Η παγίδα της κλιμάκωσης
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις διανύουν μια πολύ δύσκολη φάση. Ο πρόεδρος Ερντογάν είναι απρόβλεπτος και η Τουρκία αποσταθεροποιημένη. Ολα τα μέτωπα είναι ανοικτά. Η χώρα μοιάζει να βυθίζεται σε εμφύλιο και «φλερτάρει» με το χάος.
Ο κίνδυνος εξαγωγής της κρίσης στο Αιγαίο ή στην Κύπρο δεν είναι αμελητέος.
Το ελληνικό σύστημα ασφαλείας της χώρας έχει, ευτυχώς, διδαχθεί πολλά από την κρίση των Ιμίων. Εχει «παίξει» πολλές φορές ανάλογα σενάρια με εκείνα που οδήγησαν την Ελλάδα στο χείλος μιας πολεμικής αναμέτρησης. Το βασικότερο δίδαγμα, το οποίο έχει καταστεί ένα είδος Ευαγγελίου, είναι η ανάγκη αποτροπής της κλιμάκωσης ενός συμβάντος. Η κλιμάκωση ήταν το βασικό λάθος που έγινε στα Ιμια, από το οποίο και ξεκίνησε η κρίση. Τώρα πια άπαντες, από τον εκάστοτε πρωθυπουργό έως τους επιχειρησιακούς αξιωματικούς, γνωρίζουν τις κακοτοπιές που πρέπει να αποφύγουν μόλις εκδηλωθεί κάποιο επεισόδιο. Και ευτυχώς, σήμερα υπηρετούν σε νευραλγικές θέσεις σε όλο το πλέγμα της εθνικής ασφάλειας άνθρωποι με μεγάλη εμπειρία και κρίση.
Παρ’ όλα αυτά, ο κίνδυνος μιας τυχαίας κλιμάκωσης ελλοχεύει και τροφοδοτείται από εμάς τους δημοσιογράφους, ορισμένους πολιτικούς και τους γνωστούς πλασιέ του υπερπατριωτισμού. Τα μέσα ενημέρωσης είχαν τεράστια ευθύνη για τα Ιμια, αλλά πολλές φορές συνεχίζουν να πέφτουν στην παγίδα της υπερβολής. Και επειδή ζούμε στην εποχή της άμεσης πληροφόρησης και του ακραίου κιτρινισμού, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις προσφέρονται προς εκμετάλλευση, προς άγρια εκμετάλλευση. Η τρίχα γίνεται ενίοτε τριχιά. Οι κινδυνολογικοί τίτλοι πουλάνε, προφανώς, περισσότερο από τους ψυχρούς, που καταγράφουν και εξηγούν τα γεγονότα. Τα τουρκικά μέσα παίζουν και αυτά το παιχνίδι των εντυπώσεων και της υπερβολής και ξεκινάει ένας ατέρμονος φαύλος κύκλος.
Το πρόβλημα δημιουργείται όταν έχεις αδύναμη πολιτική ηγεσία, η οποία μπορεί να παρασυρθεί από το «κλίμα» που διαμορφώνεται και να ενδώσει σε πιέσεις που θα οδηγήσουν σε μη ελεγχόμενη ένταση. Είναι εξαιρετικά σημαντικό, όταν διαδραματίζονται τέτοιες εξελίξεις, οι αρμόδιοι πολιτικοί να κλείνουν τα αυτιά και τα μάτια σε οιονδήποτε άλλον, πλην των εντεταλμένων επαγγελματιών και αξιωματούχων που ξέρουν να κάνουν καλά τη δουλειά τους. Η ελληνική Ιστορία είναι γεμάτη, άλλωστε, από τραγικά παραδείγματα αποτυχιών όταν οι υπεύθυνοι της εξωτερικής πολιτικής της χώρας σύρθηκαν σε λάθος επιλογές από ανεύθυνα κηρύγματα, μη επαγγελματίες και πηχυαίους τίτλους.
