Στρατηγική επιλογή η στροφή της Μόσχας προς Ανατολάς!
29 Μαρτίου 2014 Ατζάι Καμαλακαράν
(Πηγή : http://rbth.gr/)
Η απόφαση της Ρωσίας να ενισχύσει τους οικονομικούς δεσμούς με την Ινδία, το Βιετνάμ, τη Νότια Κορέα και την Κίνα είναι μια καλά μελετημένη στρατηγική που άρχισε να υλοποιείται πολύ πριν από την τρέχουσα κρίση στην Ουκρανία.
Είναι προφανές ότι πολλοί ισχυροί επιχειρηματίες και ολιγάρχες στη Ρωσία ανησυχούν για τις επιπτώσεις των οικονομικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη χώρα από τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Πολλά μέλη της ελίτ, έχουν περιουσία, επιχειρηματικά συμφέροντα και επενδύσεις στη Δύση, ενώ εκεί προτιμούν να κάνουν τις διακοπές τους. Η απειλή των κυρώσεων ήταν πράγματι ένα σοκ για πολλούς από αυτούς που πλούτισαν μετά την κρίση του ρουβλίου το 1998, και μέχρι τώρα δεν είχαν συναντήσει κανενός είδους εμπόδια στην εγκατάστασή τους στη Δυτική Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όταν το 1998, η Ινδία διεξήγαγε πυρηνικές δοκιμές, ο κόσμος ενώθηκε για να καταδικάσει τη χώρα και η Δύση έσπευσε να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις. Στην πραγματικότητα, και η κυβέρνηση του Μπόρις Γέλτσιν καταδίκασε τις δράσεις της Ινδίας, με έναν ηπιότερο όμως τρόπο, αρνούμενη να υποταχθεί στην μόδα των κυρώσεων. Τα οικονομικά τεστ που διεξήχθησαν ένα χρόνο μετά την οικονομική κρίση στην Ανατολική Ασία, έδειξαν ότι η Ινδία είχε ισχυρές οικονομικές βάσεις στη δεδομένη στιγμή. Κι όταν η Δύση συνειδητοποίησε πως ούτε οι κυρώσεις επιβράδυναν την οικονομία της Ινδίας, ούτε ή χώρα εξαναγκάστηκε να υπογράψει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών καθώς και την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών, τότε άρθηκαν οι κυρώσεις και οι καπιταλιστές ψευτοπολιτικοί έσπευσαν να ανοίξουν το κατάστημά τους στη χώρα. Δεδομένου ότι στην περίπτωση της Ινδίας μπροστά στο οικονομικό συμφέρον αγνοήθηκαν παντελώς οι ηθικολογικές θέσεις της Δύσης, η ρωσική επιχειρηματική κοινότητα δεν θα πρέπει να ανησυχεί ιδιαίτερα για το μακροπρόθεσμο αντίκτυπο των κυρώσεων, αλλά ταυτόχρονα να κοιτά τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στις αναδυόμενες οικονομίες.
Στρατηγικοί εταίροι
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης παρουσίασαν λανθασμένα την επίσκεψη του Διευθύνοντος Συμβούλου της Rosneft σε Ινδία, Κίνα, Ιαπωνία, Νότια Κορέα και το Βιετνάμ, τάχα ως μια σπασμωδική αντίδραση των οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η ενίσχυση των οικονομικών δεσμών με την Ανατολή αποτελεί μέρος της ατζέντας Πούτιν εδώ και μια δεκαετία Ο στόχος που έχει θέσει η Ρωσία για την ανάπτυξη των διμερών εμπορικών σχέσεων με την Κίνα ανέρχεται στα 100 δισ. δολάρια μέχρι το 2015. Η αρχική εκκίνηση έγινε από το 2004 όταν υπεγράφη η διασυνοριακή συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών το. Η πολιτικές για την Κεντρική Ασία δεν συνιστούν κάτι νέο για το Κρεμλίνο, ενώ η σύνοδος κορυφής του APEC στο Βλαδιβοστόκ το 2012 είχε ως στόχο την ενίσχυση της εικόνα της χώρας στην Ασιατική ήπειρο.
Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν, από τότε που έγινε πρόεδρος το 2000, είναι η δημιουργία μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης με την Ινδία. Πέρα από το γεγονός της διπλωματικής προσέγγισης των χωρών η σχέση αυτή άνοιξε το δρόμο για μεγαλύτερη οικονομική συνεργασία σε έργα μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, όπως για παράδειγμα στον τομέα τη πυρηνικής ενέργειας και συγκεκριμένα στο έργο του σταθμού Kudankulam. Επίσης, δίνεται ώθηση στις προσπάθειες ανάπτυξης του εμπορίου με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και των δύο χωρών.
Η Τελωνειακή Ένωση Ρωσίας, Λευκορωσίας και Καζακστάν έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για απελευθέρωση των εμπορικών συναλλαγών με το Βιετνάμ και τη Νέα Ζηλανδία, καθώς επίσης και για μια Συνολική Συμφωνία Οικονομικής Συνεργασίας με την Ινδία. Εξετάζεται παράλληλα η πρόταση του Καζακστάν να υπογράψει μια παρόμοια συμφωνία με την Τουρκία. Επίσης, η Μόσχα ήταν αυτή που είχε αναλάβει την κύρια πρωτοβουλία να μετατρέψει το ακρωνύμιο των BRIC σε BRICS, εντάσσοντας στην ομάδα μία ακόμη αναπτυσσόμενη οικονομία αυτήν της Νοτίου Αφρικής.
Δεδομένου ότι είναι εξαιρετικά απίθανη μια πολιτική αντιπαράθεση της Ρωσίας με τους ασιάτες εταίρους της, είναι πολύ σημαντικό για τη Ρωσία να επεκτείνει το εμπόριο με αυτές τις χώρες. Η Κίνα φαίνεται ικανοποιημένη από τον τρόπο με τον οποίο διευθετήθηκαν οι εδαφικές διαφορές της με τη Ρωσία, ενώ οι περισσότεροι ορθολογικοί αναλυτές πέταξαν στα σκουπίδια τη γελοία θεωρία της κινεζικής δημογραφικής εισβολής στη Ρωσική Άπω Ανατολή.
Μπορεί άραγε κανείς ρεαλιστικά να προβλέψει έναν πόλεμο Ρωσίας-Ιαπωνίας για τις Νότιες Κουρίλες Νήσους; Το Τόκιο διεκδικεί μεν τα νησιά, αναφέροντάς τα ως Βόρειες Περιοχές, αλλά δεν παρεμποδίζει το εμπόριο και τις οικονομικές συναλλαγές με τη Μόσχα, ούτε εκβιάζει τη χώρα στα διεθνή φόρα.
Νέες κερδοφόρες αγορές
Το επόμενο ερώτημα που τίθεται είναι αν θα υποστήριζε άραγε η Ινδία οποιοδήποτε είδος διεθνούς απομόνωσης της Ρωσίας. Και εδώ η απάντηση είναι ότι μετά την λεγόμενη Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας το 2004, όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν αντιμετώπιζε μια αυξανόμενη παγκόσμια απομόνωση, η Ινδία επέκτεινε τότε το κόκκινο χαλί των διαπραγματεύσεων στο Ρώσο πρόεδρο, κάτι που ενόχλησε πολλές δυτικές κυβερνήσεις. Πιο πρόσφατα, το Νέο Δελχί αρνήθηκε να υποστηρίξει τις κυρώσεις εναντίον της Μόσχας και ήταν μία από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισαν δημοσίως το έννομο συμφέρον της Ρωσίας στην Κριμαία. Μικρή σημασία έχει τελικά η προσπάθεια των Ινδών της Διασποράς στις Ηνωμένες Πολιτείες να πείσουν την «πατρίδα», να τεθεί στην τροχιά της Ουάσιγκτον. Ένα τέτοιο σενάριο είναι απίθανο.
Από την άλλη, οι ασιάτες σύμμαχοι και οι εταίροι στην ομάδα των BRICS από την πλευρά τους δεν έχουν λόγους για να ασκήσουν οικονομικό εκβιασμό, προκειμένου να προωθήσουν τις πολιτικές τους ατζέντες. Οι χώρες αυτές δεν βρίσκονται στην άμεση γειτονιά της Ρωσίας και δεν ασχολούνται με την ενθάρρυνση και τη χρηματοδότηση των συχνά αμφίβολων αντιπολιτευτικών κινημάτων. Επίσης, δεν είναι μέλη μιας ασύνετης στρατιωτικής συμμαχίας, της οποίας ο λόγος ύπαρξης της τον 21ο αιώνα είναι τα οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων σε επιρροή λόμπι κατασκευής όπλων.
Το σημερινό γεωπολιτικό κλίμα προσφέρει μια θαυμάσια ευκαιρία και για τις κρατικές και για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, για να διερευνήσουν νέες και κερδοφόρες αγορές και να εξαπλώσουν την παγκόσμια οικονομική επιρροή της χώρας. Αυτόν ακριβώς το ρόλο έρχονται να παίξουν οι ασιατικές οικονομικές δυνάμεις.
