Δύο χρόνια μετά
Toυ Aθανάσιου Έλλις
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_06/10/2011_458406)
Πέρασαν αισίως δύο χρόνια από τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009 και την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ. Στην πορεία αυτής της κρίσιμης και καθοριστικής για το μέλλον της Ελλάδας διετίας, το εθνικό αφήγημα υπήρξε, δυστυχώς, καταθλιπτικό. Η Ελλάδα είναι σήμερα μια πιο φτωχή χώρα, με το εθνικό της προϊόν να συρρικνώνεται, το εισόδημα των πολιτών της να μειώνεται και την ανάπτυξη να φαντάζει, προς το παρόν, άπιαστο όνειρο.
Αρχικά ακολούθησε τον εύκολο και ανήθικο δρόμο της επίρριψης όλων των ευθυνών για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας στην πενταετία Καραμανλή. Αλλά ο ανεύθυνος προεκλογικός λαϊκισμός του «λεφτά υπάρχουν» κατέρρευσε πολύ γρήγορα, οι υποσχέσεις για αυξήσεις και παροχές διαψεύστηκαν κατά τον πιο βάναυσο τρόπο και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κλήθηκε να υλοποιήσει μια πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή.
Ο κ. Παπανδρέου ανέλαβε την πρωθυπουργία ως ένας άφθαρτος πολιτικός με ευρεία αποδοχή στο εσωτερικό και μεγάλα αποθέματα αξιοπιστίας στο εξωτερικό. Ο υπερβολικός αριθμός ταξιδιών σε άλλες χώρες προκάλεσε έντονη κριτική. Ημουν μεταξύ αυτών που, ίσως αφελώς, θεωρούσαν υγιή την παρουσία του συγκεκριμένου πρωθυπουργού σε διεθνή φόρα και σε συναντήσεις με ισχυρούς ηγέτες, με το σκεπτικό ότι ήταν από αυτούς που λόγω ονόματος, ιδιοσυγκρασίας και της έξωθεν καλής μαρτυρίας που είχε οικοδομήσει κατά την πενταετή θητεία του ως υπουργός Εξωτερικών, θα μπορούσε να εξασφαλίσει οφέλη για την Ελλάδα. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα με διέψευσαν. Η αποτίμηση της διετούς εμπειρίας είναι αρνητική. Ο τρόπος με τον οποίο πρόβαλε το διογκωμένο έλλειμμα του ’09 μπορεί να προσέφερε στον κ. Παπανδρέου κάποια βραχυπρόθεσμα κομματικά οφέλη, αλλά δεν βοήθησε τον ίδιο και κυρίως τη χώρα εκεί που μετρούσε, στη διεθνή κοινότητα. Η αλήθεια έπρεπε να ειπωθεί χωρίς περιστροφές, αλλά ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του δεν αντιλήφθηκαν ότι με τους ατυχείς επικοινωνιακούς χειρισμούς τους έπλητταν την εικόνα της Ελλάδας και, τελικά, το μόνο που κατάφεραν ήταν να δυσχεράνουν το δικό τους έργο.
Πέρασαν πολλοί μήνες έως ότου αντιληφθεί ο πρωθυπουργός τη στενωπό στην οποία είχε εγκλωβιστεί η χώρα. Δεν θα σταθώ στις ατυχείς κορώνες περί Τιτανικού και άλλα παρόμοια ατοπήματα, αλλά στην απειρία, την ανικανότητα και ένα φοβικό σύνδρομο που δεν επέτρεψαν καλύτερη και πιο επωφελή για τη χώρα διαπραγμάτευση των όρων όταν βρισκόμασταν ακόμη στην αρχή και αυτό ήταν εφικτό. Οταν η τρόικα ζήτησε να της παρουσιάσουμε τις προτάσεις μας για τη δημοσιονομική εξυγίανση, τα στελέχη της εξεπλάγησαν από την προτροπή του Ελληνα συνομιλητή τους να του πουν αυτοί τι πρέπει να γίνει.
Αλλά και στη συνέχεια ο κ. Παπανδρέου απεδείχθη κατώτερος των περιστάσεων. Είναι αλήθεια ότι η τραγική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η οικονομία είναι απόρροια κακοδιαχείρισης και λεηλασίας του δημόσιου πλούτου επί τουλάχιστον μια τριακονταετία. Ομως, εάν ο κ. Παπανδρέου είχε ενεργήσει έγκαιρα, είχε διαπραγματευθεί πιο σκληρά, και είχε πείσει τους υπουργούς, τους βουλευτές και την ελληνική κοινωνία για την αναγκαιότητα, όχι της λήψης αλλά της εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που όντως έχει ανάγκη η Ελλάδα, σήμερα η εικόνα θα ήταν διαφορετική και οι προοπτικές καλύτερες.
Ενας πραγματικός ηγέτης θα είχε αντιληφθεί άμεσα την επικίνδυνη πραγματικότητα, θα επέλεγε τους ικανότερους συνεργάτες, θα εργαζόταν ο ίδιος πολύ σκληρά, θα εξηγούσε στον λαό με ειλικρίνεια την πραγματικότητα, θα απέφευγε τις αντιπολιτευτικές ακρότητες, όπως την εμμονή στη σύσταση εξεταστικής επιτροπής αποκλειστικά για την περίοδο της διακυβέρνησης Καραμανλή, και θα έτεινε έγκαιρα χείρα συμφιλίωσης και συστράτευσης στην αστική αντιπολίτευση. Δυστυχώς, ο κ. Παπανδρέου δεν έκανε τα περισσότερα από αυτά, αλλά και εκεί που τόλμησε, καθυστέρησε.
