Στα όρια του συστημικού κινδύνου «βυθίζονται» ομόλογα-τράπεζες
ZEZA ZHKOY
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_21/04/2011_439654. Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 22.4.2011)
Η ενδεχόμενη οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας, που αναζωπυρώθηκε από τη διεθνή φημολογία, προκάλεσε νέα εκτίναξη των ελληνικών spreads στα ύψη. «Υπαρκτό» κίνδυνο πτώχευσης ή στάσης πληρωμών θα αντιμετωπίσει η Ελλάδα, προειδοποιούν οι έγκυρες ξένες πένες, αγνοώντας σε επίπεδο ταπείνωσης τις διαβεβαιώσεις –για πολλοστή φορά– όλου του κατεστημένου.
Πέρα από υπαρκτούς κινδύνους της αναδιάρθρωσης του χρέους και πέρα από υπαρκτές σκοπιμότητες αναζωπύρωσης της σχετικής φημολογίας, το γεγονός είναι ότι η έντονη επαναφορά του θέματος στην επικαιρότητα ανακυκλώνει τη συζήτηση στα επικίνδυνα όρια του συστημικού κινδύνου. Όντως, η Ελλάδα, αργά ή γρήγορα, θα ζητήσει αναδιάρθρωση του χρέους της –όπως κομψά αποκαλείται η ομολογία ενός κράτους ότι αδυνατεί να αποπληρώσει τους πιστωτές του– όπως επανειλημμένως έχει γράψει η στήλη.
Βεβαίως, εξαναγκάζει τους δανειστές της χώρας και δη τους Ευρωπαίους που έχουν συμφέρον να εξαλειφθούν οι φήμες περί ενδεχόμενης χρεοκοπίας κράτους - μέλους του ευρώ, να διαψεύδουν και αυτοί συνεχώς τη δραματική φημολογία. Ωστόσο, οι αγορές θεωρούν επικείμενη την αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας, με καταστροφικές συνέπειες. Το ξεπούλημα στα ελληνικά κρατικά ομόλογα, καθώς και του συνόλου των ευάλωτων περιφερειακών οικονομιών της Ευρωζώνης, έχει πάρει διαστάσεις πανικού. Η κατάσταση στις αγορές ομολόγων είχε γίνει ήδη πολύ δύσκολη μετά την απόφαση των «27» να εγκρίνουν τη γερμανική πρόταση για αναδιάρθρωση του χρέους των χωρών της Ευρωζώνης που θα αντιμετωπίζουν από το 2013 προβλήματα χρηματοδότησης, στο κόστος της οποίας θα συμμετέχουν και οι ιδιώτες.
Ο συστημικός κίνδυνος αποτυπώνεται ήδη και στις τράπεζες, οι μετοχές των οποίων καταρρέουν. Η καταιγιστική φημολογία κλονίζει ακόμη περισσότερο την αξιοπιστία των ελληνικών τραπεζών, που δέχονται στην κυριολεξία μια «αιματηρή» φυγή των ξένων επενδυτών. Κάτω από τις 1.400 μονάδες έκλεισε ο Γενικός Δείκτης Tιμών στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ο οποίος έχασε 2,62%, με τις μετοχές των τραπεζών να καταγράφουν νέα μεγάλη πτώση, υποχωρώντας κατά 4,58%.
Εγκλωβισμένες οι ελληνικές τράπεζες στη φημολογία ότι επίκειται η απόφαση της αναδιάρθρωσης, καταρρέουν, δεχόμενες καταιγιστικά πυρά τόσο από κερδοσκοπικά όσο και από συντηρητικά κεφάλαια. Η επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού τους και η διατήρηση των δυσμενών συνθηκών δανεισμού τους είναι κοινός τόπος. Καθυστερούμενα δάνεια, μαζικές εκροές καταθέσεων, βαριά έκθεση σε κρατικά ομόλογα κ.ά.
Οι ελληνικές τράπεζες ενσωματώνουν όλες τις αρνητικές εκτιμήσεις που έχουν σχέση με το ελληνικό Δημόσιο και εξισώνονται με την αξιολόγηση των ελληνικών ομολόγων. Η μη «ελεγχόμενη» κατάσταση της ελληνικής οικονομίας με τη ραγδαία αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τη μαζική φυγή των τραπεζικών καταθέσεων και το βαρύ φορτίο των κρατικών ομολόγων, που σωρηδόν έχουν αγοράσει οι τράπεζες ύστερα από τις πιέσεις της ελληνικής κυβέρνησης, πυροδοτούν συνεχή μπαράζ πωλήσεων των τραπεζικών μετοχών.
Βεβαίως, όσοι διαχειρίζονται τα ομόλογα του χρέους μας έχουν την υποχρέωση να κάνουν όσα απαιτεί η διατήρηση της αξίας του κεφαλαίου που αντιπροσωπεύουν. Επειδή, κυρίως, μια μη ελεγχόμενη χρεοκοπία, δηλαδή μια χρεοκοπία χωρίς συμφωνία με τους πιστωτές και τις ευρωπαϊκές αρχές, είναι επικίνδυνη.
Φαίνεται πως η ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύεται το ζήτημα της «εθελοντικής» επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής των ελληνικών ομολόγων. Είναι προφανές ότι τώρα οι Γερμανοί, αλλά και οι άλλοι βασικοί δανειστές μας, επιδιώκουν να γίνει η αναδιάρθρωση «εθελοντικά» και μέσα σε απόλυτα ελεγχόμενες «φιλικές» συνθήκες. Το ανεξέλεγκτο δημόσιο χρέος (ήδη γύρω στο 150% του ΑΕΠ) θα καταστήσει αδύνατο να βγει η Ελλάδα στις διεθνείς αγορές για να δανειστεί, οπότε θα χρειαστεί νέα «διάσωση» (και νέο Mνημόνιο). Η διαπραγμάτευση για το αν θα υπάρξουν haircuts, είτε αυτά είναι υποχρεωτικά είτε εθελοντικά, έχει ξεκινήσει. Βέβαια, έχουν προχωρήσει οι ενέργειες για «κούρεμα» ομολόγων και άλλων περιφερειακών χωρών. Μέχρι τον Ιούνιο του 2013 που θα πρέπει να έχει διασφαλιστεί η χρηματοδότηση των χωρών που δεν θα έχουν πρόσβαση στις αγορές και να έχουν αποκατασταθεί τα ευάλωτα σημεία του τραπεζικού κλάδου της Ευρωζώνης, η Ευρώπη θα διανύσει μια περίοδο διαδοχικών αναδιαρθρώσεων.
(Σημείωση Μυστήριας Ομάδας: Φρονούμε ότι τα άρθρα της κ. Ζέζας Ζήκου στην Καθημερινή αξίζουν πραγματικά ιδιαίτερης προσοχής, δεδομένου μάλιστα ότι η εν λόγω αρθρογράφος είναι από τους λίγους οικονομικούς αναλυτές που δεν εντάσσεται στους υπέρμαχους του Μνημονίου και δεν το θεωρούν μάννα εξ ουρανού...)
