Λύσεις και στο βάθος μία Συρία αποτελούμενη από θύλακες ή καντόνια
Richard N. Haass
(Πηγή : http://infognomonpolitics.blogspot.gr, Το Βήμα - The Project Syndicate)
Οι επιθέσεις στο Παρίσι από άτομα με διασυνδέσεις με το Ισλαμικό Κράτος, λίγο μετά τις επιθέσεις στη Βυρηττό και την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους στη χερσόνησο του Σινά, ενισχύουν την πεποίθηση ότι τρομοκρατία έχει εισέλθει σε μία νέα και πιο επικίνδυνη φάση.
Το γιατί το Ισλαμικό Κράτος αποφάσισε να διενεργήσει τις επιθέσεις τώρα είναι άγνωστο - μπορεί να δραστηριοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο προκείμενου να αναπληρώσει για την απώλεια εδαφών στο Ιράκ. Αλλά όποια και αν είναι η λογική τους, αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι απαιτείται μία ξεκάθαρη απάντηση.
Στην πραγματικότητα, η πρόκληση από το Ισλαμικό Κράτος απαιτεί πολλές απαντήσεις, καθώς καμία πολιτική δεν μπορεί να είναι από μόνη της αποτελεσματική. Απαιτούνται πολλαπλές προσπάθειες σε πολλαπλούς τομείς.
Ο ένας είναι ο στρατιωτικός. Είναι απαραίτητες πιο εντατικές επιθέσεις από τον αέρα κατά θέσεων του Ισλαμικού Κράτους, σε πετρελαιοπηγές ή εγκαταστάσεις φυσικού αερίου, αλλά και με στόχο τους ηγέτες του. Αλλά οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί από μόνοι τους δεν μπορούν να επιφέρουν αποτελέσματα. Χρειάζονται και επαρκείς δυνάμεις στο έδαφος ώστε να καταλάβουν και να διατηρήσουν εδάφη. Δυστυχώς δεν υπάρχει χρόνος να συντονιστούν από την αρχή συμμαχικές δυνάμεις στο έδαφος. Αυτό στο παρελθόν έχει αποτύχει και τα αραβικά κράτη είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν να το κάνουν. Ο ιρακινός στρατός έχει αποδειχθεί επίσης αναποτελεσματικός. Οι πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν κάνουν τα πράγματα χειρότερα.
Η καλύτερη επιλογή είναι μία προσεκτική συνεργασία με τις κουρδικές δυνάμεις και επιλεγμένες σουνιτικές φατρίες τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία. Αυτό σημαίνει διασφάλιση μυστικών υπηρεσιών, όπλα και προθυμία αποστολής περισσότερων στρατιωτικών - πάνω από 3.500 Αμερικανοί είναι ήδη εκεί - για να εκπαιδεύσουν, να παρέχουν συμβουλές και να κατευθύνουν μία στρατιωτική απάντηση. Μία τέτοια προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική. Μπορεί είτε να είναι ανεπίσημη - μία συμμαχία των προθύμων - που θα περιλαμβάνει τις Ηνωμένες Πολιτείες, αραβικά κράτη, ακόμη και τη Ρωσία υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις, είτε να διεξαχθεί από την αιγίδα του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Εθνών.
Η ταμπέλα έχει μικρότερη σημασία από τα αποτελέσματα. Συμβολικές διακηρύξεις πολέμου, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή, ώστε να μην φαίνεται ότι το Ισλαμικό Κράτος κερδίζει κάθε ημέρα που δεν χάνει.
Η διπλωματική διάσταση είναι εξίσου σημαντική. Ο σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ είναι με τον τρόπο του ένα κίνητρο στρατολόγησης για το Ισλαμικό Κράτος και πρέπει να απομακρυνθεί. Αλλά οποιαδήποτε κυβέρνηση τον διαδεχθεί πρέπει να μπορεί να διατηρήσει τη τάξη και να μην επιτρέψει στο Ισλαμικό Κράτος να εκμεταλλευτεί το κενό εξουσίας που θα δημιουργηθεί, όπως συνέβη στη Λιβύη. Επιπροσθέτως, η μεθοδική πολιτική αλλαγή μπορεί να συμβεί μόνο με ρωσική και ιρανική υποστήριξη.
Η επιλογή που αξίζει να διερευνηθεί είναι μία κυβέρνηση συνασπισμού για ένα έτος με επικεφαλής εκπρόσωπο της μειονότητας των Αλεβιτών, μία παραχώρηση που αξίζει τον κόπο προκειμένου να φύγει ο Άσαντ από την εξουσία. Σταδιακά μπορεί να προκύψει μία πιο αντιπροσωπευτική εθνική κυβέρνηση, αν και η τωρινή συζήτηση για διεξαγωγή εκλογών μετά από 18 μήνες είναι αρκετά αισιόδοξη. Αλλά η επίτευξη συμφωνίας υπό αυτές τις συνθήκες είναι αδύνατη, Για αυτό μία αυξημένη στρατιωτική προσπάθεια είναι απαραίτητη ώστε να δημιουργηθούν μεγαλύτεροι και πιο ασφαλείς θύλακες που θα μπορούν να προστατεύσουν καλύτερα τους πολίτες και η μάχη να δοθεί με το Ισλαμικό Κράτος. Η Συρία δεν είναι μία φυσιολογική χώρα υπό καμία έννοια και δεν πρόκειται να είναι για μεγάλο διάστημα - αν γίνει ποτέ. Μία Συρία αποτελούμενη από θύλακες ή καντόνια είναι ένα πιο ρεαλιστικό μοντέλο για το προσεχές μέλλον.
Υπάρχει και η διάσταση της εσωτερικής πολιτικής. Οι δυνάμεις ασφαλείας και η αστυνομία πρέπει να προσαρμοστούν στην αυξανόμενη απειλή. Η απειλή και η πραγματικότητα των επιθέσεων απαιτούν μεγαλύτερη κοινωνική ανθεκτικότητα και μία νέα ισορροπία στην ιδιωτικότητα και τη συλλογική ασφάλεια. Αυτό που επίσης είναι απαραίτητο είναι μία δόση ρεαλισμού. Η μάχη ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος δεν είναι ένας συμβατικός πόλεμος. Δεν μπορούμε να το εξαλείψουμε εύκολα, αφού είναι τόσο ένα δίκτυο και μία ιδέα όσο και ένας οργανισμός και ένα ντε φάκτο κράτος που διαχειρίζεται εδάφη και πόρους.
Η τρομοκρατία είναι και θα παραμείνει μία από τις μάστιγες της εποχής. Τα καλά νέα ωστόσο, είναι ότι η απειλή που συνιστά το Ισλαμικό Κράτος για τη Μέση Ανατολή και τον κόσμο, μπορεί να ελαχιστοποιηθεί μέσω μίας βιώσιμης και συντονισμένης δράσης. Το βασικό μάθημα από τις επιθέσεις στο Παρίσι είναι ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δράσουμε γρήγορα και χειροπιαστά.
* Ο κ.Richard N. Haass είναι πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (Council of Foreign Relations γνωστό ως CFR)
