Επόμενος σταθμός της τρόικας, Σλοβενία
Τhe Economist
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Ο Γκράουτσο Μαρξ είχε παρατηρήσει πως δεν θα ήθελε να ανήκει σε μια λέσχη της οποίας θα ήταν ο ίδιος μέλος. Το ίδιο μπορεί να νιώσουν σύντομα οι Σλοβένοι για την ένταξή τους στην Ευρωζώνη το 2007.
Οι φόβοι αυξάνονται ότι η χώρα τους θα είναι η έκτη από τις 17 της Ευρωζώνης (μετά την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Κύπρο και την Ισπανία) που θα χρειαστεί βοήθεια.
Η όποια οικονομική στήριξη απαιτηθεί θα είναι «ψιλά» για τους μηχανισμούς διάσωσης της Ευρωζώνης. Η Σλοβενία έχει πληθυσμό μόλις 2 εκατομμυρίων ατόμων και η παραγωγή της, αξίας 36 δισ. ευρώ, δεν αναλογεί ούτε στο 0,4% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης.
Μια τέτοια στήριξη θα ήταν μηδαμινή για την Ευρωζώνη, η οποία έχει σοβαρότερα πράγματα να ασχοληθεί την ώρα που βυθίζεται ξανά στην ύφεση (η παραγωγή μειώθηκε κατά 0,2% το δεύτερο τρίμηνο και αναμένεται να συρρικνωθεί ξανά το τρίτο). Εστω κι έτσι, όμως, η έλευση άλλης μιας χώρας στη «ζώνη του λυκόφωτος» θα έχει σημασία. Αν υποκύψει η Σλοβενία, θα είναι η πρώτη πρώην κομμουνιστική χώρα της Ευρωζώνης που θα χρειαστεί βοήθεια. Και για άλλη μια φορά τα εύσημα ένταξης στο ευρώ θα έχουν γίνει λόγος εξευτελισμού.
Η κυβέρνηση συνασπισμού επιμένει ότι μπορεί να αποφύγει ένα πακέτο στήριξης. Αυτό το ρεφρέν όμως είναι γνωστό, όπως και η συνέχειά του όταν εν τέλει η βοήθεια ζητηθεί. Οι αποδόσεις των μακρόχρονης διάρκειας κρατικών ομολόγων έχουν ξεπεράσει τις τελευταίες ημέρες το 7%, φράγμα που προηγήθηκε των πακέτων στήριξης στις άλλες περιπτώσεις της Ευρωζώνης. Οι τρεις μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης υποβάθμισαν το σλοβενικό χρέος αυτόν τον μήνα.
Οπως και στην Ιρλανδία και την Ισπανία, το αδύνατο σημείο της Σλοβενίας είναι οι τράπεζές της. Τα ανενεργά δάνεια είναι πολλά και αυξάνονται ταχέως. Οσο φοβούνται οι ξένοι πιστωτές τόσο αυξάνεται η εξάρτηση των τραπεζών από τη ρευστότητα που παρέχει η ΕΚΤ. Πρόσφατα, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να διοχετεύσει 380 εκατ. ευρώ -το 1% του ΑΕΠ- στη Nova Ljubljanska Banka, τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, που ήδη εν μέρει ανήκει στο κράτος. H Fitch φοβάται ότι η Σλοβενία θα πρέπει να διοχετεύσει επιπλέον 8% του ΑΕΠ για να καλύψει τα κεφαλαιακά ελλείμματα των τραπεζών.
Αυτό θα ήταν εφικτό αν η σλοβενική κυβέρνηση μπορούσε να προσελκύσει χρηματοδότηση από το εξωτερικό. Ομως, συναντά τείχος μπροστά στους ξένους επενδυτές, λόγω των μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων που παρουσιάζει επί τριετία (περίπου στο 6% του ΑΕΠ μεταξύ 2009 και 2011) και των φόβων για το ταχέως αυξανόμενο χρέος, που εν μέρει οφείλεται στα προβλήματα των τραπεζών. Η Σλοβενία είναι άλλο ένα θύμα της σχέσης ανάμεσα στις ασθενείς τράπεζες και τις ασθενείς κυβερνήσεις, η οποία κάνει την κρίση του ευρώ τόσο δύσκολο να επιλυθεί.
Η ιστορία είναι γνωστή: Η χώρα πληρώνει το τίμημα μιας οικονομικής έκρηξης που εκτροχιάστηκε. Το 2004-06, η οικονομία αναπτυσσόταν κατά 5% ετησίως. Το 2007, κατά 7%. Η ανάπτυξη πυροδοτούνταν από χρέη, κυρίως μεταξύ εταιρειών και κυρίως στις κατασκευές. Ο δείκτης δανειακής επιβάρυνσης των σλοβενικών επιχειρήσεων αυξήθηκε από κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε πολύ υψηλότερα ώς το τέλος της.
Το σκάσιμο της φούσκας, με ορόσημο τη βαριά ύφεση του 2009 και τη νέα κάμψη από το 2011, αποκάλυψε αδυναμίες τις οποίες συγκάλυπταν τα χρόνια της ευφορίας. Το κράτος είναι σοβαρά αναμεμειγμένο στην οικονομία και τις τράπεζες. Ο κλάδος μεταποίησης υπερβολικά εξαρτημένος από τις βασικές βιομηχανίες. Ενας λόγος είναι η αποτυχία της να προσελκύσει πολλές, άμεσες, ξένες επενδύσεις. Ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, αυτές είναι πολύ χαμηλότερες από εκείνες της Σλοβακίας. Είτε χρειαστεί οικονομική βοήθεια είτε όχι, η Σλοβενία πρέπει να προχωρήσει σε επαχθείς μεταρρυθμίσεις αν θέλει να παραμείνει στη «λέσχη»...
