Η λιτότητα δοκιμάζει την κυβέρνηση Κοέλιο
Παραιτήσεις δύο υπουργών και πολιτική αστάθεια προκάλεσε η εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης στην Πορτογαλία
The New York Times
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Τη στιγμή που οι αγορές άρχισαν να χαλαρώνουν τις πιέσεις στην Πορτογαλία και άλλες δοκιμαζόμενες ευρωπαϊκές οικονομίες, η κυβερνητική κρίση στη Λισσαβώνα ήρθε ως μια ανεπιθύμητη υπενθύμιση του βαθέος ρήγματος μεταξύ Ευρωπαίων πολιτικών για τη συνέχιση των προγραμμάτων λιτότητας, που απαιτούν οι διεθνείς πιστωτές.
Με την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Πέντρο Πάσος Κοέλιο να βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης, η Πορτογαλία εντάσσεται στην ομάδα ευρωπαϊκών χωρών που αποδυναμώθηκαν βίαια από τις οξείες διαφορές στην προσέγγιση της λιτότητας και τις οργισμένες αντιπαραθέσεις γύρω από την ποσότητα οδύνης, την οποία μπορούν να αντέξουν οι πολίτες σε Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα.
Η πολιτική αστάθεια στη Λισσαβώνα, όπου δύο υπουργοί παραιτήθηκαν μέσα σε δύο ημέρες, κλόνισε τα χρηματιστήρια -στην Πορτογαλία ο δείκτης σημείωσε πτώση 5,3% την Τετάρτη- βάζοντας «άλλο ένα καρφί στο φέρετρο της τρέχουσας προσέγγισης για τη λιτότητα», όπως λέει ο Σάιμον Τίλφορντ, επικεφαλής οικονομολόγος του Κέντρου Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης στο Λονδίνο. «Η Πορτογαλία ήταν ένα από τα υποδειγματικά τέκνα, με την κυβέρνηση να δείχνει πιο παντρεμένη με τη λιτότητα και από τους πολιτικούς σε Βρυξέλλες, Βερολίνο και Φρανκφούρτη», επισημαίνει.
Αν και οι Πορτογάλοι ακολούθησαν το μονοπάτι της λιτότητας αγόγγυστα, δεν είναι οι μόνοι που εφάρμοσαν τις βαθιές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και τα δημόσια προγράμματα, που οι υποστηρικτές εκτιμούν ότι είναι απαραίτητα εργαλεία για το νοικοκύρεμα των βιβλίων, ενώ οι εχθροί θεωρούν ότι αναβάλλουν κάθε προοπτική ανάκαμψης. Η ένταση μεταξύ των δύο στρατοπέδων εκφράζεται στο εσωτερικό των κυβερνήσεων κατά μήκος της Ευρώπης.
Στην Ιταλία, ο μόλις δύο μηνών κυβερνητικός συνασπισμός του Ενρίκο Λέτα, προϊόν ενός Κοινοβουλίου σε αδιέξοδο, διχάζεται πάνω στο ζήτημα της λιτότητας και παραμένει ζωντανός λιγότερο λόγω της συναίνεσης και περισσότερο εξαιτίας του φόβου εξαφάνισης των μελών του. Αυτό πάντα σε συνδυασμό με τη συνειδητοποίηση της Ευρώπης ότι η Ιταλία είναι υπερβολικά μεγάλη για να αποτύχει και υπερβολικά μεγάλη για να διασωθεί.
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά, η τρίτη από το 2009, αποδυναμώθηκε σημαντικά τον περασμένο μήνα όταν ο μικρότερος εταίρος, η ΔΗΜΑΡ, απέσυρε τους υπουργούς της, διαμαρτυρόμενη με αυτόν τον τρόπο για τη μονομερή απόφαση του κ. Σαμαρά να κλείσει την ΕΡΤ.
Παρ’ όλο που η αναταραχή αυτής της εβδομάδας στη Λισσαβώνα μπορεί να θεωρηθεί ως νίκη του στρατοπέδου που αντιτάσσεται στη λιτότητα, ο Λουίς Καμπράλ, Πορτογάλος οικονομολόγος που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, αφήνει να εννοηθεί ότι η ευρωπαϊκή πολιτική αντιπαράθεση θα συνεχιστεί, καθώς χώρες, όπως η Γαλλία, που επιχείρησαν να αποφύγουν δραστικές περικοπές δαπανών, αδυνατούν να αποδείξουν ότι έχουν το είδος κυβερνητικών δαπανών -«ένα είδος κεϋνσιανού μαγικού ραβδιού», κατά τον Καμπράλ- που θα μπορούσε να λύσει τα οικονομικά προβλήματα της Ευρώπης. «Η ευρωπαϊκή συζήτηση περί λιτότητας είναι μια εύθραυστη ισορροπία μεταξύ της αποκατάστασης της αξιοπιστίας της Ευρωζώνης, δημιουργώντας μια αίσθηση δημοσιονομικής υπευθυνότητας από την μία, και της πρόληψης της οικονομικής ύφεσης από την άλλη», συμπληρώνει ο Πορτογάλος καθηγητής. Η πολιτική κρίση στην Πορτογαλία σημειώθηκε μετά την παραίτηση του υπουργού Οικονομικών, Βιτόρ Γκασπάρ, ο οποίος ήταν αυτός που εκλήθη να εφαρμόσει το πρόγραμμα διάσωσης.
Την Τρίτη ο Πάουλο Πόρτας, υπουργός Εξωτερικών, παραιτήθηκε επικαλούμενος τις διαφορές του με τον Γκασπάρ και επικρίνοντας την απόφαση διορισμού της Μαρία Λουίς Αλμπουρκέρκε στη θέση του. Αυτή, πιστεύεται ότι θα παραμείνει προσκολλημένη στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων και της λιτότητας. Η υποστήριξη του Πόρτας όμως είναι απαραίτητη για την επιβίωση της κυβέρνησης, επειδή ηγείται του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος, μικρότερου εταίρου στην κυβέρνηση του Κοέλιο, που ανήλθε στην εξουσία μετά τις γενικές εκλογές του 2011. Ενώ οι εντάσεις στις τάξεις του κυβερνητικού συνασπισμού είχαν φανεί εδώ και αρκετό καιρό, ουδείς περίμενε ότι θα κλονιστεί τώρα, αναφέρει ο Ρουί Ράμος, πολιτικός αναλυτής και καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Λισσαβώνας.