Θύελλα στην Κίνα από πολιτικό σκάνδαλο
Ισχυρό στέλεχος του Κ.Κ. εμπλέκεται με οικονομικές συμφωνίες και ανθρωποκτονία
The New York Times
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_14/04/2012_479148
Ο μυστηριώδης θάνατος 41χρονου Βρετανού επιχειρηματία σε δωμάτιο ξενοδοχείου του Τσονγκτσίν στα τέλη του 2011 βρέθηκε στο επίκεντρο του μεγαλύτερου πολιτικού σκανδάλου στην πρόσφατη ιστορία του Κ.Κ. Κίνας, με τις αρχές να αποδίδουν τον θάνατο σε εγκληματική πράξη και να κατονομάζουν τη σύζυγο ενός από τους ισχυρότερους άνδρες της χώρας ως ύποπτη.
Ο θάνατος του Νιλ Χέιγουντ, που αρχικά είχε αποδοθεί σε υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, θεωρείται σήμερα «ανθρωποκτονία εκ προμελέτης». Η έκπληξη προήλθε, όμως, από την εμπλοκή της οικογένειας του Μπο Σιλάι, μέχρι πρότινος επικεφαλής του κόμματος στο Τσονγκτσίν και θεωρούμενος ως ένα από τα ανερχόμενα άστρα στην κομματική ιεραρχία. Την Τρίτη ο Μπο καθαιρέθηκε από τις αρμοδιότητές του στο Πολιτικό Γραφείο, ως ύποπτος για «σοβαρές διοικητικές παραβάσεις». Η σύζυγός του, η δικηγόρος Γκου Καϊλάι, κρατείται ως ύποπτη για ηθική αυτουργία στη δολοφονία του Χέιγουντ.
Η κινεζική ηγεσία δεν αντιμετώπισε τέτοια αναταραχή από την εποχή των διαδηλώσεων της Τιενανμέν το 1989, ενώ η παρούσα κρίση εμπλέκει τη Δύση, μέσω του θανάτου Βρετανού επιχειρηματία, αλλά και ύστερα από την προσπάθεια ανώτατου Κινέζου αξιωματούχου να εξασφαλίσει άσυλο στις ΗΠΑ. Ο αξιωματούχος αυτός, ο Ουάν Λιτζούν, υπήρξε στενός συνεργάτης του Μπο, αλλά και ύποπτος για διαφθορά. Ο Ουάν κατέφυγε τον Φεβρουάριο στο αμερικανικό προξενείο του Τσενγκντού, για να παραμείνει εκεί περισσότερες από 30 ώρες και να αποκαλύψει ότι ο Χέιγουντ είχε δηλητηριασθεί καθώς είχε βρεθεί στο κέντρο διαπάλης εξουσίας.
Υπό κράτηση
Παρότι ο Ουάν προσέφερε πραγματικό θησαυρό απόρρητων πληροφοριών, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ξεκαθάρισε ότι δεν θα του χορηγούσε άσυλο. Εγκατέλειψε έτσι το προξενείο για να τεθεί υπό κράτηση, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα, ενώ σε κατ’ οίκον περιορισμό βρίσκεται και ο Μπο από τα μέσα Μαρτίου.
Ο Χέιγουντ εργάσθηκε ως σύμβουλος επιχειρήσεων, παντρεύτηκε Κινέζα και ανέπτυξε προσοδοφόρα σταδιοδρομία σε Πεκίνο και Τσονγκτσίν. Αλλοι Βρετανοί επιχειρηματίες εξέφραζαν απορία για την επιτυχία του Χέιγουντ, μέχρις ότου ανακάλυψαν τους στενούς δεσμούς του με την οικογένεια Μπο.
Υστερα από επείγουσα σύσκεψη στο βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών, ο υπουργός Ουίλιαμ Χέιγκ είπε: «Ο θάνατος αυτός πρέπει να ερευνηθεί, χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις. Καλωσορίζω την απόφαση για διεξαγωγή έρευνας».
Η ανακοίνωση του κινεζικού πρακτορείου έμοιαζε να επιβεβαιώνει τις φήμες, που ήθελαν τον θάνατο του Χέιγουντ να σχετίζεται με επιχειρηματικές διαφωνίες. Το «Νέα Κίνα» ανέφερε ότι η Γκου και ο γιος της, Μπο Γκουαγκουά, διατηρούσαν στενές σχέσεις με τον Χέιγουντ, προτού «διαφωνήσουν γύρω από οικονομική συμφωνία», χωρίς ωστόσο να διασαφηνίσει το είδος της συμφωνίας. Ο μόνος άλλος ύποπτος στον θάνατο του Χέιγουντ είναι ο «οικιακός βοηθός» στην οικία του Μπο, Ζανγκ Χσιαοτζούν.
Το σοκ της κινεζικής ανακοίνωσης, που αποκαλύπτει ότι ένα μέλος της κυβερνώσας ελίτ συνδέεται με υπόθεση ανθρωποκτονίας -έστω και έμμεσα- και ότι η δολοφονία προέκυψε ως αποτέλεσμα οικονομικών συμφωνιών, σαν και αυτές που ευθύνονται για τον πλούτο πολλών Κινέζων αξιωματούχων, είχε ήδη μεγάλες επιπτώσεις στον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας.
Ο χαρισματικός Μπο προσπάθησε να οικοδομήσει την πολιτική του άνοδο στα πρότυπα του Μάο Τσε Τουνγκ, υιοθετώντας προσηνή, λαϊκίστικη στάση ή συνδαυλίζοντας τη νοσταλγία για την Πολιτιστική Επανάσταση. Την ίδια στιγμή, όμως, ο Μπο ηγήθηκε κρατικά επιδοτούμενης αναπτυξιακής έκρηξης στη ζώνη του Τσονγκτσίν.
Ο Μπο ενόχλησε, όμως, με την εκστρατεία για πάταξη της εγκληματικότητας και τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων που τη συνόδευσαν. Σαν γιος του ιστορικού ηγέτη της επανάστασης, Μπο Γιμπό, ο Μπο ο νεότερος ανέπτυξε ισχυρό δίκτυο μεταξύ συμπαθούντων του Μάο, συσπειρώνοντας τους δυσαρεστημένους με τη σημερινή καπιταλιστική κουλτούρα, μεταξύ τους αμετανόητοι αριστεριστές, αλλά και ανώτατοι αξιωματούχοι του στρατού.
Η αποκάλυψη του σχεδίου
Οι κατηγορίες που βαρύνουν τον Μπο αφορούν την παραβίαση κομματικών κανόνων και την ολιγωρία του να επιβλέψει τους υφισταμένους του, έμμεση αναφορά στον Ουάνγκ, αλλά και τα «παραστρατημένα» μέλη της οικογένειάς του. Αν και οι κατηγορίες δεν περιλαμβάνουν την ανθρωποκτονία, ο Μπο ίσως κατηγορηθεί για προσπάθεια συγκάλυψης της δολοφονίας Χέιγουντ.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο προξενείο των ΗΠΑ, ο Ουάνγκ αποκάλυψε ότι η Γκου σχεδίαζε από καιρό να δηλητηριάσει τον Χέιγουντ, αν και την εκδοχή αυτή αμφισβητούν φίλοι και συγγενείς του Βρετανού επιχειρηματία στο Λονδίνο. Ο μυστικοπαθής Χέιγουντ δεν είχε μιλήσει στους οικείους του για τις επαφές του με την οικογένεια Μπο. Ο Χέιγουντ είχε γνωρίσει τον Μπο στην πόλη Νταϊλιάν της ΒΑ Κίνας, όπου ο Μπο υπηρετούσε ως δήμαρχος μεταξύ 1993 και 2004. Αργότερα, ο Χέιγουντ είχε πει σε φίλους του ότι είχε παίξει καθοριστικό ρόλο στην εισαγωγή του γιου του Μπο, Μπο Γκουαγκουά, στο διάσημο ιδιωτικό σχολείο «Χάροου» στη Βρετανία, αλλά και στη φοίτηση του νεαρού στην Οξφόρδη λίγα χρόνια αργότερα.
Φίλοι του Χέιγουντ στη Βρετανία επισημαίνουν ότι η μυστικοπαθής φύση του τον έκανε να αποφεύγει τις εκμυστηρεύσεις, που σήμερα θα μπορούσαν να δώσουν μία εικόνα της διένεξής του με τον Μπο.
Ο δημοσιογράφος και φίλος του Χέιγουντ Τομ Ριντ, εξηγεί: «Από τα λίγα που μου είπε, δεν μου φάνηκε ότι η σχέση του με την οικογένεια Μπο ήταν αυστηρά επιχειρηματική, αλλά περισσότερο φιλική.Τρεις νύχτες πριν πεθάνει συναντηθήκαμε σε μπαρ του Πεκίνου και μου είπε ότι δεν είχε δει τον Μπο εδώ και ένα χρόνο, καθώς κάποιος από τον στενό κύκλο του Μπο είχε συμβάλει στην απομάκρυνσή του από αυτόν. Δεν μου φάνηκε, όμως, να ανησυχεί καθόλου, ενώ απέδιδε την απομάκρυνση αυτή ως φυσικό επακόλουθο κάθε φιλίας».
