Σχέδιο Β, διά πάσαν νόσον
Της Τασουλας Καραϊσκακη
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Το «Plan B» ή «Σχέδιο Β», εκτός από όνομα του νεοϊδρυθέντος πολιτικού φορέα του Αλέκου Αλαβάνου, που υποστηρίζει την έξοδο από το ευρώ και θεωρεί κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση έως δύο εκδοχές του «plan A», «Σχεδίου Α» (παραμονή στην Ευρωζώνη), αποτελεί όρο που εισήλθε καταιγιστικά στο καθημερινό νεοελληνικό λεξιλόγιο με την έναρξη της κρίσης, αφού νωρίτερα στην Ελλάδα δεν υπήρχε η έγνοια ενός plan B.
Αποτελεί την καταλυτική λέξη που εκφέρεται όταν μια κρίσιμη διαπραγμάτευση φτάνει σε αδιέξοδο, τον κρυμμένο άσο που βγαίνει από το μανίκι τεχνοκρατών και πολιτικών μετά το «ναυάγιο» των διαβουλεύσεων. Παράλληλα, αποτελεί την ανακουφιστική υπενθύμιση προς εκείνους που αρμέγονται και κουρεύονται ασυζητητί, ότι υπάρχει πρόβλεψη, στρατηγική, εναλλακτικό σχέδιο, έξοδος κινδύνου. Φενάκη απαραίτητη για να μπορεί να ανατροφοδοτείται και να διαιωνίζεται η υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων...
Plan B πρότεινε η Κύπρος μετά το αρχικό «όχι» στο «κούρεμα» των καταθέσεων, plan B είπε ο κ. Στουρνάρας ότι διαθέτει η Ελλάδα αν κάτι δεν πάει καλά με την Κύπρο, plan Β έχει σε κάθε σύνοδο το Eurogroup ως αφανή αλλά πιεστικό «συνομιλητή», σχέδιο Β (περικοπή μισθών – συντάξεων) εφαρμόζεται πάντα όταν δεν εισρέουν φόροι και εισφορές στα ταμεία, ανοίγει «τρύπα» στον προϋπολογισμό, τελειώνει η δημιουργική λογιστική, δεν αποδίδουν οι ευχές για ανάκαμψη της οικονομίας, διατηρούνται οι «κόκκινες γραμμές» τη στιγμή που έχουν ήδη υπογραφεί νέα δημοσιονομικά μέτρα...
Ο όρος «σχέδιο Β» ταυτίζεται με το όχημα άλλοτε προς τη σωτηρία και άλλοτε προς την υπαναχώρηση, τη χειρότερη εκδοχή. Ως σχέδιο Β νοείται άλλοτε «η ελεγχόμενη ή άτακτη χρεοκοπία», άλλοτε «η διαγραφή του χρέους, η ακύρωση του Μνημονίου, η έξοδος από το ευρώ». Μπορεί να σημαίνει συντεταγμένη πολιτεία, αλλά και εθνική μειοδοσία, λιποταξία, προδοσία, μια νέα «φυλακή». Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, με περιεχόμενο πολυσήμαντο, που θα μπορεί κάθε φορά να μεταβάλλεται, να συμπληρώνεται, να μεταρρυθμίζεται και να ευθυγραμμίζεται ανάλογα με τις ρητορικές ανάγκες εκείνων που το προωθούν. Η Ευρωπαϊκή Ενωση διαθέτει πληθώρα σχεδίων – plan A, plan B, plan C, ενώ οι εμπειρογνώμονές της έχουν στο συρτάρι και plan D (λιτότητα, συνύπαρξη δύο νομισμάτων, διεύρυνση «ομπρέλας» EFSF, χρεοστάσιο...).
Ωστόσο, τα εναλλακτικά σχέδια δεν έχουν πάντα χαρακτήρα επιδείνωσης. Στις οργανωμένες κοινωνίες, οι ιθύνοντες οφείλουν να έχουν πάντα κατά νου ένα σχέδιο Β. Στις διαλυμένες κοινωνίες οι πολίτες οφείλουν επίσης να έχουν ένα plan B, το αποκούμπι, το «βραχιόλι» των ταραγμένων καιρών, με το έδαφος ρευστό, το μέλλον θολό, τη ζωή εξισωμένη προς τα κάτω να συνθηκολογεί με το ελάχιστο. «Εσύ έχεις plan B;» είναι το ερώτημα που πλανάται σε διαφημιστικά σλόγκαν, τίτλους βιβλίων, οδηγούς επιβίωσης, εγχειρίδια συμβουλών για να βρεις δουλειά, να στήσεις επιχείρηση, σε άρθρα για να μετατρέψεις την κρίση σε ευκαιρία...
Είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε την ορθή επιλογή, τη λύση μέσα στην αφθονία των αντίθετων, παράδοξων, απατηλών σκοπών, το πλήθος των ταυτόχρονων πεπρωμένων. Ομως, το πνεύμα που εχθρεύεται τις πλάνες, αφυπνίζει και διατηρεί την πίστη στην αναδημιουργία, ανοίγει ένα σταθερό μονοπάτι προς το αύριο. Το όραμα, έπειτα, προκαλεί εκείνη την εσωτερική διαστολή που μας κάνει να ανταγωνιζόμαστε τους ήρωες.