Το «απροϋπόθετο» μουσείο χωρίς εισιτήριο
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Το Μουσείο της Ελεύθερνας στην Κρήτη είναι από τα πιο σύγχρονα και ωραιότερα (αρκετοί λένε το ωραιότερο) μουσεία που έχουμε στη χώρα.
Δημιούργημα κυρίως της θέλησης και της αστείρευτης ενέργειας του καθηγητή Νίκου Σταμπολίδη, που διεξάγει τις ανασκαφές στην περιοχή επί τριάντα χρόνια και ο οποίος κινητοποίησε ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς για την ανέγερσή του. Το μουσείο εγκαινιάσθηκε στις 19 Ιουνίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, παρουσία περίπου 2.500 προσκεκλημένων. Ανάμεσά τους ήσαν διασημότητες από τον χώρο των μουσείων, όπως ο διευθυντής του Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης και ο πρώην διευθυντής του Λούβρου.
Ολοι αυτοί θαύμασαν την αισθητική σχέση του τοπίου με την αρχιτεκτονική μορφή του μουσείου, ο δε Πρόεδρος της Δημοκρατίας περιέγραψε αυτήν τη σχέση με τον λυρισμό τον οφειλόμενο στη λογοτεχνική παιδεία του. Μίλησε για «κιβωτό που αναδύεται από τη γη και δένει τόσο αρμονικά με το περιβάλλον [...] και πνίγεται σε μια απαράμιλλη σύνθεση αρωμάτων που αναδίδουν ο δίανθος –το άνθος του Διός–, η δάφνη, η λεβάντα, η μέντα, το φασκόμηλο, το φλισκούνι». (Κανείς δεν ανέφερε το τσίπουρο και τον ήλιο, ενώ θα έπρεπε, όπως θα δούμε παρακάτω). Ετσι όλοι μείναμε με την ψευδαίσθηση ότι επιτέλους έγινε κάτι σωστό και ολοκληρωμένο σε αυτό τον τόπο. Πήρε χρόνο, χρειάστηκε το μεράκι, την ενέργεια και τις προσωπικές θυσίες ανθρώπων που πίστεψαν στο έργο. Ομως, να που τα καταφέραμε!
Εκτοτε έχουν περάσει τέσσερις εβδομάδες και το υπουργείο Πολιτισμού ακόμη δεν έχει προμηθεύσει στο Μουσείο της Ελεύθερνας τα απαραίτητα δελτία των εισιτηρίων για την είσοδο των επισκεπτών. Οχι, δεν άνοιξε για να κλείσει, αν εκεί πήγε ο νους σας. Λειτουργεί κανονικά και έχει δεχθεί κάτι περισσότερο από 8.000 επισκέπτες μετά τα εγκαίνια. Κανείς τους, όμως, δεν έχει πληρώσει εισιτήριο, επειδή δεν υπάρχουν εισιτήρια. Αν κατάλαβα σωστά, τους δίνουν τα «ελευθέρας» που έχουν μείνει από τα εγκαίνια και περιμένουν να δουν πόσες εβδομάδες θα περάσουν ακόμη μέχρι να τους στείλουν τα κανονικά εισιτήρια. Κάποτε, ίσως και τώρα ακόμη, το ιδεώδες της Αριστεράς ήταν το «απροϋπόθετο πανεπιστήμιο» – δηλαδή, όποιος θέλει, όποτε θέλει και για όσο θέλει. Τώρα, με την πρωτοτυπία ενός νέου και άψογου μουσείου που λειτουργεί χωρίς εισιτήριο, νομίζω ότι πραγματοποιείται ένα σημαντικό βήμα προς το «απροϋπόθετο μουσείο».
Γι’ αυτό ανέτρεξα στην παλαιότερη δήλωση του πρωθυπουργού, όταν είχε υποδεχθεί αγρότες-συνδικαλιστές στο γραφείο του, ότι «ο ήλιος και το τσίπουρο είναι τα μόνα που δεν μπορούν να μας πάρουν». Ωραίες είναι οι αναφορές στο φλισκούνι, στη μέντα και σε άλλους απόηχους στίχων του Γκάτσου, αλλά στον τόπο αυτόν βασιλεύει το τσίπουρο και ο ήλιος: χαλαρά, με το πάσο μας, άσε γι’ αύριο, κ.ο.κ. Πληροφορούμαι, δε, ότι την ίδια αδιαφορία επιδεικνύει το υπουργείο Πολιτισμού και για τη λειτουργία άλλων έργων σε αρχαιολογικούς χώρους, τα οποία έχουν και αυτά χρηματοδοτηθεί με ευρωπαϊκούς πόρους, όπως το νέο Μουσείο των Θηβών, που εγκαινιάστηκε δέκα ημέρες πριν από την Ελεύθερνα και το οποίο επίσης δεν έχει ακόμη δελτία εισιτηρίων. (Ως αστείο, υπενθυμίζω ότι ο σημερινός υπουργός Πολιτισμού ήταν εκείνος που σκεπτόταν το ενδεχόμενο να αυξηθεί η τιμή του εισιτηρίου στην Ακρόπολη...)
Φαντάζομαι ότι κάποια στιγμή –πριν από την επομένη τουριστική σεζόν, ελπίζω– θα σταλούν τα εισιτήρια στο μουσείο. Αλλωστε, σύμφωνα με την αντίληψη που διέπνεε τα λεχθέντα από τον πρωθυπουργό στην πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του, υπομονή και όλα θα γίνουν τελικά, με τον τρόπο τον δικό μας και στον χρόνο τον δικό μας. Με άλλα λόγια, να που καταλήγουμε πάλι στα στοιχειώδη του Υπαρκτού Ελληνισμού: τον ήλιο και το τσίπουρο.
Μπορεί, βέβαια, να μην είναι το καλοκαίρι, ο ήλιος και το τσίπουρο οι λόγοι στους οποίους οφείλεται η αδιαφορία του υπουργείου. Μπορεί να μην πρόκειται καν για αδιαφορία, αλλά για τιμωρία. Διότι αυτό το υπέροχο μουσείο στην Ελεύθερνα είναι το προϊόν της αριστείας, καθώς οι άνθρωποι που συνεργάσθηκαν για να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους για ένα μουσείο στην Ελεύθερνα έχουν δείξει με τη διαδρομή τους στη ζωή ότι ανήκουν στους αρίστους. Ως γνωστόν, δε, η αριστεία είναι το προσωπικό δράμα του σοφού υπουργού για περισσότερα από εξήντα χρόνια τώρα, οπότε τα περαιτέρω περιττεύουν.
Ισως, μάλιστα να περιττεύει όλη η συζήτηση για το θέμα, με την έννοια ότι το γεγονός που μας απασχολεί εδώ δεν είναι παρά μια λεπτομέρεια σε ένα καράβι που βυθίζεται. Ολα αυτά που συμβαίνουν εδώ και μήνες στον βασικότερο πυλώνα του κράτους, τη Δικαιοσύνη (π.χ., η σύγκρουση διαφορετικών ομάδων μέσα στους κόλπους τους, η αδιανόητη επίσκεψη υποδίκου στην ηγεσία της Δικαιοσύνης), είναι το πρώτο βασικό σύμπτωμα αυτού που οι ιστορικοί και οι πολιτικοί επιστήμονες του καιρού μας ονομάζουν «state failure».
Αντίο, multiculti
Θα χρειαστεί καιρός για να συνειδητοποιήσουμε στην Ευρώπη τη φύση της απειλής που ορθώνει η τρομοκρατία των ισλαμιστών και, συνεπώς, τι πρέπει να γίνει για να αντιμετωπισθεί. Ο λόγος είναι ότι λίγοι γνωρίζουν (και πάρα πολλοί δεν θέλουν καν να μάθουν) ότι το πολιτικό Ισλάμ δεν είναι απλώς μια αποκλίνουσα ερμηνεία της συγκεκριμένης θρησκείας, αλλά ένα από τα βασικά στοιχεία της φύσης της. Ολες οι θρησκείες προήλθαν εν μέρει από κοινωνικά αιτήματα για έναν δικαιότερο κόσμο. Στο Ισλάμ, όμως, η σχέση είναι βαθύτερη, δόγμα και πολιτική είναι στενά συνυφασμένες: ο νόμος του Θεού πραγματώνεται σε τούτον τον κόσμο. Γι’ αυτό και βλέπουμε ότι οι θρησκόληπτοι που σκοτώνουν αδιακρίτως αλλοδόξους προέρχονται από μία και μόνο θρησκεία – δεν είναι ούτε βουδιστές ούτε χριστιανοί.
Οι μεγάλες αλλαγές σπανίως γίνονται διά μιας. Πάντα παίρνουν χρόνο για να γίνουν ευρύτερα αισθητές. Θα χρειαστεί, λοιπόν, καιρός και ίσως περισσότερες δολοφονίες, ώσπου να συνειδητοποιήσουμε ότι το πολυπολιτισμικό μοντέλο απέτυχε ως προς τους μουσουλμάνους...
