Μαραθώνιος ανεξαρτησίας σε συνθήκες πολέμου
Ο Σον Κι Τσονγκ έδωσε ξεχωριστή μάχη υπέρ της πατρίδας του, Ν. Κορέας
Της Σπυριδουλας Σπανεα
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Μέχρι το 1988, το όνομα του Σον Κι Τσονγκ κατελάμβανε ένα μικρό μέρος της ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 και, φυσικά, ήταν άγνωστο ακόμη και στους φίλους του κλασικού αθλητισμού.
Στις 17/9/1988, στην Τελετή Εναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, χιλιάδες θεατές και εκατομμύρια τηλεθεατές παρακολούθησαν έναν περήφανο 74χρονο να μεταφέρει τη Δάδα στο στάδιο της Ν. Κορέας. Ηταν ο μαραθωνοδρόμος Σον Κι Τσονγκ, ο οποίος πήρε τη λαμπρή θέση που του άρμοζε στην Ολυμπιακή Ιστορία.
Στις 24/8/1914, στην πόλη Σινουίτζου (σύνορα της Κορέας με την Κίνα, σήμερα ανήκει στη Β. Κορέα) μία φτωχή οικογένεια απέκτησε ένα αγόρι. Η χώρα «στέναζε» υπό τη γιαπωνέζικη κυριαρχία και το μέλλον του νεογέννητου κάθε άλλο παρά λαμπρό προβλεπόταν. Ο πιτσιρικάς πήγε σχολείο, αλλά γρήγορα αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει διότι δεν υπήρχαν χρήματα. Αρχισε να δουλεύει ως πλανόδιος πωλητής. Πουλούσε πεπόνια και ζαχαρωτά στους δρόμους της πόλης. Οταν κατάφερε να μαζέψει κάποια χρήματα, επέστρεψε στο σχολείο για να διδαχθεί την ιαπωνική γλώσσα διότι η κορεατική ήταν απαγορευμένη. Για να μάθει τη γλώσσα των προγόνων του, ο Σον Κι Τσονγκ πήγε σε κρυφό - παράνομο σχολείο.
Τις ελεύθερες ώρες του, ο νεαρός Κορεάτης παρακολουθούσε τους φίλους του να παίζουν με τα ποδήλατά τους και, επειδή αυτός δεν είχε, έτρεχε πίσω τους. Αυτό τον βοήθησε να αναπτύξει τις ικανότητές του στο τρέξιμο, κάτι που δεν πέρασε απαρατήρητο από τους δασκάλους του.
Το ταλέντο του αποτέλεσε διαβατήριο για να φύγει –με υποτροφία– για σπουδές στη Σεούλ. Εκεί είχε για προπονητή τον Λι Σουν Ιλ. Οι προπονήσεις δεν ήταν εύκολες. Ο Σουν Ιλ ανάγκαζε τον Κι Τσονγκ να τρέχει με πέτρες δεμένες στην πλάτη του και με τις τσέπες γεμάτες άμμο για να βελτιώσει τη δύναμη και την αντοχή του.
Ο Σον Κι Τσονγκ ήταν μόλις 17 ετών όταν κατέκτησε τον πρώτο τίτλο σε Μαραθώνιο. Από τότε (1931) και για τα επόμενα πέντε χρόνια έτρεξε σε 12 Μαραθωνίους και έκοψε πρώτος το νήμα σε εννέα από αυτούς. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η νίκη του στον Μαραθώνιο του Τόκιο (Νοέμβριος 1935). Ο 21χρονος έτρεξε την απόσταση σε 2:26.42, χρόνος ο οποίος ήταν κατά πέντε λεπτά καλύτερος από αυτόν που είχε πετύχει ο νικητής των Ολυμπιακών Αγώνων του 1932, ο Αργεντίνος Χουάν Κάρλος Σαμπάλα. Το ρεκόρ καταρρίφθηκε το 1947, στη διοργάνωση της Βοστώνης, από τον Σου Γιονγκ Μποκ, αθλητή του Σον Κι Τσονγκ.
Η νίκη στον Μαραθώνιο του Τόκιο έφερε τον Κι Τσονγκ μέσα στα φαβορί για να αγωνιστεί στη διοργάνωση τους 1936. Στους προκριματικούς για τη συμμετοχή, όμως, ο Σον ήρθε 3ος. Οι Ιάπωνες στόχευαν στην 3η θέση στον πίνακα των μεταλλίων και γι’ αυτό δεν είχαν κανένα πρόβλημα να συμπεριλάβουν στην αποστολή και τους τρεις μαραθωνοδρόμους, αρκεί να αγωνίζονταν με τα ιαπωνικά χρώματα και με γιαπωνέζικα ονόματα. Ετσι, ο Σον, εν αγνοία του, μετονομάστηκε σε Σον Κιτέι.
Το ταξίδι για το Βερολίνο δεν ήταν εύκολο για τα μέλη της ιαπωνικής αποστολής. Εφυγαν από το Τόκιο με τρένο και έφτασαν στη Γερμανία ύστερα από 12 ημέρες. Οι πλατφόρμες στους σταθμούς μετατράπηκαν αρκετές φορές σε προπονητήρια, ενώ οι αθλητές προσπαθούσαν να ασκηθούν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Παρά την κορυφαία επίδοσή του, ο «Σον Κιτέι» δεν συμπεριλαμβανόταν στα φαβορί. Ολοι θεωρούσαν ότι στον Μαραθώνιο θα νικούσε ο Χουάν Κάρλος Σαμπάλα.
Η χαρά που έγινε... ντροπή
Τα πρώτα χιλιόμετρα του ολυμπιακού Μαραθωνίου του Βερολίνου δεν κύλησαν όπως θα ήθελε ο Σον Κι Τσονγκ. Ο Χουάν Κάρλος Σαμπάλα πήρε γρήγορα προβάδισμα και ο Σον βρισκόταν 1,5 λεπτό πίσω του. Ετοιμάστηκε να ανοίξει τον βηματισμό του, αλλά ο διπλανός του, ο Βρετανός Ερνι Χάρπερ (τερμάτισε 2ος), του είπε να μη βιαστεί και να αφήσει τον Σαμπάλα να εξαντληθεί. Ο Κορεάτης δεν γνώριζε αγγλικά, αλλά από το ύφος του Αγγλου κατάλαβε τι ήθελε να πει. Για τα επόμενα 20.000 μ., οι δύο άντρες έτρεχαν μαζί και στο 33ο χλμ., ο Σαμπάλα σκόνταψε, έπεσε και ύστερα εγκατέλειψε. Ο Αγγλος και ο Κορεάτης πέρασαν μπροστά. Τα πόδια του Χάρπερ ήταν γεμάτα φουσκάλες και τα παπούτσια του είχαν βαφτεί με το αίμα του κόκκινα. Αφόρητοι ήταν και οι πόνοι του Σον, αλλά κατάφερε να αντέξει και να μπει πρώτος στο στάδιο. Αργότερα, δήλωσε ότι το ανθρώπινο σώμα έχει κάποιο όριο, από εκεί και πέρα πρέπει να αναλάβουν η καρδιά και το πνεύμα.
Οταν ο Σον έκοψε το νήμα και είδε στον πίνακα το παραποιημένο όνομά του και δίπλα τη σημαία των κατακτητών του έθνους του, τα μάτια του βούρκωσαν. Μαζί του ήταν και ο, επίσης Κορεάτης, Ναμ Σουνγκ Γιονγκ, που τερμάτισε τρίτος.
Οι Κορεάτες ίσως να μη χρησιμοποιούν την κινεζική έκφραση «μια φωτογραφία, χίλιες λέξεις», αλλά η φωτογραφία των νικητών του Μαραθωνίου του 1936 είναι από τις εντυπωσιακότερες της ολυμπιακής Ιστορίας. Οι δύο Κορεάτες έχουν σκυμμένα τα κεφάλια και κοιτάζουν τα πόδια τους (αργότερα το περιέγραψαν ως «σιωπηλή ντροπή»). Ο Tσονγκ κρατάει ένα φυτό στο στήθος για να κρύψει τη σημαία. Πολλά χρόνια αργότερα, ο Ναμ Σουνγκ Γιονγκ είπε ότι ζήλεψε τον συναθλητή του, όχι γιατί ήρθε πρώτος, αλλά γιατί ο ίδιος δεν είχε κάτι για να καλύψει το εθνόσημο της Ιαπωνίας.
Ο αγώνας ανάκτησης της πραγματικής του ταυτότητας
Μετά τη νίκη του Σον Κι Τσονγκ, η γιαπωνέζικη αποστολή διοργάνωσε πάρτι για να γιορτάσουν την επιτυχία. Οι δύο Κορεάτες μαραθωνοδρόμοι δεν πήγαν και προτίμησαν να επισκεφθούν το μέλος του κορεατικού πατριωτικού κινήματος, Αν Μπονγκ Γκέουν. Λέγεται ότι εκεί είδαν για πρώτη φορά την κορεατική σημαία, που ήταν απαγορευμένη στη χώρα τους.
Στο Βερολίνο, ο Σον προσπαθούσε συνεχώς να πει ότι δεν είναι Ιάπωνας. Στα αυτόγραφα έγραφε το όνομά του στα κορεατικά και δίπλα ζωγράφιζε ένα σχέδιο της σκλαβωμένης χώρας του. Στους δημοσιογράφους έλεγε ότι είναι από την Κορέα, αλλά οι συνοδοί του δεν το μετέφραζαν. Η ΔΟΕ και ο Τύπος δεν κατέγραψαν τη νίκη ως κορεατικό θρίαμβο, αλλά ως ιαπωνικό. Εξαίρεση αποτέλεσαν οι εφημερίδες της Κορέας που «μουτζούρωναν» την ιαπωνική σημαία πάνω στη φόρμα του. Η «Ντονγκ - Α Ιλμπο» αφαίρεσε τη σημαία, στο πρωτοσέλιδο της 25ης Αυγούστου. Η ιαπωνική κυβέρνηση έκλεισε την εφημερίδα για εννέα μήνες, ενώ συνέλαβε και βασάνισε οκτώ δημοσιογράφους της. «Οι Ιάπωνες μπορούσαν να σταματήσουν τους μουσικούς μας να παίζουν τα τραγούδια μας. Μπορούσαν να κάνουν τους τραγουδιστές και τους ομιλητές μας να σωπήσουν, αλλά δεν μπορούσαν να σταματήσουν εμένα να τρέχω», θα δηλώσει μετά τον πόλεμο ο Τσονγκ, ο οποίος έγινε ο πρώτος προπονητής της κορεατικής ομάδας Μαραθωνίου.
Στη Ν. Κορέα ήταν ήρωας, αλλά ο υπόλοιπος κόσμος άργησε να τον μάθει. Για τη νίκη στο Βερολίνο, επρόκειτο να πάρει ένα αρχαίο ελληνικό κράνος του 8ου π.Χ. αιώνα, που είχε ανακαλυφθεί το 1875 στην Αρχαία Ολυμπία από τον Γερμανό αρχαιολόγο Ερνστ Κούρτιους. Η απονομή εμποδίστηκε από τους Ιάπωνες προπονητές. Το κράνος τοποθετήθηκε σε μουσείο του Βερολίνου. Υστερα από 50 χρόνια, και με παρέμβαση της εφημερίδας «Βραδυνή», το κράνος επιδόθηκε στον Σον.
