Παρασκευή 8 Απριλίου 2016

Εξαιρετικός Αλ. Παπαχελάς περί Μέρκελ, ΔΝΤ και «τελικού λογαριασμού»


Η Μέρκελ, το ΔΝΤ και ο «τελικός λογαριασμός»
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
Μία σχέση που κτίσθηκε μέσα από απρόβλεπτες και ακραίες εμπειρίες θα δοκιμασθεί από τώρα έως το Πάσχα. Ο πρωθυπουργός έχει προφανώς αποκτήσει στενή σχέση με τη Γερμανίδα καγκελάριο. Δεν είμαι σίγουρος πόσες φορές επικοινωνούν κάθε εβδομάδα, αλλά είμαι βέβαιος ότι είναι αρκετές. Η κ. Μέρκελ έχει επενδύσει στον κ. Τσίπρα και στον κ. Ερντογάν, διότι θεωρεί ότι το πολιτικό της μέλλον βρίσκεται στα χέρια τους. Αν η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας λειτουργήσει, θα σταματήσουν οι ροές προσφύγων και μεταναστών, μειώνοντας την πίεση που νιώθει. Αν όχι...
Ο Ελληνας πρωθυπουργός τα έδωσε όλα σε αυτό το μέτωπο, από το ΝΑΤΟ μέχρι την παρουσία Τούρκων αξιωματικών στην Ελλάδα και τη συμμετοχή Ευρωπαίων αστυνομικών στις επαναπροωθήσεις. Χωρίς τη δική του σύμφωνη γνώμη, δεν θα μπορούσε να στηθεί αυτή η γιγάντια επιχείρηση.
Ο κ. Τσίπρας θεωρεί, λογικά, ότι ως αντάλλαγμα θα αποκόμιζε μια πολύ ηπιότερη μορφή της αξιολόγησης, που θα μείωνε τη δική του πολιτική πίεση. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι στην επικοινωνία Αθηνών - Βερολίνου πολύ συχνά προκύπτουν παρεξηγήσεις ή παρερμηνείες. Ετσι φτάσαμε στο χείλος του γκρεμού και στο δημοψήφισμα. Τώρα, για παράδειγμα, δημιουργήθηκε η αίσθηση στο αθηναϊκό επιτελείο ότι θα μπορούσε να αρχίσει η σταδιακή και μερική εκταμίευση δόσεων χωρίς τη συνολική ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Οταν έγινε σαφές ότι επρόκειτο περί παρεξήγησης, προκλήθηκε ο πρώτος εκνευρισμός, που οδήγησε στην παρ’ ολίγον διακοπή των συνομιλιών.
Η ελληνική πλευρά έχει μια μοναδική ικανότητα να χάνει την ψυχραιμία της τη λάθος στιγμή. Αυτό συνέβη με το δημοψήφισμα, όταν ο κ. Τσίπρας πήρε στα χέρια του τον τελικό «λογαριασμό». Το ίδιο συνέβη και σε σχέση με το ΔΝΤ. Ολοι οι Ευρωπαίοι, με λίγες εξαιρέσεις, θεωρούσαν ότι το Ταμείο το είχε παρακάνει και έπρεπε, ενδεχομένως, να μείνει σε συμβουλευτικό μόνο ρόλο. Ομως, η διαρροή και οι υπερβολικά θεατρικές αντιδράσεις έφεραν το εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Η κ. Μέρκελ δεν θέλει να φανεί «μαλακή» και να ταυτισθεί με την Κομισιόν. Πολλές κυβερνήσεις μελών της Ευρωζώνης έχουν την ίδια αγωνία. Το δε ΔΝΤ, όπως απερίφραστα δήλωσε η κ. Λαγκάρντ χθες, δεν πρόκειται να δεχθεί μια «ειδική συμφωνία» για την Ελλάδα.
Τα πράγματα δυσκόλεψαν, δηλαδή, από λάθος χειρισμό. Τώρα θα φανεί εάν η κ. Μέρκελ θα μπορέσει να «καθαρίσει» το παιχνίδι, πιέζοντας είτε για μια αξιολόγηση «λάιτ» και αποχώρηση του ΔΝΤ είτε για μια γενναία ρύθμιση του χρέους, με το ΔΝΤ παρόν. Ο «παράγων Σόιμπλε» είναι πάντοτε σημαντικός και ενεργός. Εχει βάλει νερό στο κρασί του, αλλά τι σημαίνει αυτό θα φανεί σε λίγες ημέρες. Τότε θα πάρει, για μία ακόμη φορά, ο κ. Τσίπρας τον νέο «τελικό λογαριασμό» στα χέρια του. Ας ελπίσουμε ότι, αν του πέσει βαρύς, πράγμα που δεν αποκλείεται, θα αποφύγει να αντιδράσει με μια νέα «ζαριά».