Η Άγκυρα «ψηφίζει» Ομπάμα
Του Νίκου Στέλγια
(Πηγή : http://infognomonpolitics.blogspot.gr)
Την προηγούμενη Παρασκευή η γειτονική Τουρκία έζησε μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας, ένα αστικό -και όχι στρατιωτικό- δικαστήριο καταδίκασε υψηλόβαθμους αξιωματικούς του τουρκικού στρατού.
Η τουρκική κυβέρνηση και οι τουρκικές διωκτικές αρχές πιστεύουν ότι μια σειρά υψηλόβαθμων στελεχών των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων ένωσαν τις δυνάμεις τους μετά το 2002 και κατέβαλαν προσπάθειες για ανατροπή του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) από την εξουσία.
Το απόγευμα της προηγούμενης Παρασκευής, οι Τούρκοι δικαστές επέβαλαν αυστηρές ποινές σε κορυφαία στελέχη των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Μόλις λίγους μήνες μετά τη φυλάκιση του πρώην επιτελάρχη, Ιλκέρ Μπασμπούγ, υψηλόβαθμοι αξιωματικοί όπως ο Τσετίν Ντογάν, ο Οζντέν Ορνέκ και ο Ιμπραχίμ Φιρτίνα καταδικάστηκαν σε 20ετή φυλάκιση. Με ιδιαίτερα αυστηρές ποινές παρέμειναν αντιμέτωπα και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη του τουρκικού στρατού.
Την προηγούμενη Παρασκευή, γύρω στις 19.00, οι φυλακισμένοι στρατηγοί αποχώρησαν από το δικαστήριο με ναυλωμένα λεωφορεία και κατευθύνθηκαν στις φυλακές, στις οποίες θα παραμείνουν τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας. Στο προαύλιο του δικαστηρίου, οι συγγενείς τους ξέσπασαν σε κλάματα. Οι δικηγόροι τους πέρασαν μπροστά στις κάμερες και μετέδωσαν στην τουρκική κοινωνία το κοινό μήνυμα των Τούρκων στρατηγών. Σύμφωνα με τους φυλακισμένους στρατηγούς, η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα «σχέδιο», το οποίο έχουν ενορχηστρώσει διάφορες ξένες υπηρεσίες και κυρίως οι κυβερνήσεις κάποιων δυτικών χωρών όπως λ.χ. οι ΗΠΑ. Οι στρατηγοί ισχυρίζονται ότι η Δύση επιχειρεί να «αποδυναμώσει» τον τουρκικό στρατό με απώτερο στόχο την προώθηση της αλλαγής των πολιτικών καθεστώτων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Στη γειτονική Τουρκία, η «επίθεση» των στρατηγών, οι οποίοι εμπλέκονται σε υποθέσεις όπως λ.χ. η«Βαριοπούλα» και το «Εργκενεκόν», κατά των ΗΠΑ και της Δύσης δεν είναι μια νέα εξέλιξη. Από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, μια σειρά υψηλόβαθμων στελεχών των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων ασκούν έντονη κριτική στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και τονίζουν ότι στη νέα περίοδο η Τουρκία είναι «αναγκασμένη» να προχωρήσει στη σύσφιξη των σχέσεών της με χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν. Οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης άποψης δεν συμμερίζονται τη γνωστή «αντινατοϊκή» ρητορική των κομμάτων της Αριστεράς (όπως λ.χ. αυτή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδος) Οι συγκεκριμένοι στρατηγοί δεν προτείνουν την έξοδο της χώρας τους από το ΝΑΤΟ. Αντιθέτως πιστεύουν ότι στη νέα περίοδο η Ουάσινγκτον πρέπει να προσεγγίσει με ιδιαίτερη προσοχή τις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής. Με άλλα λόγια, οι συγκεκριμένοι στρατηγοί θέτουν επί τάπητος το αίτημα περί ίσης μεταχείρισης εντός της νατοϊκής συμμαχίας.
Η τουρκική κυβέρνηση παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή της κινήσεις της «αντι-αμερικανικής» ομαδοποίησης στους κόλπους του στρατού. Στο σύνολό τους, τα υψηλόβαθμα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος προσεγγίζουν με ιδιαίτερο προβληματισμό την οπτική γωνία της συγκεκριμένης ομαδοποίησης. Στενοί συνεργάτες του Τούρκου Πρωθυπουργού, όπως λ.χ. ο Ιμπραχίμ Καλίν, ο Ομέρ Τσελίκ και ο Εγκεμέν Μπαγίς, πιστεύουν ότι η προώθηση των τουρκικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο εξαρτάται από τη συνέχεια της στενής συνεργασίας ανάμεσα στην Τουρκία και στις ΗΠΑ. Μέσα στα πλαίσια της συγκεκριμένης οπτικής γωνίας, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη της ηγεσίας του κυβερνώντος κόμματος σχετικά με τη νέα κοινωνική έκρηξη στον αραβικό κόσμο. Κατά την άποψη της ηγεσίας του ΑΚΡ, στη νέα περίοδο, διάφορες «σκοτεινές δυνάμεις» (λ.χ. το Ισραήλ, οι μυστικές υπηρεσίες της Δύσης και διάφορες ισλαμιστικές ομάδες) επιχειρούν να ανακόψουν την ανοδική πορεία του «μοντέλου ΑΚΡ» στη Μέση Ανατολή, το οποίο οραματίζονται από κοινού η Άγκυρα και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. Στη νέα περίοδο, η Άγκυρα, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη της ακτίνας δράσης της διπλωματίας και της οικονομίας της στη Μέση Ανατολή, στηρίζει τις ελπίδες της στην επανεκλογή του κ. Ομπάμα...
* Ο Νίκος Στέλγιας είναι ανταποκριτής της «Κ» στην Κωνσταντινούπολη
