Stratfor: Η Διπλωματία Αγωγών της Τουρκίας
(Πηγή : http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2012/07/stratfor.html και http://www.energia.gr/article.asp?art_id=59872)
Τούρκοι αξιωματούχοι του υπουργείου Ενέργειας επιβεβαίωσαν την Τετάρτη ότι η Άγκυρα ετοιμάζεται να στείλει μια τεχνική αντιπροσωπεία στο Ιράκ, μετά από αίτημα της Βαγδάτης, με στόχο την συζήτηση για τη δημιουργία ενός αγωγού πετρελαίου που θα συνδέει το νότιο Ιράκ και την Τουρκία.Όπως λέει η Stratfor, η απόφαση αυτή αποτελεί σημαντική ένδειξη ότι η Άγκυρα είναι έτοιμη να προβεί σε στρατηγικές κινήσεις για την εμβάθυνση της ενεργειακής επιρροής της στην περιοχή.
«Ανώνυμοι Τούρκοι αξιωματούχοι του Υπουργείου Ενέργειας επιβεβαίωσαν την Τετάρτη (11 Ιουλίου) ότι η Άγκυρα ετοιμάζεται να στείλει μια τεχνική αντιπροσωπεία στο Ιράκ, που υποτίθεται ότι μετά από αίτημα της Βαγδάτης, θα ξεκινήσει συζητήσεις για τη δημιουργία ενός αγωγού πετρελαίου που θα συνδέει το νότιο Ιράκ και την Τουρκία».
Αυτό συμβαίνει αφότου η Τουρκία φέρεται να έχει αρχίσει την κατασκευή για ένα νέο αγωγό πετρελαίου που συνδέει τα κουρδικά ενεργειακά οικόπεδα με τα τουρκικά λιμάνια.
Μολονότι η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ ανταποκρίνεται αρνητικά στην αυξημένη εξάρτηση των κουρδικών περιφερειακών κυβερνήσεων (KRG) από την τουρκική υποστήριξη κατά την συνεχιζόμενη διαμάχη τους με την κυβέρνηση του Ιρακινού πρωθυπουργού, Nouri al-Maliki, η προσέγγιση της Άγκυρας περί προσφοράς παραχωρήσεων και έργων τόσο στη Βαγδάτη όσο και στο Αρμπίλ φαίνεται να κερδίζει έδαφος. Η ανακοίνωση της Τετάρτης αποτελεί ένα σημαντικό άλμα για τις φιλοδοξίες της Τουρκίας στο Ιράκ και αν αυτές αποβούν επιτυχείς, θα καταστήσουν την Τουρκία καταλύτη των άμεσων ξένων επενδύσεων και των σχεδίων ανάπτυξης τόσο για το βόρειο όσο και το νότιο Ιράκ.
Η Stratfor ανέμενε καιρό την περιφερειακή άνοδο της Τουρκίας, και η απόφαση της Τετάρτης αποτελεί σημαντική ένδειξη ότι η Άγκυρα είναι έτοιμη να προβεί σε στρατηγικές κινήσεις για την εμβάθυνση της ενεργειακής επιρροής της στην περιοχή. Οι εξωτερικές φιλοδοξίες απαιτούν από την Τουρκία την άμεση αντιμετώπιση του κουρδικού ζητήματος στο εσωτερικό.
Η Άγκυρα επομένως εργάζεται ώστε να αναπτύξει μια στενότερη σχέση με τις περιφερειακές κυβερνήσεις του Κουρδιστάν με την ελπίδα να χαλιναγωγήσειτην κουρδική αυτονομιστική μαχητικότητα. Η Τουρκία σημειώνει πρόοδο στον αναπροσανατολισμό του οικονομικού και ενεργειακού επίκεντρου της Κουρδικής περιοχής προς τον βορρά, διατηρώντας την Αρμπίλ καθοριστικά εξαρτημένη από την Άγκυρα και συνδέοντας την αμοιβαία επιτυχία τους στον περιορισμό της Κουρδικής μαχητικότητας.
Αλλά η Τουρκία δεν σταματά στο βόρειο Ιράκ. Φαίνεται ότι ετοιμάζεται να επεκτείνει την επιρροή της στη Βαγδάτη και στο πλούσιο σε πετρέλαιο νότιο Ιράκ, φέρνοντας την Άγκυρα ακόμα πιο κοντά τον ανταγωνισμό με το Ιράν.
Ο προτεινόμενος αγωγός Κιρκούκ-Βασόρα θα συνδέσει την ογκώδη παραγωγή αργού πετρελαίου στις νότιες πετρελαιοπηγές του Ιράκ με τους βόρειους αγωγούς εξαγωγής. Η επέκταση αυτή θα επιτρέψει στη Βαγδάτη να μεταφέρει το 80% περίπου των τρεχουσών εξαγωγών στο βόρειο τμήμα μέσω Τουρκίας, παρακάμπτοντας τα Στενά του Ορμούζ.
Η κεντρική κυβέρνηση και οι ξένοι επενδυτές της είναι δυσαρεστημένοι με την απόδοση των πρόσφατα χτισμένων τερματικών σταθμών κατά μήκος της ακτής του Ιράκ, και η Βαγδάτη κατά πάσα πιθανότητα θα δυσκολευτεί να αρνηθεί την προσφορά της Τουρκίας. Αλλά η Τουρκία έχει μεγαλύτερα σχέδια από τους αγωγούς νότια του Κιρκούκ.
Η τουρκική ενεργειακή κατανάλωση και οι ανάγκες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθούν δραματικά τα επόμενα χρόνια, και το Ιράκ είναι σε ιδιαίτερα καλή θέση για να ικανοποιήσει αυτές τις ανάγκες. Δουλεύοντας για να σταθεροποιήσει τη θέση του ως ένας συγκοινωνιακός κόμβος ενέργειας μεταξύ Ανατολής-Δύσης, η Τουρκία μπορεί να χρησιμοποιήσει το σταθερό αργό πετρέλαιο και τις διανομές φυσικού αερίου του Ιράκ ώστε να δημιουργήσει κίνητρα για θετικές διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη, βοηθώντας τους Ευρωπαίους να απαλλαγούν από την εξάρτησή τους από το πετρέλαιο του Κόλπου που μεταφέρεται μέσω των Στενών του Ορμούζ.
Ενώ είναι ακόμα ανεκμετάλλευτα και χωρίς την αναγκαία υποδομή, τα αποδεδειγμένα φυσικά αποθέματα του Ιράκ ανέρχονται σε περισσότερα από τρία τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ενώ πολλά από αυτά βρίσκονται στην κουρδική περιοχή. Ο όγκος των αποθεμάτων φυσικού αερίου στην Κουρδική περιοχή θα μπορούσε να αντικαταστήσειτις τρέχουσες εισαγωγές της Τουρκίας από τη Ρωσίαγια τα επόμενα 50 χρόνια .
Δεδομένου ότι η Τουρκία αρχίζει να παρουσιάζει μια πιο ουσιαστική πρόκληση για την επιρροή του Ιράν, η Τεχεράνη θα πρέπει να καταβάλει περισσότερη προσπάθεια για να διατηρήσει τα κέρδη που έχει σημειώσει μέχρι στιγμής, πριν προσπαθήσει να επεκταθεί περαιτέρω στην περιοχή. Το Ιράκ θα γίνει προτεραιότητα του Ιράν.
Κρατώντας τη Τεχεράνη απασχολημένη πιο κοντά στο εσωτερικό της θα μπορούσε να απορροφήσει μερική από την πίεση που ασκείται στην Τουρκία, καθώς επιδιώκει να οικοδομήσει στενότερες σχέσεις με τα πρώην Οθωμανικά εδάφη στην Ανατολή. Βασικοί Αραβικοί παράγοντες της περιοχής, όπως το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου δηλώνει ότι είναι πράγματι επιφυλακτικοί στην διευρυμένη επιρροή της Τουρκίας, αλλά αυτά τα κράτη είναι σίγουρο ότι θα εκτιμήσουν κάθε κίνηση που θα μπορούσε να περιορίσει την επιρροή του Ιράν στο Ιράκ από εδώ και πέρα.
Η μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία θα είναι επίσης ζωτικής σημασίας, καθώς η Τουρκία επιδιώκει να επαναβεβαιώσει την προηγούμενη θέση της στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη.
Το Ιράν πιθανώς θα διστάσει μπροστά στην ιδέα της μεγαλύτερης τουρκικής επιρροής στο Ιράκ, αλλά η Τεχεράνη υστερεί σε κεφάλαιο και τεχνολογία για να αντιμετωπίσει τις προσφορές της Τουρκίας με ουσιαστικό τρόπο. Πέρα από τις τεχνικές λεπτομέρειες της ανακατανομής των υδρογονανθράκων, η Άγκυρα φαίνεται να είναι πιο ικανός εταίρος για την μακροπρόθεσμη επιτυχία της Βαγδάτης έναντι της Τεχεράνης.
Η Τουρκία μπορεί να προσφέρει την υποδομή και σταθερές διαδρομές εξαγωγής κάτι που το Ιράν δεν μπορεί, ένα γεγονός που οι διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες δεν θα παραβλέψουν. Μεγαλύτερη δύναμη στο νότιο Ιράκ, το σιίτικο προπύργιο της ιρανικής επιρροής στη Μεσοποταμία, θα αποτελούσε σημαντικό όφελος για τις περιφερειακές φιλοδοξίες της Τουρκίας.
Το Ιράν θα αντισταθεί σθεναρά οποιασδήποτε τουρκικής επέμβασης, όμως, και η Βαγδάτη είναι απίθανο να εγκαταλείψει την Τεχεράνη σε μία νύχτα. Ενώ οι οικονομικοί μοχλοί της Τουρκίας είναι εντυπωσιακοί, το Ιράν έχει διάφορα εργαλεία στη διάθεσή του για να αμφισβητήσει τις φιλοδοξίες της Τουρκίας - όπως πληρεξούσιους σιίτες μαχητές, εσωτερικές κουρδικές αντιπαλότητες και ισχυρές σεκταριστικές διασυνδέσεις στο νότιο Ιράκ.
Σε αντίθεση με τις δημόσιες και πολύ «μαχητικές» δηλώσεις της για την Συρία, οι τουρκικοί ελιγμοί στο Ιράκ μέσω των ενεργειακών καναλιών αποκαλύπτει το εν εξελίξει μετασχηματισμό της χώρας σε μια σημαντική περιφερειακή δύναμη».
