Γιατί η Αργεντινή στάθηκε άτυχη την όγδοη φορά
THE ECONOMIST
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Το πρώτο ομόλογο που εξέδωσε η Αργεντινή, το 1824, υποτίθεται ότι είχε περίοδο ωρίμανσης 46 χρόνια. Λιγότερο από τέσσερα χρόνια μετά, η χώρα χρεοκοπούσε.
Η επίλυση της διένεξης με τους ομολογιούχους διήρκεσε 29 χρόνια. Εκτοτε, η Αργεντινή χρεοκόπησε ακόμη επτά φορές, με πιο πρόσφατη αυτή την εβδομάδα, όταν η κυβέρνησή της απέτυχε να εξυπηρετήσει ένα ομόλογο που είχε εκδώσει ως μερική αποζημίωση των πιστωτών που είχαν πέσει θύματα της... προηγούμενης χρεοκοπίας της, το 2001.
Οι περισσότεροι ομολογιούχοι θεωρούν ότι υπάρχει επαναλαμβανόμενο μοτίβο, ωστόσο η πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντες δε Κίρχνερ επιμένει ότι η πρόσφατη χρεοκοπία διαφέρει από τις προηγούμενες. Τονίζει ότι η κυβέρνηση είχε μεταφέρει το πλήρες ποσό των 539 εκατομμυρίων δολαρίων που όφειλε στους ομολογιούχους στις τράπεζες, που έχουν τον ρόλο θεματοφύλακα των ομολόγων. Ηταν τα αμερικανικά δικαστήρια που εμπόδισαν την αποπληρωμή, κατόπιν αιτήματος μικρής μειοψηφίας κατόχων ομολόγων του 2001, που δεν είχαν αποδεχτεί τους όρους της αναδιάρθρωσης το 2005 και το 2010. Οι ομολογιούχοι που δεν αποδέχτηκαν το «κούρεμα» του 65% που περιελάμβανε η αναδιάρθρωση όχι μόνο έπεισαν τον Αμερικανό δικαστή ότι θα έπρεπε να λάβουν το ονομαστικό αντίτιμο των ομολόγων, αλλά τον έπεισαν να «παγώσει» τις πληρωμές προς τους ομολογιούχους που είχαν δεχτεί την αναδιάρθρωση μέχρι να υποχωρήσει τελικά η κυβέρνηση της Αργεντινής.
Πρόβλημα η ρήτρα
Η Αργεντινή υποστηρίζει ότι ήταν αδύνατο να εξοφλήσει τους ομολογιούχους που δεν συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση. Οχι μόνο διότι πρόκειται περί «όρνεων», όπως τους χαρακτηρίζουν Αργεντίνοι αξιωματούχοι, που αγόρασαν τα ομόλογα έναντι μερικών σεντ ανά δολάριο χρέους μετά την προηγούμενη χρεοκοπία και τώρα κρατούν ομήρους όσους αποδέχτηκαν τους όρους της αναδιάρθρωσης. Το βασικό πρόβλημα είναι μία ρήτρα που υπάρχει στα αναδιαρθρωμένα ομόλογα, που απαγορεύει στην Αργεντινή να προσφέρει στους ομολογιούχους που δεν πήραν μέρος στην αναδιάρθρωση καλύτερους όρους χωρίς αυτοί οι όροι να επεκταθούν και σε όλους τους υπόλοιπους. Το επιχείρημα αυτό ενισχύεται από την απόφαση της Διεθνούς Ενωσης Swap και Παραγώγων (ISDA) ότι αποτελεί «πιστωτικό γεγονός» η στάση της Αργεντινής, ενεργοποιώντας, επί της ουσίας, ασφάλιστρα κινδύνου έναντι χρεοκοπίας (CDS) ενός δισ. δολαρίων.
Η κυβέρνηση της Αργεντινής υποστηρίζει ότι δεν μπορούσε να αναλάβει τέτοια υποχρέωση, οπότε δεν είχε άλλη εναλλακτική λύση από τη χρεοκοπία. Ωστόσο, δεν είναι σίγουρο ότι θα ίσχυε η ρήτρα που προβλέπει ίση μεταχείριση όλων των ομολογιούχων, δεδομένου ότι η Αργεντινή δεν θα εξοφλούσε τους ομολογιούχους που δεν συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση με δική της πρωτοβουλία αλλά έπειτα από δικαστική εντολή. Επιπλέον, μερικοί κάτοχοι αναδιαρθρωμένων ομολόγων είχαν παραιτηθεί από το εν λόγω δικαίωμα. Αν η κυβέρνηση της Αργεντινής είχε καταβάλει συστηματική προσπάθεια να πείσει και τους υπόλοιπους να παραιτηθούν από το δικαίωμα για ίση μεταχείριση, ίσως να το είχε καταφέρει.
Δικηγόροι και τραπεζίτες πρότειναν διάφορες λύσεις ώστε να υπερπηδηθεί το εμπόδιο της ρήτρας, η ισχύς της οποίας λήγει στο τέλος του έτους. Ομως η κυβέρνηση της Αργεντινής καθυστέρησε να διαπραγματευτεί με τους ομολογιούχους που δεν συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση, επιλέγοντας αντ’ αυτού να οχυρωθεί πίσω από οργισμένη εθνικιστική ρητορεία.
Να περιορίσει τη ζημία
Η κ. Κίρχνερ εύστοχα χαρακτηρίζει ατυχείς τις αποφάσεις των αμερικανικών δικαστηρίων, αφού οδήγησαν σε μεγάλη διένεξη στην προσπάθεια να επιλύσουν μια σχετικά μικρότερη. Ωστόσο η κυβέρνηση της Αργεντινής δεν είναι η πρώτη που βρίσκεται αντιμέτωπη με ατυχή δικαστική απόφαση. Αντί να καταφέρεται εναντίον της, θα έπρεπε να προσπαθήσει να περιορίσει τη ζημία. Η χρεοκοπία δεν βοηθάει κανέναν: κανείς από τους ομολογιούχους δεν θα πάρει τα χρήματά του, η Αργεντινή θα βρεθεί και πάλι στη θέση του παρία και η οικονομία της θα στερείται αναγκαία δάνεια και επενδύσεις.
Ευτυχώς η ζημία μπορεί ν’ αντιστραφεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της. Δεν είναι πολύ αργά ώστε να επιτευχθεί συμφωνία με τους ομολογιούχους που δεν συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση ή να υποστηριχθεί σοβαρά η ιδιωτική πρωτοβουλία να αγοραστούν τα εν λόγω ομόλογα. Η ταχεία επίλυση του προβλήματος θα επέτρεπε στην Αργεντινή να επιστρέψει στις διεθνείς αγορές. Ετσι θα επισπεύσει την εκμετάλλευση μεγάλων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου και τα συνακόλουθα έσοδα θα βοηθήσουν την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τα οικονομικά της προβλήματα.
Επιπροσθέτως, η ταχεία επίλυση της διαφοράς θα αλλάξει την αντίληψη ότι η Αργεντινή είναι οικονομικά αναξιόπιστη. Πέρυσι, η κ. Κίρχνερ προσπάθησε να βελτιώσει την εικόνα της Αργεντινής και να νεκραναστήσει την παραπαίουσα οικονομία της. Διευθέτησε οικονομικές διαφορές με πιστωτές της κυβέρνησης και με την ισπανική πετρελαϊκή Repso της οποίας τα περιουσιακά στοιχεία είχε απαλλοτριώσει το 2012. Τα γεγονότα αυτής της εβδομάδας επισκιάζουν την πρόοδο που είχε επιτύχει η πρόεδρος της χώρας. Για το δικό της συμφέρον αλλά και για το συμφέρον όλων των υπολοίπων, η Αργεντινή θα πρέπει να σφίξει τα δόντια και να έρθει σε συμφωνία με τους ομολογιούχους που δεν συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση χρέους.
