Κυρίες και Κύριοι, τώρα που οι κινητοποιήσεις των αγροτών ευρίσκονται σε ύφεση, θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να δούμε ποιο πραγματικά είναι το πρόβλημα.
Έχω την τύχη να έλκω την καταγωγή μου από αγροτικές περιοχές (Λιβαδειά και Ναύπλιο) και έχω κάποιες παραστάσεις από την ζωή και τον αγώνα των αγροτών, τους φόβους και τις ανησυχίες, τα λάθη και τις παραλείψεις τους.
Θυμάμαι πόσο ανέβηκαν τα εισοδήματα των γεωργών κατά τη δεκαετία του ’80, την χρυσή δεκαετία της γεωργίας θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος. Χάρη εις τις επιδοτήσεις της τότε Ε.Ο.Κ. όλα σχεδόν τα γεωργικά προϊόντα ευρίσκονταν εις την υψηλότερη τιμή τους. Θυμάμαι για παράδειγμα ότι τέλη του ’80, αρχές του ’90 ένα κιλό βαμβάκι απέφερε εις τον παραγωγό 300 – 330 δραχμές.
Το χρήμα έρεε άφθονο. Για πρώτη φορά ίσως εις την ιστορία της ελληνικής επαρχίας όλοι είχαν δικαίωμα εις το όνειρο. Το χωριό μου εις την Βοιωτία την περίοδο εκείνη άλλαξε όψη. Τα παλαιά σπίτια κατεδαφίστηκαν και εις την θέση τους ανεγέρθηκαν νέα πολυτελή. Όλοι σχεδόν αγόρασαν νέα πολυτελή αυτοκίνητα, αλλά και τρακτέρ. Η επίδειξη πλούτου αποτελούσε τον κανόνα, τα μπουζούκια ήταν πάντα γεμάτα. Κάποιοι μάλιστα – όχι λίγοι –, τα λαμόγια, με κόλπα και τεχνάσματα έστηναν κομπίνες και δήλωναν εικονικές παραγωγές για να λαμβάνουν ακόμη μεγαλύτερες επιδοτήσεις.
Ήταν όμως μια πλαστή πραγματικότητα. Η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών δεν επένδυσε τα άφθονα χρήματα που λάμβανε από την Ευρώπη σε υποδομές, μηχανήματα, νέες καλλιέργειες, αλλά τα ξόδεψε ασύστολα για την ικανοποίηση εφήμερων χαρών. Ήταν όλοι τους πεπεισμένοι ότι οι «κουτόφραγκοι» θα συντηρήσουν τις υψηλές τιμές των γεωργικών προϊόντων επ’ άπειρον…
Και ξαφνικά για αυτούς περί τα μέσα προς τέλη του ’90, οι επιδοτήσεις μειώθηκαν εις το ελάχιστο με αποτέλεσμα οι τιμές των προϊόντων να πάρουν την κατιούσα. Συγχρόνως αυξήθηκαν οι τιμές των λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων, ακόμη και των σπόρων. Οι μικροί καλλιεργητές και οι μικρομεσαίοι άρχιζαν να δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα. Ήταν προφανές ότι την ηγεσία της Ευρώπης την συνέφερε να εισάγει φτηνό βαμβάκι, ντομάτα, πορτοκάλια, σιτάρι και καλαμπόκι από τις τριτοκοσμικές χώρες, από το να το πληρώνει «χρυσό» εις τους ευρωπαίους αγρότες. Το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου το 1999 αποτέλειωσε τους περισσότερους, αφού οι πιο «μάγκες» την είχαν δει brokers εις το City. Τότε χάθηκαν και τα όποια κέρδη τους είχαν απομείνει από τις glory days της περασμένης δεκαετίας.
Τα επόμενα χρόνια η κατάσταση γινόταν ακόμη δυσκολότερη. Το κόστος παραγωγής υπερκάλυπτε την αξία της ίδιας της παραγωγής. Πρόβλημα πια είχαν ακόμη και οι μεσαίοι και μεγάλο-μεσαίοι καλλιεργητές. Άκουσα από κάποιον εκπρόσωπό τους ότι σήμερα ένα κιλό βαμβάκι αποφέρει εις τον παραγωγό 20 – 30 λεπτά του ΕΥΡΩ, ήτοι 70-100 δραχμές, όταν το 1990 ήταν 300-330 δραχμές και εν τω μεταξύ έχουν ακριβύνει τα πάντα...
Οι γεωργοί ανήμποροι να πράξουν κάτι περισσότερο αποδοτικό προβαίνουν εδώ και πάνω από μία δεκαετία σε κινητοποιήσεις, μπλόκα σε δρόμους, πορείες. Η εκάστοτε κυβέρνηση τελικά «υποκύπτει», τους δίδει ψιχουλάκια για να πάρει ψηφουλάκια και «η ζωή συνεχίζεται». Οι πολιτικοί που τότε ανέβαιναν εις τα τρακτέρ για μόστρα, τώρα που έγιναν εξουσία, δηλώνουν ότι «κατανοούν» το πρόβλημα και συγχρόνως στέλνουν και τα ΜΑΤ. Αυτοί που τότε – όντας εξουσία – έβαζαν ζάχαρη εις τα ρεζερβουάρ των τρακτέρ, τώρα πλειοδοτούν σε κραυγές και «κλαίνε» από τα χημικά.
Το θέμα όμως είναι ότι σε κάθε περίπτωση οι αγρότες πρέπει να ενθαρρυνθούν να παραμείνουν εις το τόπο τους, να δοθούν κίνητρα και κυρίως προοπτική. Να δοθεί τεχνογνωσία για νέες καλλιέργειες και υποστήριξη με άτοκα δάνεια, γεωπόνους και ενημέρωση.
Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, η Χώρα, δεν αντέχουν άλλους εσωτερικούς μετανάστες. Η παραμονή των αγροτών και κυρίως των νέων εις τον τόπο τους πρέπει να αποτελεί εθνική προτεραιότητα.
Τα Σέβη μου.
ΜΥΣΤΗΡΙΟΣ
