Ο μύθος και η αλήθεια για τους φόρους στις ΗΠΑ
NOAH SMITH / BLOOMBERG
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Ο Σάμιουελ Τζάκσον, Αγγλος συγγραφέας του 18ου αιώνα, διακήρυξε κάποτε ότι ο «πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο ενός απατεώνα». Πράγμα που ίσχυε προτού δημιουργηθούν τα οικονομικά μοντέλα.
Οπότε και όπως φαίνεται οι απατεώνες βρήκαν νέο καταφύγιο. Στο παρελθόν οι Ρεπουμπλικανοί θα επιχειρηματολογούσαν υπέρ της περικοπής φόρων, χρησιμοποιώντας απλά επιχειρήματα.
Οτι έτσι αυξάνεται το κίνητρο για εργασία, ότι η μείωση του φόρου εισοδήματος ενισχύει το ΑΕΠ. Θα μπορούσε ακόμη και να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα αν πιστεύει κανείς τον Αρθουρ Λαφέρ και την περίφημη καμπύλη που ζωγράφισε επάνω σε μια χαρτοπετσέτα (σ.σ. ο Λαφέρ υποστηρίζει ότι τα φορολογικά έσοδα μειώνονται αν η φορολογία υπερβεί ένα επίπεδο, επειδή κανείς πια δεν έχει το κίνητρο να εργαστεί).
Αυτού του είδους τα επιχειρήματα έγιναν γνωστά ως οικονομία της προσφοράς, ή όπως τα είχε χαρακτηρίσει ο πρώην πρόεδρος κ. Τζορτζ Μπους «βουντού οικονομικά». Επανειλημμένες περικοπές φόρων δεν αύξησαν ούτε τα φορολογικά έσοδα ούτε ενίσχυσαν την ανάπτυξη. Το μόνο που απέφεραν ήταν η αύξηση του δημοσίου χρέους. Ωστόσο, η πραγματικότητα ποτέ δεν κατάφερε πραγματικά να αποτρέψει τους Ρεπουμπλικανούς και η οικονομία της προσφοράς επιστρέφει δυναμικά.
Τον Ιανουάριο οι Ρεπουμπλικανοί που πλέον έχουν πλειοψηφία στο Κογκρέσο μετέτρεψαν τις αρχές της οικονομίας της προσφοράς σε νόμο υπό τον ευφημιστικό τίτλο «βαθμολόγηση δυναμικών μοντέλων». Προσέλαβαν έναν νέο διευθυντή για το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO), ονόματι Κιθ Χολ, βετεράνο της κυβέρνησης Τζορτζ Μπους. Θα αναλάβει να εφαρμόσει τη δυναμική βαθμολόγηση, με άλλα λόγια, να φτιάξει οικονομικά μοντέλα που να δείχνουν ότι οι περικοπές φόρων είναι εκπληκτικές.
Για να αξιολογήσουμε καλύτερα αυτή την κίνηση πρέπει να στραφούμε στον οικονομολόγο του Χάρβαρντ κ. Γρέγκορι Μάνκιου. Στον κ. Μάνκιου, ο οποίος επίσης ήταν στέλεχος της κυβέρνησης Μπους, πραγματικά, αλλά πραγματικά, δεν αρέσουν οι φόροι. Οπότε όταν ο Μάνκιου αμφιβάλλει για μια πρωτοβουλία που έχει στόχο την περικοπή φόρων, τότε πραγματικά κάτι βρωμάει. Ο Μάνκιου ομολογεί ότι η επιλογή οικονομικού μοντέλου και οικονομικών παραμέτρων επάνω στις οποίες θα βασίζεται το μοντέλο, θα καθιστούν τα αποτελέσματα πάντοτε αμφιλεγόμενα, οπότε υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να αμφιβάλει κανείς γι’ αυτή την προσπάθεια. Εγώ θα είμαι λιγότερο γενναιόδωρος και θα πω ότι τα οικονομικά μοντέλα που θα χρησιμοποιήσουν οι Ρεπουμπλικανοί θα είναι κακά μοντέλα.
Προκειμένου να προχωρήσει κανείς σε δυναμική βαθμολόγηση θα πρέπει να κατασκευάσει ένα δυναμικό οικονομικό μοντέλο, δηλαδή ένα μοντέλο που να δείχνει πώς συμπεριφέρεται η οικονομία στην πάροδο του χρόνου. Είμαστε γεμάτοι από τέτοιου είδους μοντέλα. Ο καθένας μπορεί να επιλέξει ό,τι του αρέσει και επιπλέον κάθε ένα από αυτά περιλαμβάνει έναν αριθμό παραμέτρων που δείχνουν πώς αντιδράει η οικονομία σε διάφορα γεγονότα. Το εύρος των τιμών των παραμέτρων είναι πολύ μεγάλο, διότι κανείς δεν γνωρίζει εξαρχής ποιο είναι το σωστό οικονομικό μοντέλο.
Τα στελέχη του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, με τους Ρεπουμπλικανούς να τα πιέζουν, είναι απίθανο να επιλέξουν ανεπηρέαστα τα μοντέλα και τις παραμέτρους που θα χρησιμοποιήσουν. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επιλέξουν οικονομικά μοντέλα και παραμέτρους που θα δείχνουν ότι οι περικοπές φόρων θα λειτουργήσουν εκπληκτικά. Με βάση αυτά τα μοντέλα οι Ρεπουμπλικανοί θα πιέσουν για όλο και περισσότερες περικοπές φόρων. Οταν αποδειχτεί ότι τα οικονομικά μοντέλα ήταν λανθασμένα, εμείς θα έχουμε φορτωθεί ακόμη περισσότερο χρέος και σε αντάλλαγμα δεν θα έχουμε κερδίσει ούτε σημαντική ανάπτυξη, ακριβώς όπως έγινε όταν πρωτοεφαρμόστηκε η οικονομία της προσφοράς. Βέβαια, αν αυτό δεν ενόχλησε τους Ρεπουμπλικανούς πριν από 15 χρόνια, φαίνεται απίθανο να τους νοιάξει και σήμερα.
