Το Καλαί ως μικρογραφία της Ε.Ε.
Βασίλης Νέδος
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Στη μακραίωνη πορεία των σχέσεων ανάμεσα σε εκείνο το νησί που βρίσκεται βορειοδυτικά της Ευρώπης και στη Γαλλία, η περιοχή του Καλαί είχε πάντα στρατηγική αλλά και συμβολική σημασία. Κάπου εκεί συγκέντρωσε στρατεύματα ο Ιούλιος Καίσαρ προ περισσοτέρων των 2.000 ετών, προκειμένου να διασχίσει τη Μάγχη και να εισβάλει (ανεπιτυχώς) στη Βρετανία. Κατά τη διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέμου κατελήφθη από τους Αγγλους και έμεινε υπό την κυριαρχία τους για δύο αιώνες. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης είχε επιλέξει την ευρύτερη περιοχή για να εισβάλει στην Αγγλία (κάτι που δεν συνέβη ποτέ). Ηδη από τότε, στις αρχές του 19ου αιώνα, υπήρχαν ορισμένοι ιδεαλιστές που έβλεπαν την (τότε τεχνικά ανέφικτη) ιδέα υποθαλάσσιας σύνδεσης ανάμεσα στην ενδοχώρα της Ευρώπης και στο μεγαλύτερο νησί της ως μέρος μιας λύσης, που θα προσέφερε όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά οφέλη και στις δύο πλευρές της Μάγχης. Μετά σχεδόν δύο αιώνες και την υπερφαλάγγιση πολλών οικονομικών, πολιτικών και ψυχολογικών εμποδίων, το υποθαλάσσιο τούνελ της Μάγχης έγινε πραγματικότητα. Από το 1994 έως και σήμερα, υπήρξε ένας άνευ προηγουμένου δίαυλος επαφής ανάμεσα στη Γαλλία και τη Βρετανία.
Τους τελευταίους μήνες, το Καλαί απέκτησε ξανά σημασία εξόχως συμβολική και βαθύτατα ουσιαστική για μια σειρά από λόγους: Εξω από την είσοδο του τούνελ των 50 χιλιομέτρων, η αστυνομία έχει συγκρουστεί τους τελευταίους μήνες επανειλημμένως με τους λιμενεργάτες των φέρι μποτ που συνδέουν τις δύο ακτές της Μάγχης. Η προβληματική και υπερδανεισμένη εταιρεία που χειρίζεται το Eurotunnel αδυνατεί να διαχειριστεί τα πλοία που αγόρασε προ τριετίας και σχεδιάζει να τα πουλήσει. Το συνδικάτο των ναυτεργατών αντιδρά, καθώς η πώληση των σκαφών σε μια δανική εταιρεία θα φέρει απολύσεις. Πριν από λίγες ημέρες ήλθε στην επιφάνεια το δεύτερο πρόβλημα του Καλαί: Η παραγκούπολη των παράνομων μεταναστών, οι οποίοι παραμονεύουν ωσότου να εντοπίσουν την κατάλληλη ευκαιρία για να περάσουν από τη Γαλλία προς την Αγγλία. Η προσπάθεια των μεταναστών να διασχίσουν τη Μάγχη με όποιο τρόπο μπορούν, έχει επαναφέρει κλίμα καχυποψίας –αν όχι αντιπαλότητας– ανάμεσα στο Παρίσι και το Λονδίνο. Η Γαλλία και η Αγγλία έχουν υπογράψει ουκ ολίγες συμφωνίες για τον συνοριακό έλεγχο (η Αγγλία είναι εκτός συνθήκης Σένγκεν), ωστόσο ουδεμία φαίνεται να ικανοποιεί την κυβέρνηση στο Λονδίνο, που διαφωνεί και με την τελευταία απόφαση της Ε.Ε. για επιμερισμό των μεταναστών που φθάνουν στην Ευρώπη, προκειμένου να αμβλυνθεί η πίεση στις χώρες οι οποίες αποτελούν και τα κύρια σημεία εισόδου.
Το Καλαί έχει μετατραπεί σε μια μικρογραφία του γενικότερου ευρωπαϊκού προβλήματος: Εταιρείες με σοβαρά οικονομικά προβλήματα που δεν μπορούν να διαχειριστούν τον δανεισμό τους. Σκληρά συνδικάτα που προσπαθούν να διατηρήσουν ένα επίπεδο αμοιβών και εργασιακής ασφάλειας, το οποίο αμφισβητείται έμπρακτα, όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Απελπισμένοι μετανάστες, οι οποίοι καταφθάνουν στη δημογραφικά Γηραιά Ηπειρο κυνηγημένοι από την πείνα και τον πόλεμο και βρίσκονται αντιμέτωποι με ολοένα και πιο καχύποπτους, αλλά και φοβισμένους, μεσόκοπους Ευρωπαίους. Ηγεσίες κρατών αλλά και αναδυόμενες πολιτικές δυνάμεις που αντιμετωπίζουν το ευρωπαϊκό όραμα με καχυποψία και προτιμούν την επιστροφή σε «καθαγιασμένες» εθνικές στρατηγικές για όσο περισσότερα ζητήματα γίνεται. Το Καλαί αναδεικνύει για ποιο λόγο η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ούτε δεδομένη είναι ούτε –βεβαίως– και επιθυμητή από όλους. Στα διάφορα «Καλαί» της Ευρώπης θα δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες εάν η Ε.Ε. είναι απλώς μια καλά οργανωμένη γραφειοκρατία ή μπορεί να γίνει πολιτική.
