(Για την κρίση του ευρώ...) «Φταίει η κουλτούρα, ηλίθιε»!
Της Ζέζας Ζήκου
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_11/02/2012_427270)
Πρόσφατα οι New York Times είχαν δημοσιοποιήσει έναν δημόσιο διάλογο εξαιρετικού ενδιαφέροντος, με θέμα τις διαφορές των εθνικών χαρακτηριστικών των λαών που συμμετέχουν στο ευρώ και πώς αυτές πιθανόν επηρεάζουν ή όχι την κατάσταση της οικονομίας κάθε χώρας-μέλους.
Με αφορμή την κρίση χρέους που πλήττει την περιφέρεια της Ευρωζώνης και δίνοντας έμφαση στις διαφορές της κουλτούρας των λαών της και σε στερεότυπα, ο Αμερικανός κορυφαίος νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν επέκρινε την -όπως την περίγραψε- «ηθικολογική στάση των Γερμανών αναφορικά με τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα της Ιταλίας και της Ισπανίας». Η απάντηση του Γερμανού αρθογράφου Γιόζεφ Τζόφε εμπεριέχει το στερεότυπο που πολλοί ταυτίζουν με τους Βορειοευρωπαίους. Ο αρχισυντάκτης της γερμανικής εφημερίδας Die Zeit αποδίδει τη δυσχερή κατάσταση των υπερχρεωμένων λαών της περιφέρειας της Ευρωζώνης στην κουλτούρα τους. «Η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία δεν έπρεπε να είχαν ενταχθεί στο ενιαίο νόμισμα» υποστηρίζει. Ο Τζόφε αναφέρεται στον Καρλ Μαρξ, ο οποίος υποστήριζε ότι δεν είναι η κουλτούρα, αλλά οι δομές της οικονομίας που προσδιορίζουν τις κοινωνικές συνθήκες και τον τρόπο ζωής.
Με τίτλο «Φταίει η κουλτούρα, ανόητοι!», ο Γιόζεφ Τζόφε έγραψε ότι μετά την υιοθέτηση του ευρώ το κόστος της απασχόλησης αυξήθηκε ταχύτερα από την παραγωγικότητα, όχι μόνον στις προαναφερόμενες χώρες αλλά και στη Γαλλία. «Οι μισθοί, οι οποίοι αυξάνονται ταχύτερα από την παραγωγικότητα, αποτελούν ιδανική συντομογραφία για το χάος που χωρίζει την κουλτούρα των λαών της Νότιας από εκείνους της Βόρειας Ευρώπης», επισήμανε. «Από τη μια βρίσκονται οι βόρειοι προτεστάντες με τα χαμηλά δημόσια ελλείμματα και χρέη, καθώς και τις μετριοπαθείς μισθολογικές αυξήσεις. Από την άλλη, τα μέλη του Club Med, των περιορισμένων ωρών της εργάσιμης εβδομάδας, των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, της ανελαστικής αγοράς εργασίας, του μεγάλου κράτους και των προστατευμένων αγορών».
«Το ενιαίο νόμισμα επέτρεψε αίφνης στους σπάταλους να δανείζονται με χαμηλότερα επιτόκια από ό,τι την εποχή της δραχμής και της λιρέτας, που μπορούσαν να υποτιμηθούν. Γιατί να αποταμιεύεις, εφόσον μπορείς να δανείζεσαι; Το ευρώ έκλεισε την πόρτα της υποτίμησης, μη επιτρέποντας σε χώρες όπως η Ιταλία να υποτιμούν το νόμισμά τους λίγο ταχύτερα από ό,τι εξελισσόταν ο πληθωρισμός, παραμένοντας ανταγωνιστικές. Ετσι, η υπόλοιπη Ευρώπη συνεχίζει να πετάει δισεκατομμύρια στο Αιγαίο, για να σώσει την Ελλάδα. Αλλά η πτώχευση πλησιάζει. Το θέμα είναι εάν μπορεί να αλλάξει μία κουλτούρα. Ασφαλώς, όταν οικονομίες όπως η ελληνική συρρικνώνονται κατά 5% ετησίως οι μεταρρυθμίσεις είναι πολιτικώς ακόμη πιο δύσκολες. Δείτε τις αντιδράσεις στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία. Ωστόσο, δεν υπάρχει αυξανόμενη εγχώρια αντίδραση στη Γερμανία ενάντια στην κάλυψη του λογαριασμού, sine die».
Ο κ. Τζόφε υποστηρίζει ότι υπάρχουν δύο λογικές εξελίξεις. Η πρώτη, να γίνει η Ευρώπη σαν τις ΗΠΑ, ομοσπονδία, όπου η μία πολιτεία-χώρα ενισχύει την άλλη, μέσω του προϋπολογισμού του ομόσπονδου κράτους. Η άλλη λύση είναι η διάσπαση της Ζώνης του Ευρώ, με τη δημιουργία μιας ζώνης γερμανικού μάρκου, μέλη της οποίας θα είναι και η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Αυστρία και οι χώρες της Βαλτικής. Εκτιμώντας πάντως ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει, η υπόλοιπη Ευρώπη θα καλείται να επαναχρηματοδοτήσει τις τράπεζες που θα έχουν υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα, ο ίδιος προβλέπει ότι αμέσως μετά οι αγορές ομολόγων θα στραφούν κατά της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας…
