Ζητώ βοήθεια από όλους τους Ελληνες της Ν. Υόρκης
Τζον Κατσιματίδης, Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας
Αν κερδίσω τις εκλογές για τη δημαρχία της μεγαλούπολης, θα έχουμε όλοι κερδίσει
Της Ελενης Βαρβιτσιωτη
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
«Αφού εγώ μπορώ να το κάνω μπορείς και εσύ» είναι το προεκλογικό μήνυμα του Τζον Κατσιματίδη το οποίο «παίζει» αυτές τις ημέρες στις τηλεοράσεις των Νεοϋορκέζων.
Αυτό είναι παράλληλα και το μότο ζωής του δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία ελληνικής καταγωγής, υποψήφιου για τον δημαρχιακό θώκο της Νέας Υόρκης στις εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου. Και όντως, η ιστορία του Τζον Κατσιματίδη συμπυκνώνει το απόλυτο «american dream», ένα ζωντανό παράδειγμα ότι ακόμα και αυτοί που ξεκινούν «από το μηδέν» μπορούν με σκληρή δουλειά να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα. Συναντήσαμε τον κ. Κατσιματίδη στα γραφεία του στο Μανχάταν -που το τελευταίο διάστημα έχουν μετατραπεί σε αρχηγείο της προεκλογικής του καμπάνιας- για να μας πει ο ίδιος την ιστορία του, τη συνταγή για την επιτυχία, τις επισκέψεις στον Λευκό Οίκο, τις προσπάθειες να επενδύσει στην Ελλάδα, αλλά και την πορεία του με στόχο τη δημαρχία της Νέας Υόρκης.
«Πριν ξεκινήσουμε θέλω να σου δείξω λίγο την ιστορία της οικογένειάς μου για να καταλάβεις περισσότερο από πού ξεκίνησα», λέει και σηκώνεται από το «στενόχωρο» και παλαιομοδίτικο γραφείο του για να μου δείξει μια ασπρόμαυρη φωτογραφία ενός φάρου χτισμένου πάνω σε βράχια. «Κοίταξε πέτρες, πέτρες... εδώ πέρασε ο πατέρας μου 16 χρόνια σαν φαροφύλακας, να προστατεύει την Κανδελιούσσα, το νησάκι λίγο έξω από τη Νίσυρο μόνος του με μόνη παρέα τα κύματα και μερικά πρόβατα», μου εξηγεί στα ελληνικά αλλά με έντονη αμερικανική προφορά.
Τον κ. Κατσιματίδη, πολλοί τον επικρίνουν για τα... φθηνά κοστούμια που φοράει, για τους «χοντροκομμένους» τρόπους του ακόμα και για το «ιδιότροπο» στυλ που χτενίζει τα μαλλιά του. Από την άλλη, είναι επίσης πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι ίσως αυτά που του «λείπουν» σε εμφάνιση και τρόπους τα καλύπτει με την περιουσία και τις πολιτικές του γνωριμίες. Γι’ αυτούς το «άγγιγμα του Μίδα» που τον οδήγησε στο να διαθέτει τη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ στη Νέα Υόρκη μπορεί και να τον οδηγήσει και στο τιμόνι της μεγαλούπολης.
Ο κ. Κατσιματίδης αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο «από πού» ξεκίνησε. «Θέλω να σου πω αυτή την ιστορία για να καταλάβεις πως μερικά πράγματα γίνονται τυχαία». Ο πατέρας του, στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκεται χωρίς δουλειά, καθώς οι Ιταλοί που τον είχαν προσλάβει ως φαροφύλακα έχουν πια αποχωρήσει από τα Δωδεκάνησα. Γυρνάει τότε στη Νίσυρο για να παντρευτεί και να κάνει οικογένεια.
Η Ιφιγένεια του νησιού
Η μητέρα του, από μορφωμένη οικογένεια του νησιού, είχε αρραβωνιαστεί κάποιον που είχε πάει στην Αθήνα για να γίνει δικηγόρος. «Την ημέρα που θα γυρνούσε, η μητέρα μου τον περίμενε στην προβλήτα. Ο καπετάνιος της παραδίδει ένα γράμμα που έλεγε: Ερωτεύτηκα κάποια άλλη και παντρεύομαι». Η μητέρα του κ. Κατσιματίδη βαθιά πληγωμένη ξέρει ότι πρέπει να βρει νέο γαμπρό γρήγορα, καθώς είχε άλλα δύο αδέρφια που ήταν αρραβωνιασμένα με κοπέλες που είχαν άλλα τέσσερα αδέλφια και όλα περίμεναν να παντρευτούν. Κάτι που δεν θα γινόταν αν η ίδια δεν παντρευόταν πρώτη...
«Οπότε έγινε η Ιφιγένεια του νησιού. Επτά γάμοι και μία θυσία γιατί ο πατέρας μου όταν τη ζήτησε σε γάμο εκείνη δεν τον ήθελε. Ενας εργάτης ήταν. Αλλά η μάνα μου του είπε το ναι για να σώσει τα αδέρφια της» εξομολογείται ο κ. Κατσιματίδης και την ίδια ώρα ανασύρει από την τσέπη του ένα μαντίλι για να σκουπίσει τα μάτια του από τα δάκρυα.
«Πάντα με συγκινεί αυτή η ιστορία» συμπληρώνει. «Στο νησί υπήρχε τότε μόνο ένα κοστούμι και οι επτά γάμοι έγιναν με αυτό το κοστούμι, κάθε εβδομάδα κόνταιναν ή μάκραιναν τα μανίκια ανάλογα με τον γαμπρό», λέει και αλλάζει διάθεση ο κ. Κατσιματίδης που μερικές δεκαετίες αργότερα θα βρίσκεται στο νούμερο 458 της λίστας Forbes με περιουσία περί τα τρία δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο Τζον Κατσιματίδης γεννήθηκε στη Νίσυρο τον Σεπτέμβριο του 1948 και όταν ήταν μόλις έξι μηνών οι γονείς του αποφασίζουν να μεταναστεύσουν στη Νέα Υόρκη. «Εμεινα σε πολύ φτωχή γειτονιά, στο Χάρλεμ, στους 135 δρόμους, ήμασταν πολύ φτωχοί απλά δεν το γνώριζα τότε». Ο πατέρας του πιάνει δουλειά πλένοντας πιάτα σε εστιατόρια. Δεν μιλούσε αγγλικά οπότε δεν είχε τα προσόντα για να «προαχθεί» σε σερβιτόρο. «Και εγώ είχα πρόβλημα με τη γλώσσα γιατί μέχρι τότε που πήγα σχολείο δεν μίλαγα αγγλικά. Μόνο ελληνικά ήξερα. Ο,τι έμαθα ήταν από μια μικρή τηλεόραση που είχαμε»...
Ηξερα πώς να κρατήσω τον πελάτη χαρούμενο
Ο Τζον Κατσιματίδης εργάζεται από μικρή ηλικία στο σούπερ μάρκετ ενός φίλου του ως «το παιδί για τα θελήματα». Ο πατέρας του, καταλαβαίνοντας εγκαίρως πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση στις ΗΠΑ, δίνει τις οικονομίες μιας ολόκληρης ζωής για να σπουδάσει ο γιος του στο New York University. Ωστόσο, ενώ ο υιός Κατσιματίδης «χρωστά» δύο μαθήματα για να πάρει το πτυχίο του δέχεται την πρόταση του φίλου του να αγοράσει το ποσοστό που ο ίδιος κατέχει στο σούπερ μάρκετ. «Μου είπε, “δώσε μου 10.000 δολάρια και πάρ’ το και όταν τα έχεις μου τα δίνεις"» θυμάται ο ίδιος.
Ο κ. Κατσιματίδης παίρνει τότε τη δύσκολη απόφαση να παρατήσει το πανεπιστήμιο. «Η μητέρα μου έκλαιγε, ο πατέρας μου φώναζε λέγοντάς μου: σε στείλαμε στο πανεπιστήμιο για να γίνεις χαμάλης; Αλλά ο Στιβ Τζομπς δεν πήρε ποτέ πτυχίο, ο Μπιλ Γκέιτς δεν αποφοίτησε από πανεπιστήμιο οπότε μπορεί το κλειδί για την επιτυχία να είναι τελικά αυτό» λέει γελώντας.
Ωστόσο, το σούπερ μάρκετ αρχίζει να του αποδίδει γρήγορα πολλά χρήματα. Ο Τζον Κατσιματίδης το καταφέρνει αυτό κάνοντας πρωτοποριακές κινήσεις για εκείνη την εποχή. Οπως, για παράδειγμα, το να το κρατάει ανοιχτό έως αργά το βράδυ επτά ημέρες την εβδομάδα, προσφέροντας στους πελάτες δωρεάν αποστολή των αγορών τους στο σπίτι κ.λπ. «Οταν έχεις ένα μαγαζί σκοπός σου είναι να κρατήσεις τον πελάτη σου χαρούμενο και εγώ ήξερα πώς να το κάνω αυτό», συμπληρώνει.
Το ένα σούπερ μάρκετ φέρνει το άλλο και μέσα σε λίγα χρόνια η επιχείρηση έχει μετεξελιχθεί στην τεράστια εταιρεία «Red Apple Group» η οποία ελέγχει τα Gristedes σούπερ μάρκετ.
Σύντομα ο Τζον Κατσιματίδης γίνεται ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης σούπερ μάρκετ της Νέας Υόρκης. «Ημουν 25 χρόνων και βγάζαμε δέκα εκατομμύρια τον χρόνο, αλλά δούλευα ασταμάτητα επτά μέρες την εβδομάδα μέχρι τα μεσάνυχτα. Και αυτό το έκανα για 35 συνεχή χρόνια», λέει και το τονίζει.
Ομως το μεγαλύτερο περιουσιακό του στοιχείο καταλήγει να είναι τα ίδια τα ακίνητα, τα κτίρια όπου στεγάζονται τα σούπερ μάρκετ. Ο νεαρός τότε επιχειρηματίας διαβλέπει εγκαίρως ότι στην πρώτη «ανανέωση» των ενοικίων θα του ζητήσουν «δύο και τρεις φορές πάνω» την τιμή που αρχικώς είχαν συμφωνήσει. «Τότε, το 1977, η Νέα Υόρκη ήταν χάλια, κυριολεκτικά στον πάτο. Είχαμε πολλά χρήματα που έβγαιναν από τα μαγαζιά και αρχίσαμε να αγοράζουμε ένα οικόπεδο κάθε μήνα. Με όλα αυτά τα οικόπεδα, στα 29 μου χρόνια ξύπνησα μία μέρα και είχα 100 εκατομμύρια δολάρια, γιατί η αγορά της Νέας Υόρκης γύρισε. Εγώ τα αγόρασα στον πάτο και σύντομα οι τιμές εκτοξεύτηκαν...».
Αυτό που λέμε αμερικανικό όνειρο το δημιούργησα μόνος μου
Νεαρός ακόμα ο κ. Κατσιματίδης αγοράζει το πρώτο του αεροπλάνο γιατί, όπως λέει, το όνειρό του από μικρός ήταν να γίνει πιλότος. «Στους έξι μήνες συνειδητοποίησα πόσο ακριβό είναι να έχεις αεροπλάνο και ότι θα έπρεπε να βρω κάτι να το κάνω...».Τότε είναι η εποχή που χτίζεται το Ατλάντικ Σίτι, μια πόλη λίγο έξω από τη Νέα Υόρκη, η οποία γεμίζει από καζίνο και κέντρα διασκέδασης. «Ξεκινήσαμε με αυτό το πρώτο αεροπλάνο και καταλήξαμε να έχουμε 48 τζετ που πηγαινοέφερναν κόσμο από όλη την ανατολική ακτή στο Ατλάντικ Σίτι. Η εταιρεία αυτή κατέληξε να πωληθεί στον Γουόρεν Μπάφετ και να μετονομαστεί στη γνωστή Net jets».
Από εκείνη τη στιγμή, τίποτα δεν τον σταματά. Αγοράζει μια άλλη αεροπορική εταιρεία, την Capital Airlines, μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ στη Φλόριντα, ενώ το 1987 αγοράζει μια χρεοκοπημένη πετρελαϊκή εταιρεία, τη United Refining Company, η οποία το 2012 κατέγραψε κέρδη 190 εκατομμύρια. «Αυτή τη στιγμή βασικά ασχολούμαστε με τα ακίνητα. Τα σούπερ μάρκετ τα έχουμε πια πουλήσει, είναι μόνο 3% του ομίλου», εξηγεί ο κ. Κατσιματίδης.
«Εδώ είναι ο τοίχος των διασημοτήτων», μου λέει δείχνοντάς τον. Ολος καλυμμένος με φωτογραφίες, όπου απαθανατίζονται ο ίδιος με μερικούς από τους πιο σημαίνοντες ανθρώπους του πλανήτη, που πολλούς ονομάζει ακόμη και φίλους του, όπως τον Μπιλ και τη Χίλαρι Κλίντον, τον Μπαράκ Ομπάμα, τον Μιτ Ρόμνεϊ, τον Φιντέλ Κάστρο και τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο μεταξύ άλλων. «Δεν έχει σημασία αν είσαι Δημοκρατικός ή Ρεπουμπλικανός, το θέμα είναι αν κάνεις το σωστό για τους ανθρώπους». Στενός φίλος του πρώην προέδρου Κλίντον, δεν ήταν λίγες οι φορές που είχε διανυκτερεύσει με τη σύζυγό του στον ξενώνα του Λευκού Οίκου. «Την πρώτη φορά που έμεινα, έπαιρνα φίλους μου στο τηλέφωνο και τους έλεγα να πάρουν στον Λευκό Οίκο και να με ζητήσουν», λέει και γελάει.
Το 1991 επιχειρεί πρώτη φορά να επενδύσει στην Ελλάδα «φέρνοντας» την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας με την οποία συνεργαζόταν, τη Nynex, στη χώρα. «Η τότε κυβέρνηση χρησιμοποίησε μια ιαπωνική εταιρεία για να μας αποκλείσει. Είχα νευριάσει πάρα πολύ και ο τότε πρωθυπουργός με είχε πάρει στο τηλέφωνο και με είχε ρωτήσει τι άλλη επένδυση ενδιαφέρομαι να κάνω. Του απάντησα ότι θέλω να ξεκινήσω μια αεροπορική εταιρεία, τη Hellenic Airlines. Προσλάβαμε πιλότους, αεροσυνοδούς, τα πάντα, και πάλι μας τη φέρανε. Η Ολυμπιακή μποϊκοτάρισε την επένδυση, δεν ήθελε ανταγωνιστή. Δεν πήραμε ποτέ την άδεια». Από τότε, δεν έχει ξαναπροσπαθήσει να επενδύσει στην Ελλάδα. «Κανένας δεν θέλει μπελάδες και φασαρίες, η εμπειρία μου ήταν τραγική», υπογραμμίζει και κόβει την κουβέντα γι’ αυτό το θέμα.
Ομως οι Ελληνες πολιτικοί κατά καιρούς έρχονται σε επαφή μαζί του είτε για να ζητήσουν τη γνώμη του είτε τη βοήθειά του. «Το 2010, που είχε έρθει ο Γιώργος Παπανδρέου στην Αμερική, του είχα πει ότι πρέπει να διορίσει έναν υπουργό που θα είναι υπεύθυνος αποκλειστικά για επενδύσεις. Δεν είναι δυνατόν ένας επενδυτής να πρέπει να παρακαλάει έντεκα υπουργούς για υπογραφές». Ακόμα και φέτος είχαν επικοινωνήσει μαζί του για να συμμετάσχει και αυτός στην ανακεφαλαιοποίηση της Εθνικής Τράπεζας. «Νομίζω τα πράγματα είναι ευκολότερα τώρα, αλλά εγώ αφήνω τις επενδύσεις στην Ελλάδα σε άλλους. Για μένα η χώρα δεν είναι για επενδύσεις».
Στην πορεία Μπλούμπεργκ
Ο κ. Κατσιματίδης, χωρίς καμία πολιτική εμπειρία στο βιογραφικό του, είναι σήμερα υποψήφιος δήμαρχος Νέας Υόρκης «στα χνάρια» της πολύ πετυχημένης δωδεκαετούς θητείας του Μάικλ Μπλούμπεργκ. «Δεν έχω σκοπό να πάω τη Νέα Υόρκη σε διαφορετική κατεύθυνση από εκεί που την οδήγησε ο Μπλούμπεργκ. Απλά, μαζί μου θα είστε σίγουροι ότι θα συνεχίσουμε στην ίδια πορεία», τόνιζε σε ένα προεκλογικό ντιμπέιτ. Οι άλλοι -αντίπαλοι- υποψήφιοι έχουν όλοι πολιτική πείρα. Αλλά για τον κ. Κατσιματίδη, η μακρά, πετυχημένη διαδρομή του ως επιχειρηματία και η κοινωνική προσφορά του με τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας είναι το πολυτιμότερο πλεονέκτημά του σε σχέση με τους άλλους. Αλλωστε και ο ίδιος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους εκφραστές του «αμερικανικού ονείρου».
«Αυτό που λέμε αμερικανικό όνειρο το δημιούργησα μόνος μου με τις θυσίες και τη σκληρή δουλειά που έκανα. Και τώρα που κατεβαίνω δήμαρχος, δεν ζητάω τη βοήθεια κανενός». Οι φήμες λένε ότι θα ξοδέψει έως και 110 εκατομμύρια δολάρια για την προεκλογική του εκστρατεία. Ενώ αναμένει να ανακηρυχθεί επίσημος υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος τον άλλο μήνα, τον προβληματίζει κάπως το ότι οι Ελληνες της Νέας Υόρκης φέρονται στην πλειονότητά τους ως οπαδοί των Δημοκρατικών. «Εγώ ζητώ τη βοήθεια όλων των Ελλήνων γιατί αν κερδίσω, θα έχουμε όλοι κερδίσει», είναι το μήνυμα που στέλνει ο κ. Κατσιματίδης.
Η συνάντηση
Συναντηθήκαμε στα γραφεία της εταιρείας του «Red Aplle Group» στο Μανχάταν. «Λίγο» μακριά από το κέντρο, στον ακριβώς επάνω όροφο βρίσκεται στούντιο ηχογράφησης του Μπομπ Ντίλαν και της Μπιγιονσέ, που όπως μου είπε ο ίδιος το έχουν επιλέξει «γιατί κανένας παπαράτσι δεν τους βρίσκει εδώ». Αντί για γεύμα ήπιαμε καφέ και ύστερα από πολλές ολιγόλεπτες διακοπές από τους συνεργάτες του έφυγε πριν τον πιει όλο.
Oι σταθμοί του
1948
Γεννιέται στη Νίσυρο και σε έξι μήνες η οικογένειά του μεταναστεύει στη Νέα Υόρκη.
1970
Αποκτά το 50% ενός σούπερ μάρκετ και εγκαταλείπει το πανεπιστήμιο.
1974
Εχει δέκα σούπερ μάρκετ.
1979
Αγοράζει το πρώτο του αεροπλάνο και εγκαινιάζει την πρώτη του αεροπορική του εταιρεία την οποία πουλάει το 1990.
1986
Η εταιρεία του «Red Apple Group» γίνεται η υπ’ αριθμόν 1 αλυσίδα σούπερ μάρκετ στη Νέα Υόρκη.
1987
Αγοράζει την πτωχευμένη πετρελαϊκή εταιρεία United Refining Company.
1991
Πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια για επένδυση στην Ελλάδα στον χώρο της κινητής τηλεφωνίας.
1993
Δεύτερη προσπάθεια για επένδυση στην Ελλάδα. Η ίδρυση της αεροπορικής εταιρείας Hellenic Airways πέφτει στο κενό.
2008
Συγκεντρώνει 275.000 δολάρια για την καμπάνια της Χίλαρι Κλίντον για το χρίσμα στην προεδρία των ΗΠΑ.
2012
Η United Refining Company καταγράφει κέρδη 190 εκατ. δολάρια.
2013
Ανακοινώνει την υποψηφιότητά του για δήμαρχος Νέας Υόρκης ενώ βρίσκεται στην 458η θέση της λίστας Forbes με περιουσία περί τα 3 δισ. δολάρια.
