Τι άφησε πίσω του ο Οσάμα μπιν Λάντεν
Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_06/05/2012_481255)
Εδώ και ένα χρόνο από τότε που σκοτώθηκε ο Οσάμα μπιν Λάντεν, οι Δυτικοί παρηγοριόνταν με τη σκέψη ότι ο αρχηγός της Αλ Κάιντα απέτυχε. Αυτό αληθεύει σε ό, τι αφορά την οργάνωση, η οποία με τον ιερό της πόλεμο αποξένωσε τους μουσουλμάνους και τον υπόλοιπο κόσμο.
Όμως, σε ό,τι αφορά τον απώτερο στόχο του Μπιν Λάντεν, που ήταν η απομάκρυνση του ισλαμικού κόσμου από τη δυτική επιρροή, τα κατάφερε πολύ καλύτερα από ότι φανταζόμαστε.
Φαεινό παράδειγμα η Αίγυπτος, τόπος στον οποίο εδώ και ένα χρόνο συντελείται η επανάσταση της δημοκρατίας, η οποία ναι μεν δεν έχει σφραγιστεί από τη βία, έφερε όμως στο προσκήνιο ομάδες σαλαφιστών και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, που έχουν κοινό ιδεολογικό υπόβαθρο με τον Μπιν Λάντεν. Επετεύχθη επίσης ο στόχος της Αλ Κάιντα να ανατρέψει τον «αποστάτη», δηλαδή τον φιλοαμερικανό πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ.
Σε όλη τη διάρκεια του χρόνου που προηγήθηκε του θανάτου του, ο Μπιν Λάντεν προσπάθησε να καθαρίσει το κίνημά του από τη σφραγίδα του αίματος, να επανασυνδέσει την Αλ Κάιντα με τους μουσουλμάνους. Η επιθυμία του αυτή είναι ορατή στα έγγραφα που μελέτησα και που κατασχέθηκαν από την κατοικία του Μπιν Λάντεν τη νύχτα που σκοτώθηκε.
Την 1η Μαΐου συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τον θάνατό του και εγώ ξανακοίταξα τις σχετικές με τα μηνύματα του Μπιν Λάντεν προς τρίτους σημειώσεις μου. Βρήκα αποσπάσματα που δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ και που αποδεικνύουν ότι το κληροδότημά του είναι ένα παράδοξο μείγμα. Το κίνημά του έχει σχεδόν διαλυθεί, όμως το πάθος του για την εγκαθίδρυση κυβερνήσεων αγνών και εμφορούμενων από το πνεύμα του Ισλάμ μάλλον έχει βρει ανταπόκριση. Για το λόγο αυτό, η Δύση καλά θα έκανε να μη βιαστεί να ζητωκραυγάσει για τη νίκη της.
«Στο πλαίσιο της προσπάθειας να επιτύχουμε την ενότητα, πρέπει να στείλουμε μήνυμα ειδικώς προς τους αδελφούς μας στο Ιράκ, στο οποίο να υπογραμμίζεται η σημασία της ενότητας και της συλλογικότητας, και να τους ζητείται να διατηρήσουν τα βασικά θεμέλια της θρησκείας, η οποία επικρατεί όλων όσοι προσπαθούν να παρεμποδίσουν την επίτευξη του μεγάλου στόχου», γράφει ο Λάντεν.
Οπως έγραψα και τον περασμένο μήνα, τόση ήταν η αγωνία του ότι οι σκοτωμοί μουσουλμάνων είχαν αμαυρώσει την εικόνα της Αλ Κάιντα, που πρότεινε να δώσουν νέο όνομα στην οργάνωση. Αυτό που ενοχλούσε τον Μπιν Λάντεν, και το γράφει στα μηνύματά του, ήταν ότι η Αλ Κάιντα προσδιοριζόταν ως μεγάλη στρατιωτική βάση με μαχητές, χωρίς συγκεκριμένη αποστολή για την ενοποίηση του έθνους.
Η Αλ Κάιντα δεν ήταν σε θέση να καθοδηγήσει τη μετάβαση από τον ιερό πόλεμο στην άσκηση μη ισλαμικής πολιτικής απαλλαγμένης από τη βία. Ο Μπιν Λάντεν συνέχισε να σχεδιάζει επιθέσεις αυτοκτονίας κατά της Αμερικής και των πολιτικών της ηγετών. Γι’ αυτό πολιορκούσε τον Ατίγια και τον πίεζε να βρει «έναν αδελφό, που να ξεχωρίζει για τους καλούς του τρόπους, για την ακεραιότητά του, το θάρρος και την εχεμύθεια, για να αναλάβει δράση στις ΗΠΑ». Κατά βάσιν, αυτό που ήθελε ήταν να σκοτώνει Αμερικανούς και όχι μουσουλμάνους.
Το σχέδιο εσωτερικής μεταρρύθμισης, χάρη στο οποίο θα σταματήσει η αιματοχυσία των μουσουλμάνων, είναι ευδιάκριτο στη νουθεσία του Ατίγια και ενός υπαρχηγού, του Αμπού Γιάχια αλ Λίμπι, προς το κίνημα των Πακιστανών Ταλιμπάν, γνωστό ως ΤΤΡ: «Τονίζουμε ότι η πραγματική μεταρρύθμιση είναι χρέος όλων μας και για να την επιτύχουμε πρέπει να διορθώσουμε τον τρόπο δράσης μας και να αποφεύγουμε τα σφάλματα», συμβουλεύουν οι δύο.
Τα όσα διαδραματίζονται τώρα στην Αίγυπτο μπορούν να χαρακτηριστούν «εκλογικός μπινλαντενισμός». Πάρτε παράδειγμα την οργάνωση Αλ Γκαμάα αλ Ισλαμίγια, η οποία, υπό τον πνευματικό της ηγέτη σεΐχη Ομάρ Αμπντέλ Ραχμάν, αποπειράθηκε να καταστρέψει το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου το 1993. Σήμερα, η οργάνωση συγκρότησε το πολιτικό κόμμα των σαλαφιστών που φέρει το αθώο όνομα Κόμμα της Οικοδόμησης και της Ανάπτυξης. Η οργάνωση αυτή, που όπως η Αλ Κάιντα έχει τις ρίζες της στις θεωρίες του ισλαμιστή Σαγίντ Κουτμπ, κατέχει 13 έδρες στο αιγυπτιακό Κοινοβούλιο.
Η Συρία είναι το πεδίο στο οποίο θα κριθεί εάν το μετά τον Μπιν Λάντεν ισλαμικό κίνημα θα συνεχίσει να αποτάσσεται τη βία ή, αντιθέτως, θα γίνει πιο ριζοσπαστικό, καθώς ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ εμπνέει ιερούς πολέμους. Ο διάδοχος του Μπιν Λάντεν, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τον αγώνα κατά του Ασαντ για να ανακτήσει η Αλ Κάιντα τον αρχικό της χαρακτήρα, μολονότι αυτό συνεπάγεται την ενδομουσουλμανική βία που απεχθανόταν ο Μπιν Λάντεν.
Ο Ζαουάχρι και το βίντεο του περασμένου Φεβρουαρίου με το σύνθημα «Εμπρός, ω λέοντες της Συρίας», ελάχιστη απήχηση είχαν. Καθώς όμως ο καιρός περνάει, η Αλ Κάιντα μετατρέπεται σε δυναμικό στοιχείο της συριακής αντίστασης.
Στην Υεμένη, τον τόπο που ο Μπιν Λάντεν θεωρούσε πεδίο μεγάλων ευκαιριών, οι μάχες μαίνονται πάντα. Οι ΗΠΑ αποφάσισαν πρόσφατα να μεταφέρουν και εκεί τον πόλεμο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ένδειξη ότι η Αλ Κάιντα ενσαρκώνει πάντα μια σοβαρή απειλή.
Ετσι, ένα χρόνο μετά, ήλθε η ώρα να σκεφτούμε τις αποτυχίες του Μπιν Λάντεν, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους οι αδελφοί του ισλαμιστές μεταλλάχθηκαν σε ισλαμικό πολιτικό κίνημα, με επιτυχίες που υπερβαίνουν και τις υψηλότερες προσδοκίες του Λάντεν.