Πώς οικοδομείται μια συμμαχία
Η αμυντική συνεργασία ΗΠΑ-Ινδίας και η άνοδος της Κίνας
Ashlyn Anderson και Amy J. Nelson
(Πηγή : http://www.foreignaffairs.gr)
Τον Ιανουάριο πέρσι, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα [1] έκανε ένα ιστορικό ταξίδι στην Ινδία [2] για να γιορτάσει την Ημέρα Δημοκρατίας ως ο βασικός καλεσμένος του πρωθυπουργού Narendra Modi. Κατά την διάρκεια της επίσκεψης, οι δύο χώρες ανακοίνωσαν έξι «διερευνητικές προσπάθειες» για την ενδεχόμενη κοινή ανάπτυξη και κατασκευή αμυντικών όπλων.
Έκτοτε, η Ουάσιγκτον και το Νέο Δελχί έχουν σημειώσει γοργή πρόοδο. Παρά το γεγονός ότι τα τρέχοντα προγράμματα είναι σχετικά μικρά, θα μπορούσαν σύντομα να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη συμμετοχή των κρίσιμων τεχνολογιών που η Ινδία αναζητά για να στηρίξει την αμυντική βιομηχανία της και, παρεπόμενα, να κάνει την Ινδία τον ισχυρό εταίρο που χρειάζονται οι Ηνωμένες Πολιτείες στην επανεξισορρόπησή τους στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού [ 3].
Από την πλευρά της, η Ινδία μπορεί να επιταχύνει τα πράγματα αν υπογράψει τις τρεις «θεμελιώδεις συμφωνίες» που οι Ηνωμένες Πολιτείες απαιτούν από όλους τους αμυντικούς εταίρους τους. Η υπογραφή των συμφωνιών αυτών θα σηματοδοτήσει την δέσμευση της Ινδίας στην αμυντική συνεργασία και θα βοηθήσει να διατηρηθεί και στο μέλλον. Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να έχουν κατά νου ότι η επιτυχία των προηγούμενων αμερικανικών σχεδίων αμυντικής συνεργασίας εξαρτώντο από την σταθερή διοίκηση και μια συνεκτική στρατηγική για την υποστήριξη της συνεργασίας. Με αυτό κατά νου, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να σηματοδοτήσουν στην Ινδία ότι πρόκειται για κάτι περισσότερο από απλά μια προσωρινή φιλία -οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπλέκονται σε αυτό για μακροπρόθεσμο διάστημα- ενώ θα διαχειρίζονται τις προσδοκίες εγχωρίως για τον ρυθμό και τον χαρακτήρα των νέων στρατηγικών δεσμών.
ΦΥΣΙΚΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ
Από τότε που βρισκόταν στην εξουσία ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδίωξαν στενότερους δεσμούς με την Ινδία, την οποία Κλίντον αποκάλεσε «φυσικό σύμμαχο» [4]. Είναι μια ανερχόμενη, δημοκρατική δύναμη που μοιράζεται το στρατηγικό όραμα των Ηνωμένων Πολιτειών για τις περιοχές Ασίας-Ειρηνικού και Ινδικού Ωκεανού [5].
Αλλά οι αντιδράσεις της Ινδίας σε αυτά τα ανοίγματα ήταν, σε μεγάλο βαθμό, χλιαρές. Το Νέο Δελχί δίστασε να ευθυγραμμιστεί πολύ στενά με οποιαδήποτε υπερδύναμη, και είχε ανησυχίες σχετικά με την υποστήριξη των ΗΠΑ στο Πακιστάν και την αξιοπιστία της Ουάσιγκτον μακροπρόθεσμα [6]. Στο κάτω-κάτω, δεν ήταν παρά πριν από δύο δεκαετίες που οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν κυρώσεις στην Ινδία [7] για τις δοκιμές πυρηνικών όπλων το 1998. Η αμερικανο-ινδική πολιτική πυρηνική συμφωνία του 2008 [8], την οποία η Ουάσιγκτον προώθησε ως έναν τρόπο για να στηρίξει την στρατηγική συνεργασία, φάνηκε να κάνει μεγάλα άλματα στην επιδιόρθωση των σχέσεων. Από την ανάληψη των καθηκόντων του το 2014, εξάλλου, ο Μόντι χαιρέτισε τους στενότερους δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μέσο για την προώθηση της εθνικής ασφάλειας και των οικονομικών στόχων της Ινδίας.
Ως αποτέλεσμα, ακόμη και πριν από τον τελευταίο γύρο της διπλωματικής παγκόσμιας περιοδείας, η αμερικανο-ινδική αμυντική σχέση γινόταν όλο και πιο φιλική. Οι δύο χώρες έχουν συμμετάσχει σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με όλα τα όπλα. Στην πραγματικότητα, η Ινδία διεξάγει περισσότερες ασκήσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες [9] από ό, τι με οποιαδήποτε άλλη χώρα. Για τα τελευταία δέκα χρόνια, το διμερές αμυντικό εμπόριο έχει αυξηθεί, με την Ινδία να αγοράζει μεγάλα συστήματα αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων [10] από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ένας αριθμός που θα μπορούσε να ξεπεράσει σύντομα το στρατιωτικό εμπόριο της Ινδίας με την Ρωσία και το Ισραήλ, τους νυν κορυφαίους προμηθευτές όπλων της χώρας.
Τώρα, αμφότερες η Ινδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες κινούν γραφειοκρατικά βουνά για να μετατοπιστούν από μια σχέση αγοραστή-πωλητή [11] σε μια νέα φάση συνεργασίας. Όπως πολλοί από τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ [12], η Ινδία ελπίζει να πλοηγηθεί σε αυτή την μετάβαση με επιτυχία -και επικερδώς. Κατά την διάρκεια του ταξιδιού ορόσημο του Ομπάμα, οι ΗΠΑ και η Ινδία οριστικοποίησαν ένα νέο, δεκαετές αμυντικό πλαίσιο [13] που κατατείνει στο να εφαρμόσει αποτελεσματικά την Πρωτοβουλία Αμυντικού Εμπορίου και Τεχνολογίας (Defense Trade and Technology Initiative, DTTI) του 2012 [14], η οποία είχε θέσει τις παραμέτρους για την αύξηση του αμυντικού εμπορίου μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ινδίας. Λίγους μήνες μετά την επίσκεψη του Ομπάμα, τον Ιούνιο του 2015, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Ash Carter σταμάτησε στην Ινδία για να υπογράψει επίσημα τα έγγραφα του νέου πλαισίου [15]. Τον Σεπτέμβριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν ακόμη και ένα ειδικό γραφείο «Ταχείας Αντίδρασης για την Ινδία» στο Πεντάγωνο [16] -το πρώτο εξειδικευμένο ανά χώρα συγκεκριμένο γραφείο του είδους- για τον εξορθολογισμό της αμυντικής συνεργασίας. Και στην συνέχεια, τον Δεκέμβριο, ο Ινδός υπουργός Άμυνας Manohar Parrikar συναντήθηκε με τον Κάρτερ στην Ουάσινγκτον για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα στην αμυντική συνεργασία.
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ας Κάρτερ και ο υπουργός Άμυνας της Ινδίας Manohar Parrikar επιθεωρούν έναν κινητήρα τζετ στο κατάστρωμα του USS Eisenhower στα ανοικτά των ακτών της Βιρτζίνια, στον Ατλαντικό Ωκεανό, στις 10 Δεκεμβρίου 2015. Ο Κάρτερ επισκέφθηκε το αεροπλανοφόρο με τον υπουργό Άμυνας της Ινδίας, Parrikar, για να επιδείξει το πτητικό έργο ενός αεροπλανοφόρου του Ναυτικού των ΗΠΑ. MARK WILSON / REUTERS
ΣΕ ΑΜΥΝΑ
Σε αυτή την επόμενη φάση της αμερικανο-ινδικής συνεργασίας, η Ινδία, η κορυφαία εισαγωγέας όπλων παγκοσμίως [17], ψάχνει για οδούς προς μεγαλύτερη αυτοδυναμία στην κατασκευή δικού της αμυντικού εξοπλισμού, ή ιθαγενοποίηση της άμυνάς της, όπως λέγεται. Το να είναι σε θέση κάποιος να σχεδιάσει και να κατασκευάσει τα δικά του όπλα έχει προφανή οφέλη, αλλά είναι όλο και πιο απομακρυσμένη δυνατότητα για τις αναπτυσσόμενες χώρες, λόγω του κεφαλαίου και της τεχνικής εξειδίκευσης που απαιτείται.
Η επόμενη καλύτερη επιλογή, λοιπόν, είναι η κοινή ανάπτυξη, στην οποία δύο ή περισσότερες χώρες συμμετέχουν στην έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων αμυντικών ειδών. Όλες οι χώρες που συμμετέχουν διατηρούν κάποια ιδιοκτησία επί της τεχνολογίας που παράγεται, αλλά μπορούν να μοιραστούν το κόστος της έρευνας και τα κέρδη από τις πωλήσεις. Η συν-ανάπτυξη συνήθως δεν συνεπάγεται την μεταφορά της τεχνολογίας από την μια χώρα στην άλλη, επειδή το τελικό προϊόν συνήθως περιλαμβάνει νέα τεχνολογία που αναπτύχθηκε και παράγεται καθ’ όλη την διάρκεια της συνεργασίας. Οι ρυθμίσεις αυτές μπορούν να είναι γραφειοκρατικά περίπλοκες και είναι δύσκολο να διευθετηθούν και να εφαρμοστούν. Απαιτούν ότι και οι δύο χώρες είναι σε πλήρη συμφωνία για το ποια είδη θα είναι αμοιβαία επωφελή για ανάπτυξη.
Το επόμενο βήμα κάτω από την συν-ανάπτυξη είναι η συμπαραγωγή, η οποία περιλαμβάνει την κατασκευή αμυντικών προϊόντων χρησιμοποιώντας τεχνικές πληροφορίες, ανταλλακτικά ή τεχνογνωσία από μια ξένη κυβέρνηση. Η συμπαραγωγή προσφέρει τα δικά της οικονομικά πλεονεκτήματα -την ανάπτυξη μιας βιομηχανικής βάσης και την δημιουργία θέσεων εργασίας- ακόμη και αν η μεταφορά τεχνολογίας που εμπλέκεται είναι συχνά περιορισμένη. Τα έργα συμπαραγωγής επίσης αξίζουν τον κόπο γιατί επιτρέπουν σε μια χώρα να παράγει αμυντικά προϊόντα όχι μόνο για να τα χρησιμοποιήσει στο πεδίο της μάχης, αλλά και για να τα πουλήσει στο εξωτερικό.
Στα πρώιμα στάδιά της, η DTTI επικεντρώθηκε σε χαμηλού επιπέδου πρωτοβουλίες συν-ανάπτυξης και παραγωγικής συνεργασίας. Τα τέσσερα διερευνητικά έργα είναι μέτρια σε σχέση με την τεχνική πρόκληση και την στρατιωτική ευαισθησία. Μεταξύ αυτών είναι ήδη σε εξέλιξη δύο έργα συν-ανάπτυξης σε επίπεδο κυβέρνησης [18], που περιλαμβάνουν την έρευνα και την ανάπτυξη κινητών υβριδικών πηγών ηλεκτρικής ενέργειας και προστατευτικές πανοπλίες επόμενης γενιάς. Δύο επιπλέον επιχειρήσεις συμπαραγωγής [19], ένα κιτ roll-on roll-off [φορτο-εκφόρτωσης] για το αεροσκάφος C-130 και το μίνι-Raven Cheel UAV [μη επανδρωμένο μικρό αεροσκάφος], είναι ακόμα στην σειρά. Η σχετική έλλειψη προόδου στα τελευταία δύο φωτίζει την απροθυμία της Ινδίας να συνεργαστεί όταν οι τεχνολογίες που εμπλέκονται θεωρεί ότι είναι κατώτερες από αιχμής [20] και την απροθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών να ξεκινήσουν έργα που απαιτούν την μεταφορά των πιο ευαίσθητων και αποκλειστικών τεχνολογιών.
Μέχρι στιγμής, η δέσμευση και των δύο πλευρών για την συνεργασία εμπόδισε την οριστική κατάρρευση αυτών των διαδικασιών, και νέα έργα [21] εξακολουθούν να συζητούνται. Οι ομάδες εργασίας διερευνούν τώρα την δυνατότητα μεταφοράς τεχνολογίας και τεχνογνωσίας αεροπλανοφόρων και κινητήρων τζετ στην Ινδία για την δική της στρατιωτική αναβάθμιση. Αλλά μια αποτυχία να ευθυγραμμιστούν οι στόχοι και οι προσδοκίες θα μπορούσε τελικά να εκτροχιάσει την DTTI και να αναστείλει την πρόοδο στις αμυντικές σχέσεις.
ΑΝΟΗΤΗ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ;
Καθώς πιέζουν προς τα εμπρός, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να μελετήσουν τα διδάγματα από τις δικές τους επιδόσεις στην συμπαραγωγή και την συν-ανάπτυξη.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αρχικά ξεκίνησαν να συνάπτουν σχέσεις αμυντικής συνεργασίας [22] μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να βοηθήσουν την δημιουργία των αμυντικών βάσεων των συμμάχων του ΝΑΤΟ. Οι σχέσεις αυτές είχαν σχεδιαστεί για να εξασφαλίσουν «υπεροχή σε στρατιωτική τεχνολογία επί πιθανών αντιπάλων» [23]. Στην πολιτική, όμως, ήταν σιωπηρή η ιδέα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διατηρήσουν επίσης την τεχνολογική υπεροχή έναντι των συμμάχων τους. Αρχικά, κατά την περίοδο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες προτιμούσαν τις άμεσες πωλήσεις όπλων χαμηλότερης τεχνολογίας μέσω των προγραμμάτων Στρατιωτικής Βοήθειας και Πωλήσεων σε Ξένους Στρατούς έναντι σχεδίων συμπαραγωγής ή συν-ανάπτυξης.
Η Χίλαρι Κλίντον, τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ζητά time-out για μια πολλαπλή ερώτηση από έναν Ινδό δημοσιογράφο, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας S.M. Κρίσνα χαμόγελα κατά την διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου στον Αμερικανο-Ινδικό Στρατηγικό Διάλογο στην Ουάσιγκτον, στις 13 Ιουνίου 2012. GARY CAMERON / REUTERS
Ιστορικά, όλα αυτά τα προγράμματα έχουν δεχθεί επικρίσεις από τους κλάδους της αμερικανικής κυβέρνησης και το κοινό, λόγω της απειλής τόσο για τον στρατό των ΗΠΑ όσο και για την οικονομική υπεροχή τους. Η παρουσία μιας ακλόνητης στρατηγικής λογικής για έργα όπως ο εξοπλισμός των συμμάχων του ΝΑΤΟ ενάντια στην Σοβιετική Ένωση, βοήθησε να καμφθούν αυτές τις ανησυχίες, τουλάχιστον προσωρινά. Αλλά η αμυντική συνεργασία είναι συχνά ευάλωτη στις μεταβαλλόμενες συμμαχίες ή στην διάχυση των απειλών.
Προς το παρόν, η αμερικανο-ινδική αμυντική συνεργασία απολαμβάνει διακομματική υποστήριξη [26] στις Ηνωμένες Πολιτείες, διότι η Ινδία είναι μια ανερχόμενη δημοκρατική δύναμη που μοιράζεται τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Έτσι κατά πάσα πιθανότητα η συνεργασία θα συνεχιστεί, ακόμη και υπό από μια νέα αμερικανική κυβέρνηση. Για να είναι οποιαδήποτε νέα έργα χρήσιμα για αμφότερα τα μέρη, όμως, θα πρέπει να είναι καλά καθορισμένα, με τις προσδοκίες να περιγράφονται στο ξεκίνημα και τις προοπτικές από την κυβέρνηση, την βιομηχανία, και τον στρατό να συντονίζονται αποτελεσματικά καθ’ όλη την διάρκειά τους.
Εδώ, η προθυμία της Ινδίας στο να υπογράψει τις τρεις θεμελιώδεις συμφωνίες [27] για την συνεργασία ασφάλειας θα αποτελέσει το κλειδί. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα έχει αρνηθεί να υπογράψει Μνημόνιο Συμφωνίας Επικοινωνιών και Πληροφοριών Ασφαλείας (Communications and Information Security Memorandum of Agreement, CISMOA), το οποίο επιτρέπει την ασφαλή διαλειτουργικότητα των επικοινωνιών μεταξύ των εταίρων κατά την διάρκεια των διμερών και πολυεθνικών εκπαιδευτικών ασκήσεων και επιχειρήσεων˙ η συμφωνία Υποστήριξης Επιμελητείας (Logistics Support Agreement, LSA) η οποία διευκολύνει την ανταλλαγή υλικοτεχνικής υποστήριξης, προμηθειών και υπηρεσιών μεταξύ του στρατού των ΗΠΑ και των ενόπλων δυνάμεων των εταίρων χωρών˙ και η συμφωνία Βασικών Ανταλλαγών και Συνεργασίας (Basic Exchange and Cooperation Agreement, BECA) για την ανταλλαγή των γεωχωρικών πληροφοριών. Η ινδική κυβέρνηση με τυπικό τρόπο ισχυρίζεται ότι οι συμφωνίες αυτές θα έθεταν σε κίνδυνο την κυριαρχία της Ινδίας.
Ο πρωθυπουργός της Ινδίας Narendra Modi χειρονομεί ενώ μιλά στο Madison Square Garden στη Νέα Υόρκη, κατά την διάρκεια επίσκεψης του στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις 28 Σεπτεμβρίου 2014. LUCAS JACKSON / REUTERS
Ωστόσο, η Ουάσιγκτον και ο στρατός των ΗΠΑ δεν μπορεί να αναμένεται ότι θα αισθάνονται άνετα με την αμυντική συνεργασία με την Ινδία αν οι κανόνες της εν λόγω συνεργασίας δεν περιγράφονται με σαφήνεια και δεν συμφωνηθούν από όλα τα μέρη και αν η Ινδία αποκλίνει από τους αναμενόμενους κανόνες αμυντικής συνεργασίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιμείνει σε παρόμοιες συμφωνίες με όλους τους αμυντικούς συνεργάτες τους. Στην περίπτωση της Ινδίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μέχρι στιγμής σε θέση να εργαστούν παρακάμπτοντας τις ελλείπουσες συμφωνίες για να μεταφέρουν τεχνολογία χαμηλότερου επιπέδου και να διεξαγάγουν κοινές ασκήσεις, αλλά αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επ΄ αόριστον και δεν θα είναι μια κατάλληλη ρύθμιση για τις πιο ευαίσθητες τεχνολογίες. Υπάρχουν πάρα πολλά που διακυβεύονται, τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά.
Μετά την επίσκεψη του υπουργού Parrikar, η Ινδία φέρεται να έχει συμφωνήσει να «ανοίξει εκ νέου συνομιλίες» [28] με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με την [συμφωνία] LSA και είναι δεκτική στο να επανεξετάσει την θέση της [27] για τις άλλες [συμφωνίες]. Παρά το γεγονός ότι αυτό αποτελεί πρόοδο, εξακολουθεί να απέχει πολύ από την πλήρη συμφωνία.
ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Τα οφέλη του να γίνεται σωστή αμυντική συνεργασία είναι τεράστια. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, το αποτέλεσμα είναι ένας σταθερός εταίρος σε μια μεταβαλλόμενη και προβληματική περιοχή, για να μην αναφέρουμε νέες αγορές για τις ιδιωτικές αμυντικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ. Για την Ινδία, η συνεργασία θα μπορούσε να οδηγήσει σε τεράστια εξοικονόμηση πόρων στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης, πρόσβαση σε κορυφαίες τεχνολογίες, ταχύτερη και πιο αποδοτική παραγωγική διαδικασία.
Προς το παρόν, τα αμερικανο-ινδικά κοινά αμυντικά έργα θα διατηρηθούν στην Ινδία εφόσον προσφέρουν οικονομικά οφέλη -καθιστώντας την παραγωγή λιγότερο δαπανηρή και δημιουργώντας θέσεις απασχόλησης και εξαγωγές. Αλλά για να εξελιχθούν αυτά τα διερευνητικά έργα σε πιο πολύπλοκες αμυντικές συνεργασίες που περιλαμβάνουν κρίσιμες μεταφορές τεχνολογίας, το βάθος της αντοχής των αμερικανο-ινδικών στρατηγικών δεσμών θα πρέπει να αποδειχθεί. Γι’ αυτό, η Ινδία θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι σοβαρή υπογράφοντας τις θεμελιώδεις συμφωνίες, και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συνεχίσουν να αποδεικνύουν στην Ινδία ότι αποτελούν έναν αξιόπιστο μακροπρόθεσμο συνεργάτη. Αν τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ινδίας ήταν να αποκλίνουν, η ιστορία έχει δείξει ότι αυτά τα πειράματα στην από κοινού αμυντική παραγωγή θα μπορούσαν να έχουν ξεθωριάσει στο παρελθόν ως εφάπαξ έργα.
* Η ASHLYN ANDERSON είναι ερευνητική συνεργάτις για την Ινδία, το Πακιστάν και την νότια Ασία στο Council on Foreign Relations.
Η AMY J. NELSON είναι συνεργάτις στην έδρα Stanton για την Πυρηνική Ασφάλεια στο Council on Foreign Relations.
Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/india/2016-02-11/how-build-alliance
Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/topics/obama-administration
[2] https://www.foreignaffairs.com/regions/india
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/east-asia/2014-04-18/far-eastern...
[4] http://www.thehindu.com/2000/09/09/stories/01090005.htm
[5] https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2015/01/25/us-india-joint-st...
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/india/2014-08-11/passage-india
[7] http://www.cnn.com/WORLD/asiapcf/9805/13/india.us/
[8] http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/09/04/AR200809...
[9] http://csis.org/program/us-india-security-and-defense-cooperation
[10] http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2015/09/247171.htm
[11] https://www.foreignaffairs.com/articles/india/2011-02-18/arms-sales-india
[12] https://www.foreignaffairs.com/topics/nato
[13] http://archive.defense.gov/pubs/2015-Defense-Framework.pdf
[14] http://www.acq.osd.mil/ic/DTTI.html
[15] http://www.defense.gov/News-Article-View/Article/604775
[16] http://www.thehindu.com/news/pentagon-creates-india-rapid-reaction-cell/...
[17] http://indianexpress.com/article/india/india-others/india-remains-worlds...
[18] http://www.defensenews.com/story/defense/policy-budget/budget/2015/06/03...
[19] http://www.gatewayhouse.in/business-underpins-india-u-s-defence-deal/
[20] http://www.defenseworld.net/news/13498/Indian_Army_Wants_High_Flying_Dro...
[21] http://www.business-standard.com/article/news-ians/india-us-seek-co-prod...
[22] http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a282094.pdf
[23] https://books.google.com/books?id=qiq2M4k7U6oC&pg=PA4&lpg=PA4&dq=superio...
[24] http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a278261.pdf
[25] http://articles.latimes.com/1989-03-06/business/fi-217_1_fsx
[26] http://www.orfonline.org/research/ahead-of-secretary-carters-india-visit...
[27] http://economictimes.indiatimes.com/news/defence/india-hints-us-it-may-r...
[28] http://economictimes.indiatimes.com/news/defence/shift-in-strategy-india...
