Κυπριακές τράπεζες αναζητούν την «έξοδο κινδύνου»
Προτεραιότητα για την Κεντρική Τράπεζα της Μεγαλονήσου η απεμπλοκή από το «ελληνικό πρόβλημα» το συντομότερο δυνατόν
Του Μιχαλη Περστιανη
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Αμφίβολες χαρακτηρίζονται οι εξελίξεις σχετικά με τις συζητήσεις του Συγκροτήματος της Τράπεζας Κύπρου με την Alpha Bank για την ανταλλαγή των χαρτοφυλακίων των δύο ομίλων σε Ελλάδα και Κύπρο.
Οπως έγραψε την περασμένη Κυριακή η «Κ», η Τράπεζα Κύπρου και η Alpha Bank βρίσκονται εδώ και καιρό στο αρχικό στάδιο διαπραγματεύσεων για την ανταλλαγή των δανειακών τους χαρτοφυλακίων, με την Κύπρου να αποκτά το χαρτοφυλάκιο της Alpha στην Κύπρο και την Alpha να παίρνει «ως αντάλλαγμα» το εν Ελλάδι χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας Κύπρου. Με ανακοίνωσή της, η Τράπεζα Κύπρου επιβεβαίωσε στις αρχές της εβδομάδας το δημοσίευμα, σημειώνοντας ωστόσο ότι προς το παρόν οι διαβουλεύσεις δεν έχουν καταλήξει σε «κάτι το ανακοινώσιμο», ενώ από την Alpha τηρείται σιγή ιχθύος, καθώς οι πληροφορίες επιμένουν ότι υπάρχει έντονος προβληματισμός για την ποιότητα του εν Ελλάδι ενεργητικού της Κύπρου και δεν υπάρχει διάθεση να προχωρήσει το project.
Οι προσπάθειες, τουλάχιστον από πλευράς της Τράπεζας Κύπρου, καθόλου άσχετες δεν είναι με τις πιέσεις που δέχεται το Συγκρότημα από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου για μαζική απομόχλευση μέσα από την αποξένωση εργασιών και λειτουργιών της τράπεζας που χαρακτηρίζονται ως «εργασίες που δεν ανήκουν στον πυρήνα της τραπεζικής της λειτουργίας» (non-core business). Η στάση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου θέλει τις δύο μεγάλες τράπεζες της χώρας να περιορίζουν τις εργασίες τους στο εξωτερικό -με την Ελλάδα να αποτελεί «ειδικό πρόβλημα»- αλλά και εργασίες και θυγατρικές που ασχολούνται με την ασφάλιση, την ανάπτυξη γης και άλλες μη «τραπεζικές» εργασίες.
Βασικό ζήτημα για την Κεντρική Τράπεζα αποτελεί η αποξένωση -ή τουλάχιστον η απομόνωση- των εργασιών των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. Οι προσπάθειες για το ring fencing έχουν αρχίσει εδώ και περίπου ένα χρόνο, με το επίκεντρο του ενδιαφέροντος παρατηρητών και επόπτη να βρίσκεται στη Λαϊκή Τράπεζα (τότε Μαρφίν Λαϊκή).
Προβλήματα στην Κύπρου
Πέρα από τις πιέσεις της Κεντρικής Τράπεζας, η Τράπεζα Κύπρου επιθυμεί τη σταδιακή της έξοδο από την Ελλάδα λόγω και των μεγάλων προβλημάτων που δημιουργήθηκαν στις εκεί λειτουργίες της. Παρά το γεγονός ότι σε μεγάλο βαθμό η προσοχή σχολιαστών στρέφεται προς την έκθεση της Κύπρου στο ελληνικό κρατικό χρέος, η λιανική δραστηριότητα της τράπεζας παρουσιάζει και προβλήματα.
Σύμφωνα με τα τελευταία αποτελέσματα της Κύπρου για το πρώτο εξάμηνο του 2012, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της τράπεζας στην Ελλάδα, έφτασαν το 13,4%. Οι προβλέψεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σημείωσαν επίσης αύξηση της τάξης του 44% μέσα σε ένα χρόνο. Η Κύπρου καταγράφει, επίσης, και πολύ χαμηλή ρευστότητα στην Ελλάδα.
Τα πιο πάνω στοιχεία, πάντως, αναμένεται να αναθεωρηθούν προς το χειρότερο με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εξαμήνου από την τράπεζα την εβδομάδα που μπαίνει.
Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και στοιχεία στην τράπεζα τα οποία θα μπορούσαν να αποδειχθούν «επιθυμητά» για την Alpha Bank. Οι εργασίες της Κύπρου στην Ελλάδα έχουν τα υψηλότερα καθαρά έσοδα από τόκους από το 2009, φτάνοντας τα 92 εκατ. ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή το περιθώριο στο επιτόκιο είναι ιδιαίτερα υψηλό, στις 340 μονάδες βάσης.
Αυτά τα στοιχεία μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα ελκυστικά για την Alpha. Τα δάνεια της Τράπεζας Κύπρου στην Ελλάδα, περίπου 9,8 δισ. ευρώ, θα «πληρωθούν» κυρίως μέσα από την ανταλλαγή τους με τα δάνεια της Alpha στην Κύπρο, που είναι περίπου 4,6 δισ. ευρώ, αλλά με κάποια σχετική «έκπτωση» με βάση τα ποσοστά εξυπηρέτησης και την καθαρή παρούσα αξία. Πάντως, η απόκτηση των δανειακών χαρτοφυλακίων της Κύπρου στην Ελλάδα θα τονώσει το μερίδιο αγοράς της Alpha κατά σχεδόν 4%. Δεν είναι σε κανέναν ξεκάθαρο κατά πόσον η Τράπεζα Κύπρου θα «ρίξει στο ντιλ» και το δίκτυό της στην Ελλάδα. Με βάση πάντως πληροφόρηση σχετικά με συζητήσεις που έγιναν μεταξύ ΟΤΟΕ και Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, δεν αποκλείεται η συντριπτική πλειοψηφία των καταστημάτων να κλείσει.
«Κλειδί» οι επόπτες
Κεντρικό ρόλο στην όλη προσπάθεια για ανταλλαγή στοιχείων ενεργητικού μεταξύ Alpha και Κύπρου διαδραματίζουν οι δύο επόπτες. Η κυπριακή Κεντρική Τράπεζα αντιμετωπίζει «με θετικό μάτι» την όλη άσκηση, χωρίς όμως να τοποθετείται ανοιχτά, αφού αναμένει την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων για να διαφανούν οι όροι που θα συμφωνηθούν. Πάντως, σύμφωνα με τα τραπεζικά στελέχη, δεν αναμένεται ολοκλήρωση μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι προσπάθειες των κυπριακών τραπεζών για «ring fencing» χρονολογούνται. Με το επιχείρημα ότι οι δύο συστημικά σημαντικές κυπριακές τράπεζες -Κύπρου και Λαϊκή- είναι «σχεδόν ελληνικές», επιχειρήθηκε από το 2011 συμφωνία για ένταξή τους στην κρατική διάσωση στο πλαίσιο του ελληνικού Μνημονίου. Ωστόσο, και παρά τη συμφωνία του Μεγάρου Μαξίμου επί πρωθυπουργίας Παπαδήμου, η Τράπεζα της Ελλάδος εξέφραζε την ένσταση πως μια τέτοια εξέλιξη θα δημιουργούσε προηγούμενο για τη στήριξη και άλλων τραπεζών, ιδίως γαλλικών και γερμανικών.
Πανευρωπαϊκή «μόδα»
Η οικονομική κρίση έχει φέρει ξανά στη «μόδα» την πώληση από πλευράς των τραπεζών, στοιχείων ενεργητικού τους. Τράπεζες σε ολόκληρη την Ευρώπη -αλλά και τις ΗΠΑ- περιορίζουν λειτουργίες και θυγατρικές τους. Ετσι, πολλές τράπεζες έχουν αρχίσει να πωλούν «πακέτα» δανείων σε επενδυτές (κυρίως εξειδικευμένες εταιρείες ή άλλες τράπεζες). Οι πωλήσεις, τις πιο πολλές φορές αφορούν πακέτα εξειδικευμένων «ειδών» δανείων, που έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Μπορεί να είναι, για παράδειγμα, καλυμμένα προϊόντα υποθηκών, δάνεια σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας κ.ο.κ. Οι πωλήσεις γίνονται με σημαντική «έκπτωση» - δηλαδή ο αγοραστής μπορεί να αγοράσει ένα δάνειο (ή πακέτο δανείων) με ονομαστική αξία πολύ υψηλότερη από την τιμή αγοράς. Πολλές φορές, οι τιμές αυτές περιορίζονται σε επίπεδα λίγο πιο κάτω από το 5% της ονομαστικής αξίας. Η Citibank, για παράδειγμα, πώλησε στην Aktiv Kapital μέρος του δανειακού της χαρτοφυλακίου αξίας 400 εκατ. ευρώ, στο 4% της ονομαστικής αξίας.
Τον Ιανουάριο του 2011, η Calyon, μέλος του Συγκροτήματος της Credit Agricole, απέκτησε μέρος του δανειακού χαρτοφυλακίου της Orange στο 2% της ονομαστικής αξίας. Την ίδια περίοδο όμως (Μάρτιος 2011), η τότε καταπονημένη RBS πώλησε εμπορικές υποθήκες αξίας 300 εκατ. ευρώ στην Parella Weinberg.
