Το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο
Κώστας Ιορδανίδης
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Η πρόταση Γερμανίας και Τουρκίας για εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο με στόχο την ανάσχεση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη διαμορφώθηκε με τρόπο ανορθόδοξο.
Εχουν προηγηθεί ασφαλώς διαβουλεύσεις της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ τουλάχιστον με τις ΗΠΑ, αφού η Γερμανία δεν έχει εξασφαλίσει ακόμη δικαίωμα «αυτενεργείας» ή «πρωτοβουλιών» επί γεωστρατηγικών θεμάτων. Αλλά η πλειοψηφία των μελών του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αιφνιδιάστηκε – και όχι μόνον η Ελλάς.
Εχουν προηγηθεί ασφαλώς διαβουλεύσεις της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ τουλάχιστον με τις ΗΠΑ, αφού η Γερμανία δεν έχει εξασφαλίσει ακόμη δικαίωμα «αυτενεργείας» ή «πρωτοβουλιών» επί γεωστρατηγικών θεμάτων. Αλλά η πλειοψηφία των μελών του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αιφνιδιάστηκε – και όχι μόνον η Ελλάς.
Η τάση του Βερολίνου να ενεργεί με τρόπο ανορθόδοξο ή «πραξικοπηματικό» κατ’ άλλους έναντι των εταίρων του είχε εκδηλωθεί στο πρόσφατο παρελθόν, όταν προ μηνών στη συνάντηση του προέδρου της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της κ. Αγκελα Μέρκελ αποφασίσθηκε η αναθέρμανση των σχέσεων της Αγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ενωση για να «επικυρωθεί» εκ των υστέρων από τους άλλους κοινοτικούς εταίρους. Βεβαίως, η συμφωνία στο στάδιο της εφαρμογής της αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες, αλλά και αυτό αναμενόταν. Κάποιοι θα σπεύσουν να εξάρουν ως «ηγετική» την πρωτοβουλία της κ. Μέρκελ για αξιοποίηση στο Αιγαίο της ναυτικής συμμαχικής δυνάμεως, η διοίκηση της οποίας ασκείται –εκ περιτροπής– κατά το τρέχον εξάμηνο από τη Γερμανία. Ομως το όλο θέμα επιδέχεται και ανάγνωση εκ διαμέτρου αντίθετη, ως έκφραση αμηχανίας με άλλα λόγια ή νευρικότητος του Βερολίνου.
Εξέπληξε η κ. Μέρκελ όταν ανακοίνωσε προ μηνών την πρόθεσή της να δεχθεί ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία. Εχει ανάγκη η Γερμανία –για την ανάπτυξή της– νέου εργατικού δυναμικού περίπου δύο εκατομμυρίων τα επόμενα χρόνια και πέραν τούτου, ασφαλώς υπήρχε και η ανθρωπιστική διάσταση του θέματος.
Αλλά η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι ολοκληρωμένη οντότητα, δεν έχει σύνορα που από κοινού φυλάσσονται. Ούτε οι άλλες χώρες-μέλη έχουν ανάγκη νέου εργατικού δυναμικού για να δεχθούν τις ποσοστώσεις των προσφύγων. Ακόμη και στη Γερμανία οι αντιδράσεις της τοπικής αυτοδιοικήσεως και κάποιων κρατιδίων, στο κύμα των αλλοδαπών από τη Μέση Ανατολή, ήταν σημαντικότατες. Τείχη υψώνονται στα εσωτερικά σύνορα, τα οποία υποτίθεται ότι είχαν καταργηθεί με τη Συνθήκη Σένγκεν.
Οι ευθύνες της ελληνικής κυβερνήσεως για την ολιγωρία που επέδειξε στην εφαρμογή των κοινοτικών αποφάσεων είναι αδιαμφισβήτητες. Η στάση της Τουρκίας ήταν αναμενόμενη. Ως εκ τούτου, η εμπλοκή του ΝΑΤΟ για την ανάσχεση της ροής προσφύγων και μεταναστών ήταν η μόνη διέξοδος.
Ούτως η άλλως, η Βορειοατλαντική Συμμαχία είναι ο μόνος οργανισμός που λειτουργεί με απόλυτο συντονισμό και αποτελεσματικά στο επιχειρησιακό επίπεδο, απλώς και μόνον ίσως διότι διοικείται από τις ΗΠΑ. Η ελληνική κυβέρνηση συναίνεσε τελικώς στην αξιοποίηση των υπηρεσιών του ΝΑΤΟ. Αλλά το θέμα είναι περίπλοκο, μπορεί να δημιουργήσει ευρύτερα προβλήματα. Προς το παρόν, αυτό που ανεδείχθη είναι το έλλειμμα της «ενωμένης Ευρώπης».
