Ο Ευάγγελος κλεισμένος στο κουτί του
Tου Στέφανου Κασιμάτη
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Το πρόβλημα ή, καλύτερα, ένα από τα προβλήματα του Γιώργου ήταν ότι στις ομιλίες του έλεγε πολλά· τόσα πολλά, ώστε να λέει τα πάντα και, συνεπώς, στο τέλος να είναι σαν να μην έχει πει τίποτε.
Αυτό έδινε σε πολλούς την εντύπωση ότι ήταν πρόβλημα εγγενές - ότι ο χαοτικός λόγος ήταν αντανάκλαση της χαοτικής σκέψης, με άλλα λόγια. Επιπλέον δε, τα έλεγε με τρόπο μονότονο, αργόσυρτο, βαρετό. Ο Ευάγγελος ο Βενιζέλος υπερέχει οπωσδήποτε κατά την εκφορά του λόγου του. Σείεται ολόκληρος από βουή και πάθος όταν αγορεύει· μανιάζει σε σημείο ώστε να σε κάνει να περιμένεις αφρούς να βγουν από το στόμα του μαζί με τις ρητορικές πομφόλυγες. Επί της ουσίας όμως, σε τι διαφέρει ο λόγος του από του Γιώργου; Και αυτός τα ίδια λέει, τις ίδιες ισορροπίες προσπαθεί να κρατήσει, τα ίδια αντίρροπα ρεύματα να συγκεράσει και, στο τέλος, την ίδια άνοστη σούπα σερβίρει. Ο Γιώργος προσπαθούσε να πείσει το κοινό (και, πιθανόν, τον ίδιο τον εαυτό του...) για την πνευματική ανωτερότητά του· ο Ευάγγελος θεωρεί δεδομένη την πνευματική επιβολή του και απλώς την ασκεί. Ο Γιώργος προσπαθούσε να μιλάει σαν καθηγητής· ο Ευάγγελος, καλώς ή κακώς, είναι καθηγητής.
Δεν είναι περίεργο, διότι το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι τόσο με τους ανθρώπους όσο με αυτό που θέλουν να εκφράσουν, δηλαδή με το ΠΑΣΟΚ. Εννοώ το ΠΑΣΟΚ όπως το γνωρίσαμε όλα αυτά τα χρόνια: πολυσυλλεκτικό και λίγο απ’ όλα, το «όλον ΠΑΣΟΚ» που λέει και ο Ευάγγελος, το ΠΑΣΟΚ που είναι «και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ». Το ΠΑΣΟΚ που δεν λέει να καταλάβει ότι η εποχή του πέρασε, ότι το μοντέλο που εισήγαγε στην οικονομία και στα κοινωνικά ήθη μας χρεοκόπησε κατά πάσα έννοια. Το ΠΑΣΟΚ που σήμερα δεν μπορεί να σκεφθεί το μέλλον της χώρας έξω από τον κόσμο που αυτό δημιούργησε -«έξω από το κουτί», κατά την αμερικανική έκφραση.
Αν μπορούσε να σκεφθεί «έξω από το κουτί», ο Ευάγγελος θα καταλάβαινε ότι δεν οδηγεί πουθενά η σπουδή του να καταλάβει τη θέση που εγκατέλειψε κακήν κακώς ο Αντώνης Σαμαράς μετά το 18% του περασμένου Μαΐου. Θα αντιλαμβανόταν ότι, αν παρέμενε στις θέσεις που είχε το ΠΑΣΟΚ ως βασική συνιστώσα της κυβέρνησης Παπαδήμου, θα μπορούσε τώρα να αντιμετωπίζει τη Ν.Δ. από θέση ηθικής υπεροχής και -γιατί όχι;- θα είχε το πλεονέκτημα στην προσπάθεια διαμόρφωσης ενός νέου πολυσυλλεκτικού πόλου, επί τη βάσει των όρων της νέας πραγματικότητας. Προτιμά όμως να αναπαλαιώνει το ΠΑΣΟΚ, όταν τη σκυτάλη της πασοκαρίας την έχει πάρει πια ο ΣΥΡΙΖΑ.
Αν μπορούσε να δει την πραγματικότητα που αλλάζει έξω από τα τείχη του μικρόκοσμου -τώρα πλέον- του ΠΑΣΟΚ, ίσως καταλάβαινε ο Ευάγγελος ότι είναι παράλογο να αντιπολιτεύεται συμπολιτευόμενος τις περικοπές των 11,6 δισ., που ο ίδιος ως υπουργός Οικονομικών είχε δεχθεί και, από πάνω, να έχει και το θράσος να μέμφεται ως «ανενημέρωτους» όσους επισημαίνουν την ανακολουθία, με τον ισχυρισμό ότι τα δικά του 11,6 δισ. «ήταν εντεταγμένα σε ένα μακροοικονομικό πλαίσιο», που απέβλεπε στο πρωτογενές πλεόνασμα και, συγχρόνως, στην παράταση του χρονικού πλαισίου εφαρμογής των μέτρων. Μα αυτό ακριβώς δεν είναι το «μακροοικονομικό πλαίσιο» που προσπαθεί να εξασφαλίσει και η σημερινή κυβέρνηση; Σε τι δηλαδή έχει αλλάξει η οικονομική πολιτική, αφότου η προηγούμενη Βουλή υπερψήφισε το δεύτερο Μνημόνιο; Μόνον κατά το εξής: ότι τότε ήταν υπουργός ο Βενιζέλος, ενώ σήμερα δεν είναι. Δεν έχει σημασία αν σήμερα είναι ο Γιάννης Στουρνάρας στη θέση αυτή ή όποιος άλλος. Για τον Ευάγγελο αρκεί ότι είναι κάποιος άλλος, ώστε να του επιτεθεί, έστω και αν έτσι επιτίθεται στο προ ολίγων μηνών εαυτό του. Θλιβερό για τον άνθρωπο που φθάνει σε αυτό το σημείο...
Τι του συμβαίνει λοιπόν; Τι μπορεί να είναι αυτό που τον κάνει να παραλογίζεται έτσι; Η μία προσέγγιση στο πρόβλημα του Ευάγγελου είναι ότι πάσχει από τη λεγόμενη ασθένεια του Ακη. Ζει ακόμη, δηλαδή, μέσα στην ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας, η οποία στην περίπτωσή του επιδεινώνεται από την τερατώδη αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να «ψαρώνει» το κοινό του με την ευστροφία του και την περίτεχνη ρητορεία του. Η άλλη προσέγγιση είναι ότι, ενδεχομένως, δεν μπορεί στη συνείδησή του να συνδέσει τον εαυτό του προχθές, με τον εαυτό του χθες και τον εαυτό του σήμερα. Μακάρι, για τον άνθρωπο να είναι το πρώτο, γιατί είναι λιγότερο σοβαρό. Η ασθένεια του Ακη δεν είναι παρά μία παραλλαγή του συνδρόμου των Βουρβώνων, πάθησης η οποία συχνά ταλαιπωρεί όσους έχουν ασκήσει επί μακρόν την εξουσία και της οποίας τα αίτια είναι κατανοητά. Αντιμετωπίζεται με συναισθηματική θαλπωρή, σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα σταδιακής εξοικείωσης με την πραγματικότητα. Αν όμως είναι το δεύτερο, τότε... Τότε καλύτερα ας μην πω κουβέντα εγώ. Τον λόγο μπορεί να έχει μόνον ένας κανονικός γιατρός...
