Το πέτυχαν... Κρατικοποιούνται (;) οι ελληνικές τράπεζες
Της Ζέζας Ζήκου
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_20/04/2012_438503
Λες, ας μη δώσεις σημασία σε δήθεν λεπτομέρειες... Eντάξει, αν ζυγίσεις την πολιτική που παράγουν, δεν βγάζεις ούτε δύο δράμια ενδιαφέρον.
Λες, ξανά και ξανά, ας μη δώσεις σημασία σε λεπτομέρειες, επειδή αποσιωπούνται από το σύστημα... Και απορείς πώς μπορεί πολιτικοί, καθηγητάδες, τραπεζίτες, δημοσιογράφοι και λοιποί... να έχουν χειραγωγηθεί τόσο ώστε να παραποιούν τις εξελίξεις. Aλλά, δεν πρόκειται απλώς περί αυτού.
Το ερώτημα παραμένει μετέωρο: πρόκειται για πρωτοφανή ανικανότητα ή δρομολογημένη εξέλιξη; Εντάξει... Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ ξέρουν πολλά. Εγώ δεν έχω καμία αντίρρηση να κρατικοποιηθούν οι τράπεζες. Αλλωστε, τι σημασία έχουν πλέον οι τραπεζίτες, αφού έχει χρεοκοπήσει η οικονομία. Οι οικονομολόγοι που έχουν εμπειρία στις κρίσεις χρέους, προ πολλού το έχουν προβλέψει. Ματαίως, και η στήλη επί σειρά μηνών το έχει επισημάνει.
Οντως, πολλές φορές έχει αποδειχθεί πως οι τραπεζίτες συνήθως κάνουν μεγαλύτερο κακό, από καλό! Πάντα θυμάμαι την άποψη του Keynes: πως ένας «καλός» τραπεζίτης δεν είναι αυτός που προέβλεψε τους κινδύνους και τους απέφυγε, αλλά, δυστυχώς, αυτός του οποίου τα ερείπια της πολιτικής του τα συμμερίζονται με έναν συμβατικό και ορθόδοξο τρόπο οι υπόλοιποι τραπεζίτες, έτσι ώστε να μην μπορεί κανείς στην πραγματικότητα να τον κατηγορήσει και τα πληρώνουν οι φορολογούμενοι.
Παρ’ όλες τις θριαμβολογίες για την επιτυχή έκβαση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους -του διαβόητου PSI- η επόμενη μέρα είναι «μαύρη» για τις ελληνικές τράπεζες, έχω γράψει πολλές φορές. Οι «τρύπες» που άφησε το «κούρεμα» των ομολόγων στις ελληνικές τράπεζες είναι τεράστιες και οι ζημίες τους θα αποτυπωθούν στα αποτελέσματα της χρήσης του 2011 που ανακοινώνονται σήμερα. Χθες, επί τρεισήμισι ώρες, η συνάντηση του πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου με τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργο Προβόπουλο, με κύριο θέμα τους όρους ανακεφαλαιοποίησης μετά το PSI. Ηδη από χθες έχουν φτάσει στην Ελλάδα ειδικά ομόλογα του EFSF ύψους 25 δισ. ευρώ, τα οποία θα εισφερθούν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) μέσω αύξησης κεφαλαίου σε είδος που θα διενεργηθεί. Θα ακολουθήσει η προσωρινή αναπλήρωση των απωλειών για τις τράπεζες, μέχρι την οριστικοποίηση των όρων κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών, η οποία ενδεχομένως να αναβληθεί για μετά τις εκλογές.
Είναι τόσο κρίσιμο το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και προκειμένου να αποφευχθεί η πολιτική κριτική, η κυβέρνηση αποφάσισε να μην το περάσει από τη Βουλή, αλλά να εγκριθεί με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που θα γίνει μόνο από το υπουργικό συμβούλιο και συγκεκριμένα με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής των ιδιωτών μετόχων στις επερχόμενες αυξήσεις κεφαλαίου, για την αποφυγή της άμεσης κρατικοποίησης, θα είναι τουλάχιστον 10%. Οι μεγαλομέτοχοι των τραπεζών ασκούν αφόρητες πιέσεις στην κυβέρνηση ώστε να διασφαλίζονται μεν τα συμφέροντα του Δημοσίου, αλλά και να παρέχονται σαφή κίνητρα στους ιδιώτες μετόχους, που φτάνουν τις 700.000, για συμμετοχή στις αυξήσεις κεφαλαίου που θα διενεργηθούν. Με τον τρόπο αυτό, τα πιστωτικά ιδρύματα θα παραμείνουν στον έλεγχο του ιδιωτικού τομέα, με την προοπτική επιστροφής της κρατικής βοήθειας που υπολογίζεται ώς και 50 δισ. ευρώ, σε εύλογο χρονικό διάστημα. Στην πράξη, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα παγιδεύτηκε από την κρίση χρέους που έχει οδηγήσει την οικονομία στη χρεοκοπία. Τα «τοξικά» ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, τις έφθειραν ανεπανόρθωτα. Και οι ρυθμίσεις του ελληνικού Δημοσίου, που παροτρύνουν την παύση πληρωμών ιδιωτών και μικρότερων επιχειρήσεων, αύξησαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Η φυγή των μεγάλων διεθνών μετόχων από τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές ήταν ραγδαία.
Η χώρα μας έχει δεσμευτεί στο Μνημόνιο και στους δανειστές της (ΔΝΤ και Ε.Ε) κατά τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης να προσφέρει κίνητρα στους υφιστάμενους ιδιώτες μετόχους να αγοράσουν μετά την παρέλευση τριετίας τις μετοχές από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μάλιστα το ΔΝΤ εκτιμά ότι από την πώληση αυτή το Δημόσιο θα μπορέσει να εισπράξει περί τα 16 δισ. ευρώ. Το συγκεκριμένο σημείο προκάλεσε την αντίδραση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος σε επιστολή που απέστειλε χθες στον πρωθυπουργό αναφέρει ότι «η διαφορά των 34 δισεκατομμυρίων ευρώ (σ.σ. μεταξύ των 50 δισ. ευρώ που θα καταβάλει το Δημόσιο για την ενίσχυση των τραπεζών και των 16 δισ. ευρώ που θα εισπράξει από την πώληση των μετοχών) θα μετακυλισθεί στις πλάτες των φορολογουμένων».
