Πραξικόπημα στην Τουρκία – Πώς διασώθηκε ο Ερντογάν
Σάββας Καλεντερίδης
Την Παρασκευή το βράδυ, εκδηλώθηκε απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, η οποία μετά από λίγες ώρες, οδηγήθηκε σε αποτυχία και οι δυνάμεις που παραμένουν πιστές στο Σύνταγμα και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έθεσαν την κατάσταση υπό τον έλεγχό του.
Κατ' αρχάς πρέπει να σημειώσουμε ότι πρόκειται για κάτι σοβαρό, το οποίο όμως είχε σημαντικά κενά στη σχεδίαση και κυρίως στην εφαρμογή του.
Όταν σχεδιάζεται ένα πραξικόπημα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να τεθεί ως προϋπόθεση και άρα προτεραιότητα, είναι ο έλεγχος των τηλεπικοινωνιών και των ΜΜΕ.
Με τον έλεγχό τους, το κράτος και η κυβέρνηση δεν έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις επικοινωνίες, τα ΜΜΕ και κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για να κινητοποιήσουν τους υποστηρικτές τους και να οδηγήσουν το εγχείρημα σε αποτυχία, δηλαδή όπως έγινε στην περίπτωση του πραξικοπήματος που στρεφόταν εναντίον του Ερντογάν.
Οι πραξικοπηματίες δεν έθεσαν υπό τον έλεγχό τους τα παραπάνω και αυτό είναι που έσωσε τον Τούρκο πρόεδρο. Έναν πρόεδρο που φαινόταν εντελώς αδύναμος και «τελειωμένος», όταν μέσω κινητού τηλεφώνου (face time) βγήκε σε ένα τηλεοπτικό δίκτυο, το οποίο προσπαθεί να κλείσει, μέσω της δικαστικής περιπέτειας του ιδιοκτήτη του.
Όμως τον Ερντογάν έσωσε και κάτι ακόμα· τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία πολέμησε ο ίδιος, όταν αυτά στάθηκαν εμπόδιο στις επιδιώξεις του.
Ένα άλλο κενό στη σχεδίαση του πραξικοπήματος, ήταν το γεγονός ότι οι πραξικοπηματίες δεν φρόντισαν να βάλουν στο παιχνίδι ή να θέσουν υπό τον έλεγχό τους την αστυνομία, η οποία στην Τουρκία έχει ρόλο και διαθέτει βαριά οπλισμένα και εκπαιδευμένα έμπειρα τμήματα, από τη συμμετοχή τους στον πόλεμο εναντίον των Κούρδων.
Τα λάθη των στασιαστών
Όσον αφορά τους πραξικοπηματίες, τα κενά στη σχεδίαση και την υλοποίηση είναι πιθανόν να οφείλονται στο γεγονός ότι κάποιοι υψηλόβαθμοι έκαναν πίσω την τελευταία στιγμή ή ακόμα και κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του πραξικοπήματος, κάνοντας συμφωνία ή όπως το λέμε στην γλώσσα της αγοράς «ντιλ» με τον ίδιο τον Ερντογάν.
Ο διοικητής της 1ης Στρατιάς Ουμίτ Ντουντάρ (πλάνο: CNN Turk)
Ένας από αυτούς ήταν ο Ουμίτ Ντουντάρ, διοικητής της 1ης Στρατιάς, που έχει έδρα την Κωνσταντινούπολη, που με απόφαση του Μπιναλί Γιλντιρίμ οδεύει ήδη προς το ΓΕΕΘΑ, για να αναλάβει τα ηνία των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Και εδώ που τα λέμε, μπορεί πρωτεύουσα να είναι η Άγκυρα, αλλά αν δεν ελέγξεις την Κωνσταντινούπολη, πραξικόπημα δεν γίνεται.
Όσον αφορά τη συμμετοχή του κόσμου στην αντιμετώπιση των πραξικοπηματίων, αυτή δεν ήταν μεγάλη, ήταν όμως ικανή, σε συνδυασμό με τις άλλες ελλείψεις που προαναφέραμε, να οδηγήσει ο πραξικόπημα στην αποτυχία.
Γνώριζαν οι ξένες δυνάμεις;
Τέλος, στο ζήτημα που τίθεται για το κατά πόσο ελέγχει ο Ερντογάν το κράτος και το στρατό, είναι πραγματικά αδιανόητο το γεγονός δεκάδες ανώτατοι αξιωματικοί του στρατού, του ναυτικού και της αεροπορίας να σχεδιάζουν ένα πραξικόπημα, να κινητοποιούνται χιλιάδες στρατιώτες, άρματα, οχήματα, ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη και ο Ερντογάν μέχρι την τελευταία στιγμή να κάνει διακοπές αμέριμνος στη Μαρμαρίδα.
Όσο για τον αν το πραξικόπημα ήταν εις γνώση μεγάλων δυνάμεων, είναι αδιανόητο να μην ήταν.
Όμως θα πρέπει να αποκλείσουμε ενεργό εμπλοκή ξένης δύναμης, γιατί αν υπήρχε, το πραξικόπημα θα είχε πετύχει –όπως πέτυχε στην Αίγυπτο.
Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι η παντοδυναμία του Ερντογάν είναι και η κύρια αδυναμία του, γιατί αυτό, σε συνδυασμό με τον χαρακτήρα του, τον ωθεί σε κινήσεις και σε λάθη, κάποιο από τα οποία θα είναι και το καθοριστικό, και αυτό το εντοπίζουμε στο καυτό θέμα της διαχείρισης του Κουρδικού και των εξελίξεων στη Ροζάβα και τη Β. Συρία.
