Ο Τσίπρας στη χώρα των ονείρων
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Σύνήθως λέμε, κατ’ ευφημισμόν, ότι «δανειζόμαστε» μια πετυχημένη διατύπωση που βρίσκουμε στο κείμενο κάποιου άλλου, όταν στην πραγματικότητα απλώς την οικειοποιούμαστε χωρίς να ρωτήσουμε. Δεν θα πω, λοιπόν, ότι «δανείζομαι» τον σημερινό τίτλο της στήλης από πρόσφατο άρθρο του Γιόσκα Φίσερ για την Ελλάδα ― διότι το δάνειο προϋποθέτει τη συναίνεση εκείνου που το χορηγεί, καθώς και την υπόσχεση του δανειολήπτη ότι θα το επιστρέψει, ενώ τίποτε από τα δύο δεν ισχύει εδώ.
Του βούτηξα, λοιπόν, τον εύστοχο τίτλο· και ο λόγος είναι ότι, με την ανάλυση που κάνει στο συγκεκριμένο άρθρο για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ο Φίσερ, ιδρυτής των Πρασίνων στη Γερμανία και πρώην υπουργός Εξωτερικών, πετυχαίνει διάνα τον στόχο. Δεν πρέπει να εκπλήσσει η ευστοχία του, διότι αυτός έχει κάνει ολόκληρη τη διαδρομή από την Αριστερά προς την πραγματικότητα: ξεκίνησε από κάποια μαοϊκή φράξια τον Μάιο του 1968, για να καταλήξει ως ο άνθρωπος που εξημέρωσε τους οικολόγους και τους έκανε αξιοσέβαστο κόμμα. Αν κάποιος μπορεί να καταλάβει, ίσως καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, το πραγματικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, ως κυβέρνησης πλέον, είναι αυτός.
Οι Ντάισελμπλουμ, Ντράγκι και οι λοιποί τεχνοκράτες, όλοι τους άνθρωποι που έχουν ανατραφεί και εξελιχθεί σε περιβάλλον πραγματισμού, δεν μπορούν να συλλάβουν σε τι οφείλεται η παραλυσία του ΣΥΡΙΖΑ μπροστά στο δίλημμα που ορθώνει μπροστά του η πραγματικότητα. Αναρωτιούνται μήπως υπάρχει «κάποιο σχέδιο πίσω από την τρέλα», όπως αναρωτιέται και ο Πολώνιος για τον Αμλετ, επειδή δεν έχουν την εμπειρία και, προφανώς, ούτε τη φαντασία να δουν τον κόσμο με τα μάτια εκείνου που διάλεξε να ζει οχυρωμένος εκτός πραγματικότητας. Ο Γιόσκα Φίσερ, όμως, μπορεί· και το αναπτύσσει πάρα πολύ ωραία στο άρθρο του.
Υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κυβέρνηση, «δεν μπορεί να ξεφύγει από τον φανταστικό κόσμο ενός θεωρητικού συστήματος [...] δεν μπορούν να δουν πέρα από τον ορίζοντα της προέλευσης του κόμματός τους και από τον ριζοσπαστικό ακτιβισμό της αντιπολίτευσης». Περιγράφει, δηλαδή, ανθρώπους εκτός πραγματικότητας.
Εχει δίκιο. Η Αριστερά όταν ασκείται ως επάγγελμα (δεν το λέω υποτιμητικά: στις μέρες μας, η πολιτική είναι επάγγελμα) και, ειδικά, μέσα στο οικονομικό περιβάλλον της ευμάρειας που παρέχει ο καπιταλισμός έχει την τάση να απομακρύνεται από την πραγματικότητα. Η Αριστερά, σε τέτοιες συνθήκες, θυμίζει κάποιον ο οποίος απολαμβάνει την άνεση των καθισμάτων του αυτοκινήτου του, τις δερμάτινες ταπετσαρίες και το ξύλο τριανταφυλλιάς στο καντράν, αλλά θεωρεί δεδομένη τη μηχανή από κάτω και δεν θέλει να ξέρει τίποτε γι’ αυτή. Τέτοιου είδους Αριστερά είναι η «πρώτη φορά Αριστερά» στην Ελλάδα. Η πραγματικότητα γι’ αυτούς βρισκόταν (για πολλούς εξακολουθεί να βρίσκεται) εκεί όπου οι μεσαιωνικοί χάρτες σταματούσαν, επειδή τελείωνε ο τότε γνωστός κόσμος, και έγραφαν στα λατινικά: «Εδώ κατοικούν δράκοντες».
Στα όνειρα της αντιπολίτευσης, που συντηρεί ακόμη ο ΣΥΡΙΖΑ, η πραγματικότητα παρεισφρέει σαν εφιάλτης, όπως στο διήγημα του Χούλιο Κορτάσαρ με τον τίτλο «The night face up». Το θυμίζω στα γρήγορα: μετά από ένα ατύχημα με μοτοσικλέτα, ένας άνθρωπος ξυπνά τραυματισμένος στο νοσοκομείο. Δυσκολεύεται να κοιμηθεί, γιατί ξυπνά διαρκώς με τον ίδιο εφιάλτη, ότι είναι πολεμιστής στην προκολομβιανή Αμερική και τον έχουν αιχμαλωτίσει οι Αζτέκοι, για να τον θυσιάσουν. Το δράμα της αιχμαλωσίας του εκτυλίσσεται σε κάθε φάση του εφιάλτη, ώσπου φθάνει η ώρα που ο Αζτέκος ιερέας του ξεριζώνει την καρδιά και, τότε, καταλαβαίνει ότι ο εφιάλτης ήταν η πραγματικότητα, ενώ η μοτοσικλέτα, το νοσοκομείο και οι νάρθηκες ήταν ένα ευχάριστο όνειρο...
Η διαφορά με το διήγημα του Κορτάσαρ είναι, ωστόσο, ότι τον εφιάλτη του ΣΥΡΙΖΑ τον ζούμε όλοι, ακόμη και εκείνοι που τον ψήφισαν με ενθουσιασμό. Διότι αυτό σημαίνει το 82% που καταγράφει στις δημοσκοπήσεις η τάση υπέρ της παραμονής στο ευρώ. (Το υπόλοιπο 18% είναι η πραγματική δύναμη της άκρας Αριστεράς και της άκρας Δεξιάς μαζί...).
Ολοι, φέρ’ ειπείν, παρακολουθούμε τον Ντάισελμπλουμ να λέει με απόλυτη φυσικότητα ότι, ναι, η Ευρωζώνη ετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα. Ολοι, επίσης, περιμέναμε ότι στο υπουργικό συμβούλιο της περασμένης Πέμπτης θα συζητούσαν τα μέτρα που προτείνουν στους εταίρους για να επιτευχθεί συμφωνία. Τίποτε γι’ αυτά, ωστόσο, δεν ελέχθη, διότι τα μέτρα δεν είχαν ακόμη συμφωνηθεί με τους εταίρους. (Ο,τι, δηλαδή, συνέβαινε και με την προηγούμενη κυβέρνηση...). Ολα αυτά και άλλα τόσα που συμβαίνουν καθημερινά είναι στάδια στην εξέλιξη του εφιάλτη που αναδεικνύεται ως η πραγματικότητα μέσα στην οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να κυβερνήσει.
Η πραγματικότητα αυτή λέει ότι ή θα συμμαζέψουμε την οικονομία εντός των κανόνων του ευρώ ή θα πάμε στο χάος με οδηγό τον φάρο της σκέψης του Λαφαζάνη. Ο,τι κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση σε άλλους τομείς (π.χ., στην Παιδεία) είναι σοσιαλιστικές κατεδαφίσεις, των οποίων το κόστος ίσως τώρα δεν φαίνεται, αλλά θα συνειδητοποιηθεί και θα καταβληθεί στο μέλλον. Μπροστά στο ουσιώδες δίλημμα, όμως, μένει παράλυτος. Θα πάει με το 80 ή με το 20%; Αν αποφασίσει να πάει εκεί που θέλει το 80%, η στροφή πρέπει να γίνει απότομα, γιατί δεν υπάρχει χρόνος· και αν, τελικά την πάρει, είναι πιθανό ο ΣΥΡΙΖΑ να καταλήξει στραπατσαρισμένος στον κορμό ενός δέντρου. Γι’ αυτό και, από όλα τα στάδια του εφιάλτη ώς τώρα, το πιο ενδιαφέρον είναι ότι τώρα επιλέγει να κάνει ξανά την εμφάνισή του ο Λαφαζάνης ως οιονεί αρχηγός του κόμματος της δραχμής, μέσω της ιστοσελίδας της Αριστερής Πλατφόρμας. Το κάνει, προδήλως, όχι επειδή περιμένει ότι θα κερδίσει πιστούς με την κωμικά αφελή περιγραφή του μέλλοντος της Ελλάδας εκτός Ευρώπης που παρουσιάζει στο άρθρο του. Το κάνει για να επιτείνει την παραλυσία του Τσίπρα, ο οποίος θέλει αλλά πώς θα τολμήσει...
