Η άκριτη λατρεία της παράδοσης
Του Στέφανου Κασιμάτη
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Θα σας περιγράψω κάποιες φωτογραφίες, που εστάλησαν στις εφημερίδες μέσω του πρακτορείου, τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων. Στην πρώτη, βλέπουμε ένα ξαπλωμένο γουρούνι στη μέση του δρόμου.
Ενας το κρατά από τα μπροστινά πόδια, ένας άλλος από τα πίσω και ένας τρίτος, ο πιο λεβέντης, είναι σκυμμένος επάνω του και το αποκεφαλίζει με ένα μαχαίρι. Ο τελευταίος, μάλιστα, κάνει τη δουλειά με ένα τσιγάρο να κρέμεται από την άκρη των χειλιών του, οπότε ο καπνός που του καίει τα μάτια τον βοηθά να παίρνει την αρμόζουσα στο ωραίο έργο του έκφραση. Στη λεζάντα που συνοδεύει τη φωτογραφία, διαβάζουμε ότι αυτή η σεμνή τελετή είναι αναβίωση του χριστουγεννιάτικου εθίμου της «γουρνοχαράς», σε κάποιο χωριό της Καρδίτσας. Επίσης, ότι ο λεβέντης που δουλεύει τη μαχαίρα με το τσιγάρο στο στόμα είναι «επαγγελματίας σφαγέας» - ίσως επειδή θα υπάρχει κάποιος νόμος που ορίζει ποιοι και υπό ποίες προϋποθέσεις δύνανται να σφάζουν γουρούνια δημοσίως.
Είναι πρόδηλο ότι η «γουρνοχαρά» δεν αφορά το «γ’ρουν’», αλλά εκείνους που αργότερα θα γευθούν ένα ψητό κομμάτι του. (Διότι, παρέλειψα να πω ότι, αφού το σφάξουν, το τεμαχίζουν και το τρώνε επιτόπου -όχι ωμό, εννοείται, αν και δεν θα εξέπληττε...) Ομως και γι’ αυτή τη χαρά ας μου επιτραπεί να αμφιβάλω· διότι από τις υπόλοιπες φωτογραφίες φαίνεται ότι η αναβίωση ήταν μια μίζερη υπόθεση. Σε μια από αυτές, βλέπεις μόλις έξι άτομα να αποτελούν το φιλοθέαμον κοινό και να κοιτάζουν το ακέφαλο γουρούνι εμφανώς περίλυπα και σοκαρισμένα από την αγριότητα του θεάματος.
Τι σχέση μπορεί να έχει σήμερα το έθιμο με τον τρόπο ζωής στα χωριά της Καρδίτσας δεν μπορώ να φαντασθώ. Τη μόνη φορά (και οπωσδήποτε τελευταία) της ζωής μου που βρέθηκα στην Καρδίτσα, λίγο προτού ενσκήψει η κρίση, θυμάμαι πόση εντύπωση μου έκανε ότι στην πόλη υπήρχε κάβα με αξιοπρόσεκτη ποικιλία από ουίσκι malt, καθώς και κατάστημα με κουβανέζικα πούρα. Οσο και αν η χρεοκοπία εξαφάνισε την κατανάλωση των Partagas στον θεσσαλικό κάμπο και πάλι το βρίσκω απίθανο η «ανθρωπιστική κρίση» να έχει φθάσει σε σημείο ώστε οι άνθρωποι να περιμένουν τα Χριστούγεννα για να γευθούν κρέας.
Τότε προς τι η αναβίωση της «γουρνοχαράς»; Πολύ απλό. Επειδή στη χώρα όπου η ακινησία και η στασιμότητα είναι τα απόλυτα κοινωνικά ιδεώδη, η παράδοση λατρεύεται ακρίτως και ανεξετάστως. Και υποθέτω ότι όσο η αντίσταση στην πραγματικότητα εκθειάζεται ως ηρωισμός και ελληνικότητα, τόσο ενισχύεται η λατρεία της παράδοσης. Ετσι καταλήγουμε στο παράδοξο να μας απωθεί –και δικαιολογημένα– η ιδέα κάποιων μουσουλμάνων που, επειδή το ορίζει η παράδοσή τους, σφάζουν τελετουργικά το αρνί, δημοσίως ή μέσα στα διαμερίσματά τους, αλλά να μην ενοχλεί να σφάζουμε εμείς το γουρούνι στη μέση του δρόμου. «Οπισθεν ολοταχώς», που έλεγε και ο μακαριστός. Αν συνεχίσουμε έτσι, δεν αμφιβάλλω ότι κάποια στιγμή θα συναντηθούμε με τους μουσουλμάνους αδελφούς μας και θα καταλάβουμε πόσο λίγα και ρηχά είναι αυτά που μας χωρίζουν...
Ενας καλός άνθρωπος
Παραμονή Πρωτοχρονιάς, οι ηλεκτρονικές επιγραφές στη λεωφόρο Συγγρού, αντί για πληροφορίες σχετικές με την κίνηση στο κέντρο, έδιναν τις ευχές του περιφερειάρχη Αττικής του Γιάννη του Σγουρού. Γιατί όχι; Ο ίδιος άνθρωπος συνέβαλε με είκοσι εκατομμύρια από το πλεόνασμα της Περιφέρειας (όχι το δικό του...) στην ανέγερση του γηπέδου της ΑΕΚ και ουδείς διαμαρτυρήθηκε...
Σεμνότυφος Πούτιν
Σε μία από τις προπαγανδιστικές φωτογραφίες που δόθηκαν στη δημοσιότητα μετά το διπλό τρομοκρατικό χτύπημα στο Βόλγκογκραντ της Ρωσίας, ο πρόεδρος Πούτιν, με λευκή ιατρική μπλούζα, εικονίζεται να κάνει χειραψία με ένα από τα νοσηλευόμενα στο νοσοκομείο θύματα της επίθεσης, ενώ το άλλο χέρι του Ρώσου ηγέτη ακουμπά πατρικά στον ώμο του τραυματία. (Οπως ακριβώς, δηλαδή, θα έκανε και ο Αβραμόπουλος, με τη διαφορά ότι αυτός είναι ο Πούτιν). Η ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια της εικόνας είναι ότι ο τραυματίας, που είναι πολύ παχύσαρκος, έχει ανασηκωθεί στο κρεβάτι (ίσως για να μη χρειάζεται ο Πούτιν να σκύψει για να του ακουμπήσει τον ώμο...) και μαζί έχει σηκώσει ψηλά και το εμπριμέ σεντόνι ώστε να καλύψει το ευμέγεθες στήθος του. Προφανώς, επειδή η θέα των γυμνών μαστών του χονδρού θα ερέθιζε τα σεπτά ήθη της ρωσικής κοινωνίας, για την προστασία των οποίων ο ηγέτης της μεριμνά...
Από την πόλη έρχομαι
Με ένα ελλειπτικού ύφους μήνυμά της στο Τουίτερ, η γνωστή (και λόγω του κιγκλιδώματος της ΕΡΤ) Ραχήλ Μακρή αμφισβήτησε το γεγονός της τρομοκρατικής επίθεσης στην κατοικία του Γερμανού πρεσβευτή. Παραθέτω αυτούσιο το κείμενό της, για την παιδαγωγική αξία του: «Και θέλετε εμείς ο λαουτζίκος να πιστέψουμε τώρα ότι σε σπίτι πρέσβη περιφρουρούμενο έριξαν σφαίρες. Και τώρα γράψε σβήσε στα υπόγεια. Και επειδή δεν κατάλαβες λαέ σε συνέχεια της επίθεσης του πρέσβη ετοιμάζουν να ανασύρουν τους σωτήρες όπως πριν από δεκαετίες από Παρίσι».
Φυσικά, είναι δύσκολο να διεισδύσει κάποιος στη σκέψη της Ραχήλ Μακρή - αν υποτεθεί ότι υπάρχει τέτοιο πράγμα. Είναι όμως και πολύ επικίνδυνο να το επιχειρήσει, καθώς ενδέχεται να μην μπορεί πια να επιστρέψει στην πραγματικότητα των κανονικών ανθρώπων. Παρόλα αυτά, είναι αμέσως φανερό ότι η βουλευτίνα των ΑΝΕΛ ζει σε ένα δικό της κόσμο. Είναι ο μόνος κόσμος, φαντάζομαι, όπου μπορεί να γίνει πιστευτή η δικαιολογία του Πάνου Καμμένου ότι πήγε «μονοήμερη εκδρομή» στην Κουρσεβέλ των Αλπεων...
Α! Μην ξεχάσω την παιδαγωγική αξία, που ανέφερα προηγουμένως. Αυτή, λοιπόν, έγκειται στο ότι ένα άτομο που γράφει και δημοσιοποιεί ένα τέτοιο κείμενο μπορεί να εκλέγεται στη Βουλή. Επομένως, τόσα χρόνια σοσιαλισμού στη δημόσια εκπαίδευση δεν πήγαν χαμένα.
Μιλούσαν πολύ
Παρεμπιπτόντως, σε ορισμένους έκανε εντύπωση το γεγονός ότι, στην καθιερωμένη εκδήλωση για το νέο έτος στο Προεδρικό, ο Αλέξης Τσίπρας είχε μακρά συνομιλία με τον Πάνο Καμμένο. Κατ’ αρχάς, το γεγονός δεν πρέπει να μας εντυπωσιάζει, διότι η ζωή έχει αποδείξει ότι οι ευκολότερες και μακρότερες συζητήσεις γίνονται μεταξύ ανθρώπων που μιλάνε μόνοι τους και δεν καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον. Κατά τα λοιπά, ως πιθανότερο λόγο της συνομιλίας θεωρώ το ενδιαφέρον του Αλέξη για την Κουρσεβέλ. Τρελαίνεται για κάτι τέτοια ο Αλέξης και αυτό δεν κρύβεται όσο και αν προσπαθεί...
Φάρσα
Με πολλή οργή απέρριψε ο Μίκης Θεοδωράκης την πρόταση του Βαγγέλη του Βενιζέλου να είναι υποψήφιος του χρόνου για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Και πολύ καλά έκανε ο διακεκριμένος μουσικός, νομίζω, διότι ως μόνο κίνητρο του Βενιζέλου, που να αντέχει στη εξέταση της λογικής, δεν βλέπω άλλο παρά την επιθυμία του να σπάσει πλάκα εις βάρος του Μίκη. Κάτι σαν τις τηλεφωνικές φάρσες, που κάναμε μικροί και υποθέτω ότι θα έκανε και ο Βενιζέλος (αν υπήρξε ποτέ μικρός...), αλλά σε δημόσιο επίπεδο.