Η ατυχία της Ιαπωνίας
LEIKA KIHARA / REUTERS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Η υποτίμηση του γουάν εκθέτει το αδύναμο σημείο στις γιγάντιες προσπάθειες της Τράπεζας της Ιαπωνίας να τονώσει την οικονομία της και να καταπολεμήσει τον αποπληθωρισμό.
Ενας όλο και μεγαλύτερος αριθμός αξιωματούχων από το διοικητικό συμβούλιο της Τράπεζας της Ιαπωνίας εκφράζουν ανεπίσημα τον προβληματισμό τους για τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που μπορεί να προκληθούν στην υπόλοιπη Ασία από την υποτίμηση του γουάν, προκαλώντας μεγαλύτερες επιπτώσεις απ’ ό,τι αναμένεται αρχικά. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές της Ιαπωνίας που παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, η πρόσφατη ανάκαμψή τους μπορεί να ανατραπεί και έτσι να αναγκάσει την Τράπεζα της Ιαπωνίας να προχωρήσει ξανά σε νέα ένεση ρευστότητας.
Από τον Απρίλιο του 2013, η Τράπεζα της Ιαπωνίας έχει διοχετεύσει 1,22 τρισ. ευρώ ή 170 τρισ. γιεν στο τραπεζικό σύστημα της χώρας με μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης, τα οποία επικεντρώνονται ως επί το πλείστον σε αγορές κρατικών ομολόγων από τις εμπορικές τράπεζες. Αρκετά μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας της Ιαπωνίας, ωστόσο, θεωρούν πως το πρόγραμμα αυτό έχει εξαντλήσει κάθε περιθώριο για περαιτέρω δράση, ενώ τα οφέλη μέχρι σήμερα είναι αμφισβητήσιμα. Στόχος του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης είναι να ενισχυθεί η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία και κατ’ επέκταση η κατανάλωση με την παράλληλη υποχώρηση του γιεν, οδηγώντας στην επιθυμητή άνοδο των τιμών. Ωστόσο, ο πληθωρισμός στην Ιαπωνία παραμένει σε μηδενικά επίπεδα παρά τα μέτρα που έχουν έχει λάβει η Τράπεζα της Ιαπωνίας. Συν τοις άλλοις, η υποτίμηση του γουάν σημαίνει πως οι εξαγωγές της Ιαπωνίας προς την Κίνα, οι οποίες αντανακλούν στο 18,3% του συνόλου των ιαπωνικών εξαγωγών, δεν θα είναι και τόσο ελκυστικές.
Πολλοί ανησυχούν για το αυξανόμενο κόστος του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, τον κίνδυνο δημιουργίας φούσκας στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και την αλλοίωση των αγορών - ιδιαίτερα αυτήν των κρατικών ομολόγων της Ιαπωνίας όπου υπερισχύει η κεντρική τράπεζα. Ορισμένοι φοβούνται, παράλληλα, ότι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ωθεί την κυβέρνηση να αναβάλει κρίσιμες μεταρρυθμίσεις στο δημοσιονομικό μέτωπο.
Οταν η Τράπεζα της Ιαπωνίας προχωρήσει τον Οκτώβριο στην αναθεώρηση των μακροπρόθεσμων προβλέψεων για την οικονομία αναμένεται να υιοθετήσει μια επιφυλακτική στάση ως προς την υιοθέτηση και άλλων μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης. Αλλά, ίσως, να μην υπάρχει άλλη επιλογή από το να παρέμβει εάν τα οικονομικά προβλήματα της Κίνας πλήξουν τις εξαγωγές της και παρασυρθεί η χώρα σε ύφεση το τρέχον οικονομικό τρίμηνο.
«Οι κίνδυνοι που απειλούν την Ασία έχουν αυξηθεί, αν και δεν είναι αρκετοί σε μεμονωμένη βάση για να πείσουν την Τράπεζα της Ιαπωνίας να προχωρήσει σε πρόσθετα μέτρα» σχολιάζει μια από τις πηγές του πρακτορείου Reuters. Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι η ιαπωνική οικονομία θα ανακάμψει το τρέχον τρίμηνο που λήγει τον Σεπτέμβριο ύστερα από τη συρρίκνωση του ΑΕΠ την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου. Από την άλλη πλευρά, έχουν ήδη αρχίσει να αιωρούνται υποψίες για νέα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης τον Οκτώβριο, λαμβανομένης υπόψη της υποχώρησης των τιμών του πετρελαίου, της εξασθένησης της εγχώριας ζήτησης αλλά και της πτώσης της εξωτερικής ζήτησης. «Η κεντρική τράπεζα αποδίδει τον μηδενικό πληθωρισμό στην πτώση των τιμών του πετρελαίου, αλλά γεγονός είναι ότι η οικονομία είναι αρκετά αδύναμη για να ενισχυθούν οι τιμές» σχολιάζει ο Χίντεο Κουμάνο, επικεφαλής οικονομολόγος του κέντρου ερευνών Dai-ichi Life Research Institute. «Εάν η ανάπτυξη παραμείνει αρκετά αδύναμη για να πυροδοτήσει δημοσιονομικά μέτρα στήριξης, τότε η Τράπεζα της Ιαπωνίας μπορεί, επίσης, να παρέμβει» προσθέτει ο ίδιος.