, πάντως, δεν θα απαλλάξει την Ευρώπη από τις ευθύνες της. Ηταν πλήρως εσφαλμένη η αισιοδοξία των δύο προγραμμάτων σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα της Ελλάδας να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και τη βιωσιμότητα του χρέους της. Πρέπει, όμως, να αποδεχθούμε πως κάθε ευρωπαϊκή χώρα που αντιμετωπίζει τόσο βαθιά κρίση, όπως η Ελλάδα, δικαιούται αλληλεγγύη και συνεχή στήριξη. Μια αποτυχία στην επίλυση της ελληνικής κρίσης θα επέφερε σημαντικό κόστος για την Ευρώπη. Η τραπεζική ένωση, οι μηχανισμοί στήριξης όπως ο ESM, η στενότερη δημοσιονομική συνεργασία έχουν περιορίσει την πιθανότητα μετάδοσης της κρίσης. Δεν πρέπει, όμως, να υποτιμούμε τις επιπτώσεις εάν οι αγορές θεωρήσουν πως η συμμετοχή στο ευρώ δεν είναι οριστική. Επιπλέον οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι θα πλήρωναν υψηλό τίμημα καθώς η ελληνική κυβέρνηση δεν θα αποπλήρωνε τα δάνειά της. Η επίσημη έκθεση Γερμανίας και Γαλλίας στα δάνεια στην Ελλάδα αγγίζει τα 160 δισ. ευρώ, περίπου 4.350 ευρώ για κάθε γερμανική ή γαλλική τετραμελή οικογένεια. Η Ευρώπη ίσως κληθεί να αντιμετωπίσει τις γεωπολιτικές επιπτώσεις μιας αυξημένης αστάθειας στα σύνορά της και την υποβάθμιση του διεθνούς της ρόλου, που εξαρτάται από το αν έχει κοινή φωνή και από την αξιοπιστία του κοινού της νομίσματος. Αργά ή γρήγορα, τα διδάγματα από την ευρωπαϊκή κρίση πρέπει να μετασχηματισθούν σε αλλαγές των ιδρυτικών συνθηκών.
Πρώτη η Ελλάδα πρέπει να δεσμευθεί σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις με αντάλλαγμα την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, που θα προσφερθεί υπό τη μορφή εγγυήσεων για άμεσες κοινωνικές ανάγκες και πιθανώς ένα τρίτο πρόγραμμα. Στις μεταρρυθμίσεις πρέπει να συμπεριληφθούν μια ανεξάρτητη φορολογική αρχή, ένα πιο φιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, μια μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού ώστε να καταστεί μακροπρόθεσμα βιώσιμο, μια άμεση επιστροφή σε πρωτογενές πλεόνασμα και μια αναμόρφωση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών για να διασφαλισθεί ο ανταγωνισμός και να προσαρμοσθούν οι τιμές. Επιπλέον, πρέπει να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, για να προσελκύσει επενδύσεις. Η Ε.Ε. πρέπει να στηρίξει τη δημιουργία μιας πιλοτικής ζώνης μέσα στην οποία οι εταιρείες θα υπόκεινται σε σαφέστερους κανόνες και λιγότερη γραφειοκρατία. Η δημιουργία περιοχών σαν την κινεζική Σεντζέν στην Ελλάδα είναι ένας τρόπος να πειραματισθούμε με νέους θεσμούς και να προκαλέσουμε περαιτέρω θεσμικές αλλαγές σε μια χώρα με ανίσχυρους θεσμούς. Η Ελλάδα πρέπει, βέβαια, να διαλέξει επειγόντως το πεπρωμένο της. Η Ευρώπη τής οφείλει αλληλεγγύη και μια προοπτική ευημερίας μέσα στην Ευρωζώνη. Πρέπει, όμως, να ετοιμαστεί και κάθε ενδεχόμενο, όπως ενός ανεπιθύμητου και δαπανηρού για όλους Grexit.
* Αρθρο 16 οικονομολόγων που συμμετέχουν στα δύο ευρωπαϊκά think tank.
